W obecnej sytuacji epidemii koronawirusa bardzo ważnym zadaniem jest zapobieganie rozprzestrzenianiu się choroby. Z punktu widzenia obrotu pieniędzmi powinniśmy zachować szczególną ostrożność i unikać bezpośredniego kontaktu z innymi osobami oraz z przedmiotami, na których może pozostawać wirus. Na co dzień aktywnie korzystamy z bankowości dokonując płatności gotówką w sklepach, wypłacamy pieniądze z bankomatu, odwiedzamy oddziały banków. Wszystkie wymienione czynności powinniśmy od teraz wykonywać w taki sposób, aby nie narażać nas samych, jak też innych osób przebywających w naszym otoczeniu, w tym pracowników sklepów czy też banków. Dalsze, szybkie rozprzestrzenianie choroby spowoduje zamknięcie sklepów czy też banków i jeszcze bardziej ograniczy nasz dostęp do nich a także wydłuży okres epidemii.
Banki podeszły poważnie do zaistniałej sytuacji i wysyłają informacje w postaci smsów, e-maili, informacji dostępnych przy logowaniu do stron i aplikacji bankowych. Należy zapoznać się z tymi informacjami oraz stosować się do wskazówek tam zawartych. W informacji od swojego banku znajdziesz podstawowe wskazówki m.in. dotyczące godzin otwarcia oddziałów (większość placówek w centrach handlowych została zamknięta).
Pamiętaj, że jeśli masz objawy choroby koniecznie zostań w domu i nie przychodź do banku. Sprawdź co należy zrobić na stronie: https://www.gov.pl/web/koronawirus
Poniżej znajdziesz 6 zasad bezpiecznego korzystania z usług bankowych w trakcie epidemii koronawirusa, które powinieneś stosować. Uważam, że są one na tyle uniwersalne, by stosować je zawsze i wszędzie.
1. Nie wychodź z domu – większość spraw w banku załatwisz zdalnie
Jeśli jeszcze nie korzystałeś z bankowości internetowej lub aplikacji na telefon koniecznie pomyśl o takiej możliwości. W ten sposób możesz: wykonać przelew, zapłacić rachunek, ustawić zlecenie stałe, sprawdzić historię płatności, aktywować lub zablokować kartę, doładować telefon. Zakres czynności jest taki sam jak w oddziale (oprócz wypłaty gotówki) a często większy.
Korzystając z bankowości w telefonie możesz oprócz powyższych czynności: płacić zbliżeniowo telefonem, w niektórych bankach płacić za bilety komunikacji miejskiej czy też w wielu miastach za parkowanie w strefach płatnego parkowania (nie musisz dotykać biletomatu lub parkometru).
Prawie zawsze wszystkie zlecane operacje wykonasz bezpłatnie. Większość banków oferuje możliwość uruchomienia kanałów elektronicznych zdalnie. Pamiętaj o bezpieczeństwie. Sprawdź na stronie swojego banku zakładkę „Bezpieczeństwo”. Postępuj zgodnie z instrukcjami umieszczonymi na stronie internetowej. Uważaj na fałszywe smsy i maile. Jeśli instalujesz aplikację banku, korzystaj z zaufanych stron.
Jeśli nie chcesz korzystać z bankowości internetowej lub mobilnej, korzystaj z infolinii lub automatycznej obsługi telefonicznej. UWAGA!!! Niektóre banki pobierają opłaty i prowizje za czynności zlecane przez bankowość telefoniczną.
Jeśli już posiadasz dostęp do bankowości elektronicznej swojego banku, w większości banków bez problemu powinieneś zawierać umowy, bez konieczności podpisywania fizycznych dokumentów podczas wizyty w oddziale lub kuriera, dotyczące: limitów debetowych w koncie, lokat terminowych, kont oszczędnościowych, kart kredytowych, otwarcia konta walutowego a także firmowego.
2. Jeśli chcesz zrobić zakupy – kupuj online a w sklepie bezpiecznie płać bezdotykowo kartą.
Najbezpieczniejszym sposobem zakupów jest w tej chwili zamawianie towarów przez internet (online). Masz dostęp do wielu sklepów internetowych m.in. oferujących produkty spożywcze jak i higieniczne oraz restauracji, w których możesz zamawiać jedzenie. Wszystko to zostanie dostarczone pod drzwi. Pamiętaj o płatnościach online, gdzie dokonujesz zapłaty przez system płatności taki jak np. PayU – bezpośrednio z rachunku lub kartą płatniczą. W każdym przypadku pamiętaj o bezpieczeństwie transakcji. Korzystaj tylko z zaufanych sklepów i sprawdzaj transakcje przez akceptacją.
Pamiętaj, że wychodzenie z domu należy maksymalnie ograniczać. Wychodząc z domu narażasz się na zarażenie. Niestety pieniądze w formie gotówkowej mogą być bardzo niebezpiecznym nośnikiem wirusów. Najbardziej narażoną grupą są kasjerzy, którzy mają największy kontakt z gotówką. Twoje bezpieczeństwo jest również zagrożone, ponieważ nie wiesz kto wcześniej dotykał tych pieniędzy. Dlatego w wielu punktach znajdziesz prośby skierowane do klientów, aby korzystali z płatności bezgotówkowych.
Praktycznie wszystkie karty płatnicze, zarówno debetowe jak i kredytowe mają funkcję płatności zbliżeniowych. Zdecydowana większość terminali płatniczych jest wyposażona w moduł umożliwiający takie płatności. Niestety pojawia się jeden niebezpieczny aspekt korzystania z karty płatniczej, czyli konieczność wpisania kodu PIN na terminalu przy wyższych kwotach transakcji. Organizacje VISA i Mastercard podwyższyły kwoty, przy których nie jest wymagane podawanie PIN-u. Od soboty 21.03.2020 r. podwyższono tę kwotę z 50 do 100 złotych. Część terminali musi zostać przeprogramowana, więc jeszcze przez klika dni może się zdarzać, że przy kwocie powyżej 50 zł PIN będzie jednak wymagany.
Transakcje możesz również wykonywać telefonem za pomocą aplikacji mobilnych banków lub elektronicznych portfeli, aplikacji takich jak Google Pay, Apple Pay czy też MasterPass, VISA Checkout. Warunkiem jest posiadanie telefonu z technologią NFC oraz odpowiednią wersją oprogramowania. Do aplikacji „podłączasz” swoje karty płatnicze. Rozwiązanie to jest w pełni bezpieczne, ponieważ w telefonie nie są przechowywane dane karty fizycznej a jedynie generowane są dane karty wirtualnej.
Posiadacze wybranych modeli zegarków Garmin lub Fitbit mają możliwość płatności tymi urządzeniami, aczkolwiek oferowane jest to przez niewielką liczbę banków. Zaletą jest możliwość zatwierdzania płatności na zegarku bez dotykania terminala.
W ostatnich dniach ciekawą możliwość wprowadziła sieć sklepów Lidl. System płatności Lidl Pay został włączony do aplikacji Lidl Plus i umożliwia jednoczesne skanowanie karty lojalnościowej oraz dokonanie płatności kartą podłączoną do aplikacji.
3. Wypłacasz gotówkę z bankomatu – nie panikuj, gotówki nie zabraknie
Jak zawsze w kryzysowych sytuacjach odnotowuje się wzmożone wypłaty z bankomatów. Oczywiście oznacza to, że pieniędzy w nich może zabraknąć. Nie powinieneś wpadać w panikę, bankom nie brakuje pieniędzy. Braki są uzupełniane na bieżąco ale może się zdarzyć, że w tym czasie, kiedy Ty chcesz wypłacić pieniądze może ich tam brakować.
Pamiętaj, że z klawiatur i ekranów bankomatów korzystać mogą setki osób, które ich dotykają i mogą pozostawić koronawirusa. Stojąc w kolejce do bankomatu zostaw odstęp minimum 1,5 metra od osoby stojącej przed Tobą.
Część banków, które nie dawały możliwości bezpłatnego wypłacania środków ze wszystkich bankomatów w Polsce, w ostatnich dniach zniosło opłaty.
4. Załatwiaj sprawy urzędowe przez internet z wykorzystaniem Profilu Zaufanego w ramach dostępu do bankowości internetowej.
Może nie wiesz, ale większość największych banków w Polsce umożliwia ustanowienie tzw. Profilu Zaufanego, dzięki któremu możesz logować się na stronach urzędów państwowych i składać wnioski oraz zatwierdzać elektronicznie dokumenty. Warunkiem ustanowienia Profilu Zaufanego jest wcześniejsza osobista weryfikacja Twoich danych przez bank. Jeżeli konto zakładałeś za pomocą przelewu weryfikacyjnego nie będziesz mógł założyć profilu.
Dzięki Profilowi Zaufanemu załatwisz wiele spraw urzędowych przez Elektroniczną Platformę Usług Administracji Publicznej (ePUAP), zatwierdzisz deklaracje podatkowe w Urzędzie Skarbowym, założysz konto w ZUS, Konto Pacjenta, założysz działalność gospodarczą.
Profil Zaufany złożysz tu: https://www.gov.pl/web/gov/zaloz-profil-zaufany
Po założeniu profilu, jeśli będziesz chciał skorzystać z tej funkcji, na stronie urzędu znajdziesz opcję „Podpisz/Zaloguj się za pomocą Profilu Zaufanego”. Po kliknięciu zostaniesz przekierowany na stronę banku gdzie będziesz się logował tym samym loginem i hasłem jak do bankowości internetowej a następnie zostaniesz ponownie przeniesiony na stronę danej instytucji.
5. Uważaj na próby oszustwa
Czas epidemii to raj dla złodziei i oszustów, którzy wykorzystują zamieszanie, niepewność oraz brak czujności. Wśród użytkowników telefonów krążą smsy z informacjami, iż w związku z epidemią koronawirusa należy dokonać wpłaty na ogół niewielkiej kwoty klikając na umieszczony tam fałszywy link do strony internetowej banku. Związek Banków Polskich ostrzega przed wiadomościami dotyczącymi konieczności zapłaty za szczepionkę przeciwko koronawirusowi oraz przejęciem przez NBP środków klientów w bankach jako tzw. rezerw krajowych NBP.
Podobne wiadomości są też przesyłane na adresy e-mailowe. Bądź ostrożny otwierając e-maile. Nie otwieraj podejrzanych załączników, które mogą zainfekować Twój komputer.
Inną formą oszustwa są prośby o przesłanie BLIKIEM pieniędzy. Jest to o wiele bardziej niebezpieczne, ponieważ często taka prośba przychodzi na komunikatorze od znajomej osoby. Prawdopodobnie hakerzy mogli przejąć konto Twojego znajomego na portalu społecznościowym.
Stosuj się do poniższego:
- Sprawdzaj adres strony internetowej banku, na której się logujesz lub dokonujesz płatności (np. PayU);
- Sprawdzaj dokładnie treść SMS-ów autoryzacyjnych (czy numer konta, kwota zgadzają się z tym co wpisałeś na stronie);
- Przy prośbach o przelew BLIKIEM, zweryfikuj np. telefonicznie czy rzeczywiście ta osoba prosi Cię o przelew;
- Jeśli kliknąłeś w link lub wykonałeś przelew skontaktuj się natychmiast z bankiem.
6. Uważaj na fałszywe informacje, fake newsy
Żyjemy w czasach, w których otrzymujemy ogromne ilości informacji. Bardzo ciężko jest, szczególnie w tak ekstremalnych sytuacjach, zweryfikować ich prawdziwość. Korzystaj wyłącznie ze sprawdzonych źródeł informacji. Upewniaj się w kilku źródłach. Nie wierz wszystkim pojawiającym się informacjom np. o możliwym przejęciu przez Państwo środków na kontach klientów, o braku gotówki w bankach.
Uważaj również na podejrzane strony internetowe, które sugerują, że znajdziesz tam ważne wiadomości dotyczące koronawirusa. Takie strony często zawierają złośliwe oprogramowanie mogące przejąć kontrolę nad komputerem a w konsekwencji uzyskać dostęp do bankowości internetowej.
Bądźmy wyrozumiali dla pracowników banków
Czytając komentarze w mediach społecznościowych widzę wiele bardzo negatywnych opinii o działaniu banków dotyczących m.in. braku możliwości dodzwonienia się, krótszych godzin pracy oddziałów i braku możliwości wypłaty w nich gotówki. Niestety sytuacja nie jest dobra i nie do końca jest to wina banków. W wielu przypadkach liczba dostępnych pracowników nagle spadła, m.in. przez urlopy na opiekę nad dziećmi. Liczba ludzi, którzy kontaktują się z bankami znacząco wzrosła. W dużej liczbie instytucji finansowych uruchomiono pracę zdalną. Wszystkie banki mają obowiązek posiadania tzw. planów utrzymania ciągłości działalności (tzw. BCP – Business Continuity Plan) na wypadek różnych zdarzeń losowych. Niestety ale żaden bank nie mógł być przygotowany na taką sytuację, która wykracza ponad możliwości pojedynczej instytucji.
Należy pamiętać, że głównym zadaniem w tej chwili jest uniknięcie paniki na rynku bankowym. Panika w wycofywaniu środków z banków nie będzie służyła nikomu a jedynie spowoduje pogłębienie kryzysu, który i tak czeka gospodarkę. Zachowanie spokoju oraz stosowanie się do zaleceń pozostania w domu na czas pandemii sprawi, że mniej osób zachoruje a także szybciej będzie można powrócić do względnej normalności.
