Raty równe czy malejące? Jakie są różnice i które raty wybrać?

Starając się o kredyt rzadko zastanawiamy się nad wyborem wariantu spłaty rat. W przypadku ofert kredytów w większości banków dostępne są praktycznie tylko raty równe. Jednak część ofert umożliwia skorzystanie z rat malejących, szczególnie w przypadku kredytów hipotecznych. 

Klienci w zdecydowanej większości wybierają raty równe a wynika to, wydawałoby się na pierwszy rzut oka, z prostszej konstrukcji i łatwości w spłacie (“równa” miesięczna kwota). Jednak warto spojrzeć na raty malejące, które z punktu widzenia klienta mają jedną ważną zaletę.

Z poniższego wpisu dowiesz się jakie są pomiędzy nimi różnice i które raty wybrać, raty równe czy malejące?

Reklama

W oddzielnym wpisie przeczytasz jak zbudowana jest rata kredytowa, jak obliczyć wysokość odsetek, rat kredytowych ze wzoru oraz w arkuszu kalkulacyjnym.

Raty równe czy malejące

Paradoksalnie wydawałoby się, że za koszt kredytu odpowiada część odsetkowa. Tak naprawdę dużo większe znaczenie ma część kapitałowa. Wynika to z tego, że część odsetkowa zależy od części kapitałowej a tak naprawdę od tego jak szybko kapitał będzie spłacany. Odsetki płatne w bieżącej racie są liczone od pozostałego do spłaty kapitału (aktualnego salda do spłaty).

Wybierając wariant spłat rat kredytowych należy podkreślić występujące różnice pomiędzy ratami równymi i malejącymi sprowadzające się do zastosowania innego sposobu spłaty części kapitałowej.

W przypadku rat równych (annuitetowych) spłacana jest co miesiąc rata w takiej samej wysokości (przy założeniu, że nie zmieni się oprocentowanie kredytu) z tym, że w kolejnych ratach rośnie spłacany kapitał a maleją odsetki, w odróżnieniu od rat malejących (kapitałowych), przy których kapitał w każdej racie jest taki sam natomiast zmniejszają się odsetki.

Reklama

Różnice najlepiej zobrazuje poniższy uproszczony schemat spłat oraz przykładowe harmonogramy kredytu gotówkowego i hipotecznego.

Raty równe a malejące
Źródło: opracowanie własne Bankowe ABC

Przykładowe harmonogramy:

Kwota kredytu: 50 000 zł

Okres finansowania: 60 m-cy

Reklama

Oprocentowanie nominalne: 7,2%

Przykład wyliczenia rat równych
Spłata kapitałuSpłata odsetekRata
Rata nr 1694,78 zł300,00 zł994,78 zł
Rata nr 60988,85 zł5,93 zł994,78 zł
 50000,00 zł9687,08 zł 
Przykład wyliczenia rat malejących
Spłata kapitałuSpłata odsetekRata
Rata nr 1833,33 zł300,00 zł1133,33 zł
Rata nr 60833,33 zł5,00 zł838,33 zł
 50000,00 zł9150,00 zł 

Powyższe wyliczenia symulacji kredytu gotówkowego na kwotę 50000 zł i okres 5 lat wskazują, że wariant rat malejących przynosi oszczędność w wysokości 537,08 złotych.

Jak zostały obliczone raty oraz koszt odsetek przeczytasz we wpisie Jak obliczyć ratę kredytu?

Przykładowe harmonogramy:

Reklama

Kwota kredytu: 500 000 zł

Okres finansowania: 30 lat (360 m-cy)

Oprocentowanie nominalne: 3%

Przykład wyliczenia rat równych
Spłata kapitałuSpłata odsetekRata
Rata nr 1858,02 zł1250,00 zł2108,02 zł
Rata nr 3602102,76 zł5,26 zł2108,02 zł
 500000,00 zł258887,26 zł 
Przykład wyliczenia rat malejących
Spłata kapitałuSpłata odsetekRata
Rata nr 11388,89 zł1250,00 zł2638,89 zł
Rata nr 3601388,89 zł3,47 zł1391,20 zł
 500000,00 zł225625,00 zł 

Dla symulacji kredytu mieszkaniowego, według określonych założeń, 500000 złotych kwoty kredytu oraz okresu 30 lat spłaty, oszczędność wyniesie aż 33262,26 złotych.

Reklama

Jakie raty wybrać?

Jak widać korzystniejszą opcją jest wybór rat malejących, gdzie kapitał jest spłacany szybciej, łączna kwota odsetek do zapłaty będzie niższa w porównaniu do rat równych. Z prostego wyliczenia wynika, że uwzględniając zasadę wyliczania odsetek od pozostałego kapitału do spłaty, jeśli kapitał w comiesięcznych ratach jest spłacany w wyższych kwotach, tym z każdą kolejną ratą szybciej maleją odsetki, liczone od niższej kwoty, niż w przypadku rat równych.

Niższy koszt kredytu przy ratach malejących jest szczególnie widoczny przy kredytach na wyższe kwoty i przy dłuższym okresie kredytowania. Z drugiej strony nie każdy może sobie na nie pozwolić co wynika z:

  • własnych możliwości finansowych, w początkowym okresie, spłaty znacznie wyższych rat miesięcznych,
  • braku możliwości udzielenia takiego kredytu przez bank w związku brakiem zdolności kredytowej.

Nie każdy może skorzystać z rat malejących, ponieważ przy ocenie zdolności kredytowej uwzględnia się wysokość kwoty pierwszej, najwyższej raty. Jeśli założymy w uproszczeniu, że zdolność kredytową liczymy jako połowę uzyskiwanego dochodu (przy braku innych zobowiązań), dla powyższego przykładu kredytu mieszkaniowego, dla rat równych, wymagany byłby dochód na rękę na poziomie powyżej 3700 złotych miesięcznie. Dla wariantu rat malejących bank oczekiwałby dochodu minimum 4445 złotych.

Zalety i wady rat równych

  • stała wysokość miesięcznej spłaty (przy stałym oprocentowaniu)
  • wyższa zdolność kredytowa w stosunku do rat malejących
  • w przypadku kredytów hipotecznych, w początkowym okresie niższe miesięczne zobowiązanie umożliwia przeznaczenie środków na dodatkowe wydatki jak np. wykończenie mieszkania
  • wyższy koszt kredytu

Zalety i wady rat malejących

  • niższy łączny koszt kredytu
  • coraz niższa rata w późniejszym okresie kredytu
  • wyższa rata do spłaty na początku kredytu
  • niższa zdolność kredytowa (liczona od najwyższej raty)
  • wyższe miesięczne wydatki na spłatę raty w początkowym okresie kredytu

Raty stałe to nie zawsze raty równe

Należy zwrócić uwagę na częste utożsamianie rat równych z ratami stałymi. Raty równe mogą ulegać zmianie w związku ze zmianą oprocentowania. Raty stałe z kolei, bez względu na wahania oprocentowania pozostają w tej samej wysokości. W ramach rat stałych, w przypadku wahań oprocentowania okres kredytowania wydłuża się lub skraca a za tym koszt kredytu rośnie lub maleje.

Reklama
Reklama
Podziel się swoją opinią:

Zapisz się na newslettera

Wprowadź swój adres e-mail poniżej, aby otrzymywać newslettera.

Wyrażam zgodę na przetwarzanie danych osobowych (adres e-mail) w celu otrzymywania wiadomości w ramach newslettera Bankowe ABC.
Zapisując się wyrażasz zgodę na otrzymywanie wiadomości drogą mailową. W celu uzyskania szczegółów zapoznaj się z polityką prywatności. Otrzymasz maksymalnie 2 wiadomości w miesiącu, bez reklam i spamu. Możesz wypisać się w każdej chwili.