Fundusz Wsparcia Kredytobiorców 2023

Ostatnie zmiany stóp procentowych i w związku z tym znaczny wzrost zobowiązań kredytowych, przede wszystkim kredytów hipotecznych, postawiły wiele rodzin w trudnej sytuacji finansowej. Nagle, w ciągu kilku miesięcy, rata kredytu mogła wzrosnąć nawet o 1000 zł miesięcznie. Jeśli do tego jeszcze dołączymy realne zmniejszenie miesięcznych dochodów lub co gorsze utratę pracy, przed tymi rodzinami stanie problem możliwości dalszego spłacania kredytu mieszkaniowego.

Warto działać zawczasu, zanim przestaniemy regulować terminowo zobowiązania.

Niewiele osób wie, że od 2015 roku, jako wsparcie kredytobiorców w trudnej sytuacji, istnieje Fundusz Wsparcia Kredytobiorców.

Fundusz Wsparcia Kredytobiorców Ustawa

Działanie Funduszu Wsparcia Kredytobiorców reguluje ustawa z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o wsparciu kredytobiorców znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej, którzy zaciągnęli kredyt mieszkaniowy.

Zgodnie z ustawą zarządzającym Funduszem jest Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK). Środki, którymi dysponuje Fundusz, pochodzą z kwartalnych wpłat banków udzielających kredytów mieszkaniowych, proporcjonalnie do wielkości portfela udzielonych kredytów, których opóźnienie w spłacie przekracza 90 dni.

Dla kogo Fundusz Wsparcia Kredytobiorców?

Fundusz Wsparcia Kredytobiorców przeznaczony jest wyłącznie dla osób fizycznych, będących kredytobiorcami w trudnej sytuacji finansowej. Został stworzony w celu pomocy w spłacie zaległości i bieżącego zadłużenia kredytu lub spłaty zobowiązania kredytowego przy sprzedaży nieruchomości.

Pomoc Funduszu mogą uzyskać kredytobiorcy posiadający zobowiązanie (także udzielone w walucie obcej) z tytułu spłaty kredytu lub pożyczki zabezpieczonej hipoteką, zaciągnięte w związku z zaspokojeniem potrzeb mieszkaniowych, niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub prowadzeniem gospodarstwa rolnego, zgodnie z art 2. 2 przeznaczonych na:

• nabycie, budowę, przebudowę, rozbudowę lub nadbudowę domu jednorodzinnego albo lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość oraz adaptacji pomieszczeń lub budynków niemieszkalnych na cele mieszkalne;
• nabycie spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej albo prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego w spółdzielni mieszkaniowej;
• remont domu jednorodzinnego albo lokalu mieszkalnego;
• nabycie działki budowlanej albo jej części pod budowę domu jednorodzinnego;
• nabycie działki rolnej albo jej części pod budowę domu jednorodzinnego, położonej w całości albo części na terenie przeznaczonym pod zabudowę mieszkaniową lub na podstawie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu;
• udział w kosztach budowy mieszkań przez TBS lub społeczne inicjatywy mieszkaniowe;
• inny cel związany z zaspokajaniem potrzeb mieszkaniowych. 
• spłatę innego kredytu mieszkaniowego lub na spłatę różnych zobowiązań, w tej części, która jest przeznaczona na spłatę kredytu mieszkaniowego, w obu przypadkach koniecznie zabezpieczonego hipoteką.

Forma przyznawania pomocy kredytobiorcom w trudnej sytuacji finansowej

Pomoc jest przyznawana na podstawie złożonego wniosku, w postaci papierowej lub elektronicznej (w tym bankowości elektronicznej jeśli jest dostępna), w banku, który udzielił kredytu, w zależności od zgłoszonej potrzeby kredytobiorcy, w formie:

• zwrotnego wsparcia w postaci dopłaty do raty kredytu przez okres 36 miesięcy (3 lat), lub 
• zwrotnej pożyczki na spłatę części zadłużenia, która pozostała po sprzedaży kredytowanej nieruchomości;
• promesy, czyli przyrzeczenia udzielenia pożyczki na spłatę zadłużenia pozostałego po sprzedaży kredytowanej nieruchomości.

Jeśli chcesz szybko sprawdzić, czy kwalifikujesz się do uzyskania środków z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców możesz odpowiedzieć na pytania w ankiecie znajdującej się na końcu artykułu. Przejdź do ankiety.

Warunki uzyskania pomocy z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców

O pomoc w ramach Funduszu Wsparcia Kredytobiorców mogą starać się kredytobiorcy, którzy spełniają przynajmniej jeden z poniższych warunków:

• w dniu złożenia wniosku minimum jeden z kredytobiorców jest zarejestrowany jako bezrobotny (rozwiązanie umowy o pracę nie nastąpiło za wypowiedzeniem złożonym przez kredytobiorcę lub z jego winy), nie dotyczy małżonków, którzy nie są współkredytobiorcami;
• miesięczne koszty kredytu przekraczają połowę miesięcznych dochodów gospodarstwa domowego (rata kapitałowo-odsetkowa do dochodu (RdD) > 50%);
• miesięczne dochody gospodarstwa domowego, pomniejszone o miesięczne koszty kredytunie przekraczają:
  • dla gospodarstw jednoosobowych – dwukrotności zwaloryzowanej kwoty dochodu do uzyskania prawa do świadczeń z pomocy społecznej (od 2022 r. wynosi 1552 zł);
  • dla gospodarstw wieloosobowych – dwukrotności zwaloryzowanej kwoty dochodu na osobę do uzyskania prawa do świadczeń z pomocy społecznej pomnożonej przez liczbę osób w gospodarstwie (od 2022 r. wynosi 1200 zł na osobę).

Warunki skorzystania z pomocy Funduszu Wsparcia Kredytobiorców

Kwota dochodu do uzyskania prawa do świadczeń z pomocy społecznej obliczana jest na podstawie analiz Insty­tutu Pracy i Spraw Soc­jal­nych. Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 14 lipca 2021 r. wynosi odpowiednio:

• dla gospodarstw jednoosobowych – 776 zł,
• dla gospodarstw wieloosobowych – 600 zł / na osobę.

Przykłady:

1. Miesięczny dochód wynosi 6000 zł – rata musiałaby wynosić ponad 3000 zł, aby spełnić warunek wskaźnika RdD;

2. Rodzina 4-osobowa z łącznym dochodem 6000 zł, rata kredytu wynosi 2000 zł:

• 6000 zł – 2000 zł = 4000 zł;
• 1200 zł x 4 os. = 4800 zł;
• 4800 zł > 4000 zł – dochód spełnia warunek dochodowy.

Sprawdź swój dochód w ankiecie znajdującej się na końcu artykułu. Przejdź do ankiety.

Wsparcie w spłacie rat kredytu mieszkaniowego

Jeśli we wniosku zaznaczysz, że starasz się o wsparcie w spłacie rat kredytu mieszkaniowego, powinieneś wiedzieć, że dopłata do raty jest wypłacana zgodnie z wnioskiem, ale z poniższymi ograniczeniami: 

• przez okres maksymalnie 36 miesięcy;
• w kwocie maksymalnie 2000 zł miesięcznie (jest uzależniona od wysokości raty);
• maksymalna kwota wsparcia wynosi 72000 złotych.

Wsparcie jest wypłacane z Funduszu na rachunek banku, który udzielił kredytu mieszkaniowego, w przyznanej kwocie miesięcznej. Pozostałą, brakującą kwotę raty, kredytobiorca jest obowiązany zapłacić z własnych środków.

Dla kredytów udzielonych w walucie obcej, BGK dokonuje przeliczenia kwoty wsparcia na walutę spłaty kredytu, według kursu sprzedaży NBP na dzień poprzedzający przekazanie środków.

Musisz pamiętać, że w przypadku, gdy nie jest już spełniony warunek, na podstawie którego zostało przyznane wsparcie, masz obowiązek o tym poinformować swój bank a dalsza wypłata zostanie wstrzymana:

• zwiększyły się uzyskiwane przez kredytobiorcę dochody lub uległa zmniejszeniu rata kapitałowo-odsetkowa, przez co wskaźnik RdD (rata do dochodu) nie przekracza już 50%;
• kredytobiorca utracił status bezrobotnego (o utracie statusu bezrobotnego BGK oraz kredytodawca są informowani przez Powiatowy Urząd Pracy);
• zwiększyły się uzyskiwane dochody lub zmniejszyła się liczba osób w gospodarstwie domowym przez co kwota dochodu przekracza dwukrotność zwaloryzowanej kwoty wymaganej do uzyskania prawa do świadczeń z pomocy społecznej opisanych powyżej w warunkach uzyskania.

Nie wyklucza to możliwości ponownego ubiegania się o wsparcie, jeśli jeden z powyższych warunków ponownie zostanie spełniony, czego oczywiście nie życzę.

Pożyczka na spłatę zobowiązania pozostałego po sprzedaży nieruchomości

Wnioskując o pożyczkę na spłatę zobowiązania (brakującej kwoty do spłaty całego kredytu), jeśli chcesz sprzedać lub sprzedałeś kredytowaną nieruchomość, musisz mieć świadomość, że:

• pożyczka może być udzielona na pełną kwotę zadłużenia, jednak maksymalna kwota pożyczki wynosi 72000 złotych;
• kwota wpływa bezpośrednio na rachunek banku udzielającego kredytu mieszkaniowego.

Pożyczki na spłatę zobowiązania kredytowego nie możesz otrzymać, jeśli nieruchomość chcesz sprzedać innemu członkowi rodziny lub bliskiemu, zgodnie z art. 6.1 pkt 3 ustawy.

Podobnie jak przy wypłacie wsparcia, dla kredytów udzielonych w walucie obcej, BGK dokonuje przeliczenia na walutę spłaty kredytu, według kursu sprzedaży NBP na dzień poprzedzający przekazanie środków.

Promesa na udzielenie pożyczki na spłatę zadłużenia

Pamiętaj, że możesz wystąpić do banku o wystawienie tzw. promesy kredytowej, czyli przyrzeczenia do wypłaty pożyczki. Wymogiem jej uzyskania jest wcześniejsze zawarcie przedwstępnej umowy sprzedaży kredytowanej nieruchomości. Promesa jest ważna nie krócej niż 6 miesięcy.

W ciągu 14 dni od sprzedaży nieruchomości musisz dostarczyć do banku ostateczną umowę sprzedaży. Po dostarczeniu umowy jest zawierana umowa pożyczki z bankiem, a po przekazaniu do BGK, ten dokonuje wypłaty na rachunek spłaty kredytu mieszkaniowego.

Kiedy nie otrzymasz wsparcia lub pożyczki z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców?

Otrzymanie pomocy z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców nie będzie możliwe jeżeli:

• wspomniana utrata zatrudnienia wynika z rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem lub z winy kredytobiorcy;
• jeden z kredytobiorców otrzymał już wsparcie w ramach Funduszu, za wyjątkiem sytuacji, gdy nie jest już udzielane, ale licząc łącznie nie będzie przekraczać 36 miesięcy;
• przed złożeniem wniosku umowa kredytowa została przez bank wypowiedziana;
• jeden z kredytobiorców otrzymuje, w związku z zawartą umową ubezpieczenia spłaty kredytu, świadczenie z tytułu utraty pracy (wsparcie nie należy się za okres, w którym świadczenie przysługuje);

Z pomocy Funduszu Wsparcia Kredytobiorców nie skorzystają również kredytobiorcy, którzy na dzień złożenia wniosku lub w ciągu ostatnich 6 miesięcy:

• są lub byli właścicielami innego lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego;
• posiadają lub posiadali spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej;
• posiadają lub posiadali roszczenie o przeniesienie na nich prawa wymienionego powyżej.

Wynika to z tego, że kredytobiorca w trudnej sytuacji finansowej posiadający inną nieruchomość, np. odziedziczoną, powinien z uzyskanych środków ze sprzedaży tejże nieruchomości, spłacić zaciągnięty kredyt mieszkaniowy. Z kolei z pomocy mogą skorzystać kredytobiorcy, których małżonkowie posiadają inną nieruchomość, ale nie są współkredytobiorcami (kredyt jest tylko na jednego małżonka).

Nie możesz skorzystać z pomocy Funduszu Wsparcia Kredytobiorców, jeżeli:

Składanie wniosku o przyznanie wsparcia lub pożyczki z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców

Wniosek o udzielenie pomocy z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców wraz z dodatkowymi dokumentami jest składany w banku, który udzielił kredytu mieszkaniowego. Wzór wniosku został opublikowany w Rozporządzeniu Ministra Finansów z 19 grudnia 2019 r. 

Do wniosku będzie wymagane załączenie, w zależności od warunku, na podstawie którego ma być przyznana pomoc:

• zaświadczenie z Powiatowego Urzędu Pracy potwierdzające posiadanie statusu osoby bezrobotnej wraz z kwotą zasiłku (jeśli jest przyznany);
• dokumenty potwierdzające uzyskiwanie dochodu, w zależności od rodzaju zatrudnienia lub prowadzenia działalności (indywidualna decyzja banku).

Bank ma 21 dni na jego rozpatrzenie. Jeśli wymagane jest uzupełnienie wniosku, bank ma dodatkowe 14 dni na jego weryfikację. Bank akceptuje lub odrzuca wniosek z podaniem uzasadnienia, ze wskazaniem powodu jego odrzucenia. Umowa zawierana jest w ciągu 14 dni od zaakceptowania wniosku.

Warto wiedzieć, że w okresie rozpatrywania i ewentualnej dodatkowej weryfikacji wniosku, wypowiedzenie umowy kredytu mieszkaniowego, zgodnie z art 6a ustawy “nie wywołuje skutku wobec kredytobiorcy”. Oznacza to, że bank nie może w związku z tym, do czasu wydania decyzji, m.in. domagać się niezwłocznej spłaty całego kredytu.

Co w przypadku negatywnej decyzji banku?

Bank w przypadku, gdy stwierdzi, że kredytobiorca nie spełnia warunków uzyskania pomocy z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców, przekazuje decyzję odmowną wraz z podaniem przyczyny (który warunek nie został spełniony) oraz o możliwości dodatkowej weryfikacji wniosku.

Jeśli uważasz, że wniosek spełnia kryteria uzyskania pomocy, możesz zwrócić się do swojego banku (w ciągu 14 dni od otrzymania decyzji odmownej) o dodatkową weryfikację.

W takim przypadku, wniosek jest przekazywany do Rady Funduszu Wsparcia Kredytobiorców, która dokona ponownej oceny. Z tego tytułu pobierana jest opłata w wysokości 100 złotych, którą ponosi bank jeśli Rada Funduszu podejmie uchwałę o przyznaniu pomocy lub kredytobiorca jeśli odmowa zostanie podtrzymana. Dodatkowo, jeśli Rada Funduszu stwierdzi, że wniosek spełnia warunki uzyskania pomocy, bank musi podpisać z klientem umowę w ciągu 7 dni, od daty otrzymania uchwały. Bank musi również zapłacić z własnych środków odpowiednio:

• kwotę wsparcia za okres od dnia decyzji odmownej do dnia uchwały Rady Funduszu;
• 8,33% kwoty pożyczki na spłatę zobowiązania. 

Kwoty te nie są później zwracane przez kredytobiorcę.

W skład Rady Funduszu wchodzą przedstawiciel:

• ministra właściwego do spraw instytucji finansowych (Przewodniczący Rady Funduszu);
• Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego;
• Prezesa Banku Gospodarstwa Krajowego;
• Rzecznika Finansowego;
• banków – wskazany wspólnie przez pięciu wpłacających najwyższą składkę do Funduszu.

Wstrzymanie wypłaty przyznanej pomocy z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców

Wypłata środków przez BGK z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców zostanie wstrzymana jeżeli:

• przestają być spełniane warunki posiadania statusu bezrobotnego, wysokości dochodu lub liczby osób w gospodarstwie domowym w odniesieniu do kryteriów uzyskiwania pomocy społecznej, stosunku raty do dochodu (RdD), opisane powyżej;
• w przypadku wsparcia w spłacie, nieruchomość będąca przedmiotem kredytu zostanie sprzedana;
• umowa kredytowa zostanie wypowiedziana;
• zostaną podjęte czynności egzekucyjne z kredytowanej nieruchomości;
• co oczywiste, kredyt zostanie spłacony.

W przypadku pożyczki na spłatę zadłużenia, BGK wstrzyma wypłatę, jeśli uzyska informacje (art. 12. 1 pkt 3), “że została ona przyznana na podstawie nieprawdziwych informacji lub sfałszowanych dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzenia w błąd przez osobę, której przyznano pożyczkę na spłatę zadłużenia”.

Spłata pożyczki lub wsparcia z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców

Po dwóch latach od przekazania pożyczki na spłatę zadłużenia lub wypłaty ostatniej raty udzielanego wsparcia, kredytobiorca będzie zobowiązany do ich zwrotu w postaci nieoprocentowanych, miesięcznych rat równych. O sposobie zwrotu środków i jego harmonogramie, kredytobiorca zostanie poinformowany przez bank, który udzielił kredytu, nie później niż na 30 dni przed pierwszą spłatą.

Spłata będzie odbywała się w ratach płatnych do 15-ego dnia każdego miesiąca, przez okres 144 miesięcy (12 lat), na rachunek wskazany przez kredytodawcę. Dobrą informacją jest to, że po spłacie 100 rat w terminie, pozostała kwota zostanie umorzona.

Przykładowo, przy maksymalnym wsparciu w spłacie, w kwocie 72000 złotych, przez okres 36 miesięcy, zwrot będzie następował w 144 ratach (12 lat), po 500 zł każda. W powyższym przykładzie, jeśli kredytobiorca terminowo spłaci 100 rat, nie będzie musiał zwracać 22000 złotych.

źródło: opracowanie własne Bankowe ABC

Zwrot nienależnej pomocy lub opóźnienie w spłacie

Jeśli spóźnisz się z zapłatą raty, BGK prześle wezwanie do dokonania płatności z terminem do 90 dni. Jeśli nie zapłacisz w tym terminie, zostaniesz zobowiązany, zgodnie z art. 21 ustawy, “do niezwłocznego zwrotu przyznanego wsparcia lub pożyczki wraz z odsetkami ustawowymi naliczonymi począwszy od dnia wymagalności pierwszej raty zwrotu wsparcia lub pożyczki na spłatę zadłużenia”. Oznacza to, że odsetki będą naliczone od wszystkich rat, również już zapłaconych.

Jeśli otrzymałeś nienależną pomoc z Funduszu, zgodnie z art. 22.1 i 22.3 ustawy masz obowiązek “zwrotu środków równych kwocie przyznanego wsparcia lub przyznanej pożyczki na spłatę zadłużenia wraz z odsetkami ustawowymi naliczonymi począwszy od dnia przekazania przez [BGK] środków z tytułu wsparcia lub pożyczki na spłatę zadłużenia”, “w terminie 30 dni od dnia doręczenia kredytobiorcy przez kredytodawcę pisemnej informacji o uzyskaniu nienależnego wsparcia”.

Poniżej znajdziesz linki do stron z informacjami dotyczącymi wybranych banków.