Ustawowe wakacje kredytowe 2022. Jakie zasady, czy się opłacają?

W kwietniu 2022 roku opisywałem przedstawione rządowe propozycje dotyczące wsparcia kredytobiorców związane ze znacznym wzrostem rat kredytowych po wprowadzonych podwyżkach stóp procentowych. Jedną z propozycji były wakacje kredytowe 2022-2023. Po kilku miesiącach prac, 14 lipca 2022 roku Prezydent podpisał ustawę wprowadzającą możliwość skorzystania z zawieszenia rat kredytowych, która wejdzie w życie w ciągu 14 dni od opublikowania w Dziennku Ustaw (data publikacji: 14 lipca). W tym artykule opisuję wakacje kredytowe 2022 w odpowiedziach na pytania:

• od kiedy i dla kogo?
• dla jakich kredytów?
• czy się opłacają?
• jak wpłyną na dane w BIK i zdolność kredytową?

Wakacje kredytowe 2022 ustawa

Przepisy dotyczące wakacji kredytowych 2022 roku reguluje ustawa o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom. Wspomniana ustawa opisuje kilka kwestii, a zapisy dotyczące wakacji kredytowych 2022 znajdują się w rozdziale 10 – Przepisy epizodyczne, przejściowe i końcowe.

Wakacje kredytowe 2022 dla jakich kredytów?

Z wakacji kredytowych 2022 będą mogli skorzystać wyłącznie kredytobiorcy:

• posiadający kredyt hipoteczny (dowolnie na nabycie, budowę, remont nieruchomości i inne cele);
• zaciągnięty w polskich złotych;
• zaciągnięty w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych (co do zasady nieruchomość, w której mieszka kredytobiorca).

Zawieszenie spłaty może dotyczyć tylko jednej umowy kredytowej. Powyższe zasady obowiązują w stosunku do umów kredytowych zawartych przed 1 lipca 2022 roku, w których pozostało minimum 6 miesięcy do końca spłaty.

Z pomocy kredytobiorcom w ramach wakacji kredytowych mogą skorzystać wszyscy spełniający powyższe warunki bez kryterium dochodowego, inaczej niż w przypadku Funduszu Wsparcia Kredytobiorców. Nie ma znaczenia czy kredyt jest oprocentowany oprocentowaniem zmiennym, czy stałym.

Z możliwości zawieszenia spłat rat kredytowych mogą skorzystać również osoby, które posiadają kredyt otrzymany w ramach finansowania zwrotnego lub ze środków zlikwidowanego Krajowego Funduszu Mieszkaniowego oraz udzielony na przedsięwzięcia inwestycyjno-budowlane mające na celu budowę lokali mieszkalnych na wynajem lub budowę lokali mieszkalnych, do których ustanowione zostanie spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego.

Wakacje kredytowe 2022 nie dla wszystkich

Z wakacji kredytowych 2022 nie skorzystają kredytobiorcy posiadający kredyt:

• gotówkowy, samochodowy i inne, oprócz hipotecznego;
• zaciągnięty w walucie obcej (m.in. franku szwajcarskim CHF);
• zaciągnięty w innym celu niż zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych (np. mieszkanie na wynajem).

Składając wniosek o wakacje kredytowe dodatkowym wymogiem jest złożenie oświadczenia, że kredyt był zaciągany na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych.

Wakacje kredytowe 2022 i 2023 od kiedy?

Zgodnie z ustawą, zawieszenie spłaty rat kredytowych obowiązuje od sierpnia 2022 roku. Maksymalnie można wystąpić o zawieszenie spłaty rat przez 8 miesięcy (z 17 w tym okresie) zgodnie z poniższym harmonogramem. W związku z tym, że ustawa wejdzie w życie w ciągu 14 dni od opublikowania w Dzienniku Ustaw, składanie wniosków będzie możliwe najwcześniej od 29 lipca 2022 r., czyli osoby, którym spłata raty przypada na początku sierpnia, będą miały mało czasu na złożenie wniosku. Większość kredytobiorców ma ustalone terminy płatności rat ok. 5 dnia każdego miesiąca, więc należy spodziewać się dużych kolejek w oddziałach banków. Wniosek warto złożyć elektronicznie, po udostępnieniu w bankowości internetowej swojego banku.

Zakładając, że w 2022 roku można skorzystać z zawieszenia 4 rat, to składając wniosek jeszcze w lipcu, nie będzie trzeba płacić rat kredytu mieszkaniowego aż do grudnia. Nie jest konieczne zawieszenie wszystkich ośmiu rat.

Wakacje kredytowe 2022 jak skorzystać?

W celu skorzystania z wakacji kredytowych 2022-2023, kredytobiorca składa wniosek o zawieszenie spłaty w formie papierowej lub elektronicznej (także przez bankowość elektroniczną, jeśli bank umożliwi składanie wniosku). 

Wniosek musi zawierać dane banku, kredytobiorcy, wskazanie numeru umowy, której zawieszenie dotyczy oraz okresu lub okresów zawieszenia spłaty kredytu. Dodatkowo musi zawierać oświadczenie, że wniosek dotyczy umowy zawartej w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych, pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń. We wniosku powinna być zawarta klauzula o treści: ,,Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.”

W przypadku kredytu otrzymanego w ramach finansowania zwrotnego lub ze środków zlikwidowanego Krajowego Funduszu Mieszkaniowego, kredytobiorca składa wniosek do Bank Gospodarstwa Krajowego.

Bank ma 21 dni, od dnia doręczenia, na przekazanie kredytobiorcy potwierdzenia otrzymania wniosku. Brak potwierdzenia nie ma wpływu na rozpoczęcie zawieszenia spłaty.

Potwierdzenie musi zawierać okres, na który została zawieszona spłata kredytu, oraz wysokość opłat z tytułu ubezpieczeń. Spłata kredytu zostaje zawieszona na wskazany okres, od dnia doręczenia wniosku do banku. W okresie zawieszenia, kredytobiorca nie spłaca rat kredytowych (kapitału i odsetek), z wyjątkiem opłat związanych z ubezpieczeń powiązanych z umową kredytową. Jeśli już korzystasz z wakacji kredytowych na zasadach ustalonych z bankiem, to od dnia złożenia wniosku według nowej ustawy, dotychczasowe zawieszenie zostaje zakończone.

Czy wakacje kredytowe się opłacają?

W trakcie zawieszenia spłaty kredytu bank nie może naliczać odsetek, ani pobierać opłat, poza opłatami z tytułu ubezpieczeń.

Okres wakacji kredytowych nie jest wliczany do okresu kredytowania. Okres kredytowania oraz inne terminy określone w umowie kredytowej ulegają przedłużeniu o okres zawieszenia spłaty. Nie jest potrzebna zgoda osób, które ustanowiły zabezpieczenie kredytu, ani zgłoszenie zmiany w zapisach hipoteki będącej zabezpieczeniem spłaty kredytu.

Przykładowo, korzystając z wakacji kredytowych przez dopuszczalne 8 miesięcy, gdy kredyt miał być spłacony do września 2035 roku, termin spłaty zostanie przesunięty o te osiem miesięcy i zostanie ustalony na maj 2036 roku.

Wiele osób podaje, że dzięki wprowadzeniu wakacji kredytowych 2022 można zyskać nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych. Lepszym określeniem będzie powiedzenie, że dzięki wakacjom kredytowym kredytobiorca zaoszczędzi do kilku tysięcy złotych a w najgorszym przypadku nie zapłaci więcej niż w poprzednich latach.

Warto jednak podkreślić, że wprowadzone ustawowe wakacje kredytowe w 2022 i 2023 roku są zdecydowanie korzystniejsze niż standardowe wakacje kredytowe dostępne w bankach.

Zdecydowanie najbardziej opłacalnym będzie, jeśli kredytobiorca wpłaci zaoszczędzone pieniądze dokonując nadpłaty kapitału kredytu i dzięki temu w kolejnych latach koszt odsetek będzie liczony od niższego kapitału do spłaty. Przed dokonaniem wcześniejszej, częściowej spłaty kredytu należy sprawdzić, czy bank nie pobiera z tego tytułu opłaty. Przez czas, kiedy obowiązują wakacje kredytowe, zaoszczędzone pieniądze można wpłacić na krótkoterminową lokatę lub konto oszczędnościowe. 

Wakacje kredytowe 2022 nie mają za zadanie przynosić zysku kredytobiorcom a są jedynie przesunięciem w czasie konieczności zapłaty raty kredytowej. Należy pamiętać, że kilkumiesięczne wakacje kredytowe oznaczają tylko chwilową ulgę dla kredytobiorcy ale nie oznaczają zmniejszenia jego zobowiązania, ponieważ to czego nie zapłaci obecnie wróci do niego w późniejszym okresie. Jeśli na dodatek w tym czasie zostanie podniesione oprocentowanie kredytu, a oszczędzonych środków nie wpłaci nadpłacając kredytu, to straci na odsetkach liczonych od pozostałego kapitału do spłaty.

Wakacje kredytowe 2022 a BIK

Zawieszenie spłaty kredytu w ramach wakacji kredytowych 2022 banki będą raportowały do Biura Informacji Kredytowej (BIK). Każdy bank, który złoży zapytanie do BIK, w otrzymanym raporcie kredytowym uzyska informacje, że dany kredytobiorca korzysta z wakacji kredytowych w ramach nowej ustawy oraz w jakich terminach i w jakim zakresie. BIK nie będzie uwzględniał ich w swoim scoringu ale banki mogą te dane interpretować według własnych wewnętrznych procedur kredytowych.

Wakacje kredytowe 2022 a scoring

W związku z tym, że udzielając nowego kredytu, bank będzie posiadał informacje przekazane przez BIK, należy zakładać, że uwzględni je w procesie ustalania zdolności kredytowej. Korzystanie z wakacji kredytowych będzie dla banku negatywną informacją, świadczącą o trudnościach finansowych kredytobiorcy. Bank na pewno będzie ją uwzględniał w okresie trwania zawieszenia spłaty ale również w późniejszym czasie, nawet do dwóch lat.

W związku z tym należy z dużą ostrożnością podejmować decyzję o skorzystaniu z wakacji kredytowych w przypadku, gdy planujemy w najbliższym czasie zaciągnięcie nowego kredytu lub skorzystanie z karty kredytowej. Nawet w przypadku niewielkiego kredytu na zakup sprzętu AGD RTV, może się okazać, że zakupu nie finansujemy kredytem, gdyż spotkamy się z odmową banku.

Podobna sytuacja miała już miejsce w przypadku wakacji kredytowych związanych z COVID-19. Banki dosyć krytycznie podchodziły do kredytobiorców korzystających z wakacji kredytowych. Wiele banków, w tym czasie, odrzuciło wnioski o udzielenie kredytu jedynie na podstawie pozyskanych informacji o zawieszeniu spłaty kredytu.

Masz problem ze spłatą kredytu mieszkaniowego? Przeczytaj o Funduszu Wsparcia Kredytobiorców.