Czym jest WIBOR?
Oprocentowanie kredytów w polskich złotych najczęściej oparte jest na wskaźniku WIBOR.
WIBOR to skrót z angielskiego Warsaw Interbank Offered Rate. W uproszczeniu to oprocentowanie po jakim banki pożyczają pieniądze między sobą, na tzw. rynku międzybankowym, będący wskaźnikiem referencyjnym (służącym do ustalania oprocentowania) dla innych kredytów.
Kto i jak ustala WIBOR?
Ustaleniem wskaźnika WIBOR zajmuje się spółka GPW Benchmark S.A., należąca do Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie S.A., posiadająca zezwolenie Komisji Nadzoru Finansowego na pełnienie funkcji administratora wskaźników referencyjnych stopy procentowej w rozumieniu Rozporządzenia Unii Europejskiej o Wskaźnikach Referencyjnych.
WIBOR ustalany jest na podstawie ofert przekazywanych przez poszczególne banki. Banki, które biorą udział w ustalaniu wskaźnika według stanu na wrzesień 2021 r. to: Bank Gospodarstwa Krajowego, BNP Paribas, Citi Handlowy, Bank Millennium, Bank Pekao SA, Santander Bank Polska, Deutsche Bank, ING Bank, mBank i PKO BP.
WIBOR jest publikowany dla różnych okresów. Stawki wskaźników referencyjnych są wyznaczane na poniższe terminy:
- overnight – 1 dzień (O/N),
- tomorrow/next – 1 dzień liczony od dnia następnego (T/N),
- 1 tydzień (SW),
- 2 tygodnie (2W),
- 1 miesiąc (1M),
- 3 miesiące (3M),
- 6 miesięcy (6M),
- 1 rok (1Y).
Na podstawie składanych propozycji banków, w trakcie tzw. fixingu, ustalana jest wysokość wskaźników referencyjnych. WIBOR musi zawierać się w widełkach pomiędzy wysokością dwóch z podstawowych stóp procentowych NBP, stopy depozytowej i lombardowej ustalanych przez Radę Polityki Pieniężnej. W sierpniu 2021 roku obowiązywała stopa depozytowa równa 0,00% oraz stopa lombardowa w wysokości 0,50% (nie były zmieniane od maja 2021 r.).
Co ma wpływ na wysokość wskaźnika WIBOR?
Głównym czynnikiem wpływającym na wysokość WIBOR jest zapotrzebowanie banków na pieniądz. To zapotrzebowanie zależy od wielkości ich akcji kredytowej. Jeśli w bankach jest duże zainteresowanie kredytami, a same nie posiadają wystarczających środków, przede wszystkim pochodzących z depozytów klientów, są skłonne zapłacić wyższą cenę za kredyt udzielony przez inny bank, który posiada nadwyżkę środków na kontach i lokatach. W sytuacji odwrotnej, gdy same posiadają dużo własnych środków, nie są zainteresowane pożyczaniem od innego banku, przy wysokiej stopie procentowej. Obecnie w bankach mamy nadpodaż kapitału, chętnych na zaciąganie kredytów jest mało a to oznacza, że WIBOR jest na bardzo niskim poziomie. Wpływ na wysokość stawek mają również bardzo niskie poziomy podstawowych stóp procentowych NBP.
Sytuacja gospodarcza kraju, wzrost gospodarczy i inflacja, czyli czynniki które są uwzględniane przez Radę Polityki Pieniężnej przy ustalaniu stóp procentowych, mają pośredni wpływ na wysokość oprocentowania kredytów. Nie można również zapominać o czynnikach zewnętrznych takich jak kryzysy finansowe i innych sytuacjach, których nie sposób przewidzieć np. zawirowania polityczne.
Na co ma wpływ wskaźnik WIBOR?
Wskaźnik WIBOR ma wpływ na wysokość oprocentowania kredytów udzielanych klientom, zarówno detalicznym, jak i firmowym. W większości przypadków oprocentowanie kredytu składa się z WIBOR-u i marży banku. Nawet jeśli nie jest tak bezpośrednio to do WIBOR-u odnoszą się inne parametry, które służą do ustalania oprocentowania kredytu.
Oprócz wskaźnika WIBOR wyliczany jest wskaźnik dla depozytów banków – WIBID (Warsaw Interbank Bid Rate). WIBID ma przełożenie na oprocentowanie lokat terminowych i kont oszczędnościowych. Jeśli bank jest w stanie “pożyczyć” środki na rynku międzybankowym taniej niż od klienta (w postaci jego oszczędności), to nie będzie skłonny do oferowania wyższego oprocentowania swoim klientom. Stąd, przy tak niskich obecnie poziomach wskaźników referencyjnych, bankom nie opłaca się oferować produktów oszczędnościowych dla klientów.
WIBOR funkcjonuje również jako wskaźnik referencyjny w przypadku wyliczania oferty leasingowej oraz przy ustalaniu dłużnych papierów wartościowych takich jak np. obligacje skarbowe.
Jaki WIBOR jest najlepszy przy kredycie?
Niestety nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Wszystko zależy od rodzaju kredytu i okresu spłaty. Tak naprawdę wybór sprowadza się do przewidywania, czy w dłuższym okresie stopy procentowe pójdą w górę, czy w dół. Ze względu na zmiany w cyklach gospodarczych jest to trochę jak postawienie na jedną z opcji w zakładach bukmacherskich.
Przyjmując, że stopy procentowe będą rosły w dłuższym terminie, bardziej korzystną jest opcja kredytu opartego na WIBOR 6M. Przy niekorzystnej zmianie wskaźnika referencyjnego, przez dłuższy czas, bo przez 6 miesięcy, będziesz spłacał raty na wcześniej ustalonych warunkach.
Jeśli jednak zakładasz, że oprocentowanie będzie spadać, korzystniejszym będzie wariant WIBOR 1M. W tym przypadku szybciej zostanie uwzględniony niższy poziom wskaźnika w twoim kredycie.
Jeśli jednak interesujesz się kredytem mieszkaniowym sprawdź możliwość kredytu z oprocentowaniem stałym lub okresowo stałym. Mimo wyższego oprocentowania (marży banku), gwarantujesz sobie na min. 5 lat, że mimo zmiany WIBOR, będziesz płacił “stałą” niezmienną ratę.
Czy WIBOR może być ujemny?
Nie jest wykluczona sytuacja, że wskaźnik może przyjąć wartość ujemną. Oczywiście pierwszym warunkiem, żeby taka sytuacja miała miejsce, jest obniżenie przez Radę Polityki Pieniężnej przynajmniej stopy depozytowej poniżej 0%.
Niestety, nie oznacza to, że spłacając kredyt, to bank będzie dopłacał do twojej raty. Banki na taką sytuację są zabezpieczone, chociaż wiele z nich dopiero w ostatnim czasie zmieniało swoje tabele oprocentowania i regulaminy. Najczęściej stosowane są dwie opcje:
- W przypadku, gdy wskaźnik referencyjny przyjmie wartość 0% lub wartość ujemną, oprocentowanie kredytu w tym okresie będzie równe wysokości marży banku;
- W przypadku, gdy suma wskaźnika referencyjnego i marży banku przyjmie wartość 0% lub wartość ujemną, wówczas oprocentowanie kredytu wyniesie 0%.
Jak widać drugie podejście jest zdecydowanie korzystniejsze dla klienta, ponieważ zakłada, że jeśli wskaźnik referencyjny spadnie poniżej zera o minimum wartość marży banku, to będziesz spłacał sam kapitał, bez kosztów oprocentowania. W pierwszym przypadku, zawsze będziesz płacił koszt w wysokości marży banku.
Co się stanie jeśli wskaźnik WIBOR przestanie być publikowany lub zmieni się sposób jego wyliczania?
W umowach kredytowych (zawartych po 1 stycznia 2018 r.) widnieje zapis, iż w przypadku gdyby wystąpiła, według administratora (GPW Benchmark), istotna zmiana sposobu wyznaczania wskaźnika referencyjnego, publikowanie wskaźnika zostało zakończone lub stopa referencyjna czy też jej administrator nie spełniał wymogów wynikających z przepisów prawa, bank:
- zastępuje wskaźnikiem referencyjnym wskazanym w przepisach prawa lub przez właściwy organ nadzoru (KNF),
- jeżeli nie zastąpiono nowym wskaźnikiem wskazanym w przepisach prawa lub przez KNF w powyższy sposób, stosuje wskaźnik referencyjny wskazany przez dotychczasowego administratora (GPW Benchmark),
- jeżeli nie został wyznaczony nowy wskaźnik, stosuje stopę referencyjną NBP, skorygowaną o określoną wartość lub o różnice pomiędzy dotychczasowym wskaźnikiem referencyjnym, a stopą referencyjną.
Jeżeli według administratora (GPW Benchmark) wystąpi istotna zmiana sposobu wyznaczania wskaźnika referencyjnego, bank informuje kredytobiorcę o wystąpieniu takiego zdarzenia i stosuje wskaźnik referencyjny uwzględniający istotną zmianę tego wskaźnika.
Przeczytaj artykuł: Co oznacza likwidacja LIBOR dla kredytu hipotecznego w CHF? SARON zamiast LIBOR 2022
Sprawdź oferty kredytów hipotecznych w największych polskich bankach:
Warunki nie będą gorsze (a często lepsze) niż te, które użytkownik uzyskałby bezpośrednio. Dzięki temu wynagrodzeniu będzie możliwe pokrycie kosztów utrzymania działalności bloga.
