BIG InfoMonitor to jedno z największych biur informacji gospodarczej w Polsce, które zajmuje się zbieraniem i udostępnianiem informacji o przedsiębiorstwach oraz osobach fizycznych. Dzięki temu przedsiębiorcy mogą sprawdzić wiarygodność swoich kontrahentów, a klienci indywidualni mogą sprawdzić, czy nie zostali wpisani jako dłużnicy. BIG InfoMonitor jest także jednym z najważniejszych źródeł danych na temat zaległości płatniczych w Polsce.
Według danych Rejestru Dłużników BIG InfoMonitor i bazy informacji kredytowej BIK, na koniec lipca 2023 roku, zaległości płatnicze pokolenia Z, wśród osób w wieku od 18 do 24 lat, przekroczyły 1 mld zł, co stanowi wzrost o ponad 18% w ciągu ostatniego roku. Liczba niesolidnych dłużników wzrosła o ponad 7 tysięcy.
Wiele z tych osób to zapewne studenci, którzy mają trudności z regulowaniem swoich zobowiązań finansowych. Według raportu InfoDług, pokolenie Z, czyli osoby urodzone między 1997 a 2012 rokiem, to grupa, która ma najmniej zadłużeń w porównaniu z innymi pokoleniami. Jednakże, mimo to, zaległości płatnicze wśród tej grupy rosną.
W poniższym artykule znajduje się krótka analiza problemu na podstawie publikacji BIG InfoMonitor – BIG Liczba: 1 mld zł zaległości młodego pokolenia.
Kluczowe informacje warte zapamiętania
- Zaległości płatnicze wśród osób w wieku od 18 do 24 lat przekroczyły 1 mld zł, co stanowi wzrost o ponad 18% w ciągu ostatniego roku.
- Ponad połowa (51%) zaległego zadłużenia osób między 18 a 24 r. ż. stanowią zaległości pozakredytowe.
- Zaległości kredytowe wynoszą łącznie 496 mln zł.
Analiza długów młodego pokolenia
W porównaniu z innymi grupami, zadłużenie pokolenia Z jest niewielkie, ale warto zauważyć, że to pokolenie jest najmłodsze i dopiero zaczyna swoją karierę zawodową. Z tego powodu, w przyszłości może pojawić się więcej osób zadłużonych oraz zaległości już zadłużonych mogą rosnąć, szczególnie w przypadku kredytów hipotecznych. Warto zwrócić uwagę, że rejestry dłużników BIG InfoMonitor i BIK nie uwzględniają wszystkich zaległości płatniczych, ponieważ niektóre zobowiązania nie są rejestrowane w tych bazach danych. W związku z tym, liczba dłużników i kwota ich zaległości może być wyższa.
Warto zaznaczyć, że zadłużenie co czwartego dłużnika jest związane zarówno z obsługą kredytów, jak i innymi zobowiązaniami pozakredytowymi. Wśród całkowitej liczby dorosłych Polaków, co piąty dłużnik ma problemy z niesolidną spłatą zobowiązań. Pomimo, że większość 18-24-latków nie pracuje i teoretycznie ma mniejsze możliwości zaciągania zobowiązań, poziom 5 proc. osób z problemami finansowymi z pokolenia Z może wydawać się niski tylko na pozór, jeśli dla całego społeczeństwa problemy finansowe występują u prawie 9 proc. osób.
W przypadku przeterminowanych zobowiązań, zaległości dotyczą przede wszystkim rachunków za media, telefon oraz usługi finansowe. W ciągu ostatniego roku zaległości w tych kategoriach wzrosły odpowiednio o 12,5% oraz 9,7%. W przypadku usług finansowych, zaległości dotyczą przede wszystkim kredytów konsumpcyjnych oraz kart kredytowych.
Zadłużenie studentów
Wielu z niesolidnych dłużników to zapewne studenci, którzy muszą radzić sobie z rosnącymi kosztami życia. Według raportu BIG InfoMonitor, średnie miesięczne wydatki studenta wynoszą około 3,8 tys. złotych, z czego blisko 50% stanowią koszty wynajmu mieszkania. W takiej sytuacji nie dziwi fakt, że zadłużenie studentów rośnie w zastraszającym tempie.
Zobowiązania mężczyzn i kobiet
W rejestrze zadłużonych BIG InfoMonitor i bazie BIK, figuruje 80,8 tys. mężczyzn (61 proc.) w wieku od 18 do 24 lat, których zobowiązania przekraczają 611 mln zł oraz 51 tys. kobiet (39 proc.), których dług wynosi poniżej 398 mln zł.
Zatrudnienie młodych oraz rosnące ceny i wydatki
Bezrobocie, przeterminowane zobowiązania pozakredytowe oraz problemy ze spłatą w instytucjach finansowych to główne przyczyny zaległości płatniczych wśród młodych ludzi. Wzrost cen i wydatków oraz niestabilność zatrudnienia mogą być czynnikami, które wpłynęły na pojawienie się zaległości finansowych wśród młodego pokolenia w Polsce.
Młodzi ludzie często podejmują pracę na umowę zlecenie lub o dzieło, co może wpłynąć na niestabilność ich sytuacji finansowej.
Do wzrostu przeterminowanych zobowiązań wśród pokolenia Z przyczynił się również wzrost cen wielu produktów i usług, co z kolei zwiększyło wydatki młodego pokolenia na codzienne potrzeby. Szczególnie należy zwrócić uwagę na wzrost cen wynajmu mieszkań, który znacząco wpłynął na sytuację finansową młodych ludzi.
Młode pokolenie często decyduje się na wzięcie pożyczek lub kredytów, aby poradzić sobie z rosnącymi wydatkami. Jednakże, wzrost cen wpływa na niemożność spłacenia zobowiązań finansowych, co z kolei prowadzi do zaległości.
Zaległości w płatnościach pozakredytowych młodych (rachunki i inne opłaty)
Z danych zgromadzonych w Rejestrze Dłużników BIG InfoMonitor i bazie informacji kredytowych BIK wynika, że na przestrzeni ostatnich 12 miesięcy skala finansowych problemów młodego pokolenia znacząco wzrosła. Na koniec lipca 2023 roku zaległości wynosiły ponad 1 mld zł, z czego ponad połowa (51%) zaległego zadłużenia osób między 18 a 24 r. ż. stanowią zaległości pozakredytowe. Łączna kwota nieopłaconych w terminie bieżących rachunków, opłat karnych za jazdę bez biletu czy alimentów wynosi bowiem ponad 513 mln zł, co daje średnio 4 987 zł na osobę. Z kolei zaległości kredytowe wynoszą łącznie 496 mln zł.
Zaległości pozakredytowe to zobowiązania, które nie wynikają z umów kredytowych, ale z codziennych wydatków takich jak rachunki za media, czynsz, czy opłaty za usługi. Te zaległości są trudniejsze do kontrolowania, ponieważ nie są związane z jednym wierzycielem i nie mają jednoznacznie określonego terminu płatności.
Warto przypomnieć, że zaległości pozakredytowe mogą skutkować negatywną historią kredytową, co utrudni późniejsze uzyskanie kredytu lub pożyczki. Dlatego ważne jest, aby zawsze regulować swoje zobowiązania w terminie i unikać zaległości.
Rachunki za telefon i internet
Wśród zaległości w płatnościach młodego pokolenia największy odsetek stanowią rachunki za telefon i internet. Wiele osób korzystających z tych usług, nie zdaje sobie sprawy z konsekwencji zaległości w płatnościach. Zaniedbanie tej kwestii może prowadzić do problemów finansowych, a nawet do wpisania na listę dłużników.
Osoby, które mają problemy z opłacaniem rachunków za telefon i internet, powinny skontaktować się z przedstawicielami swojego operatora telekomunikacyjnego i znaleźć rozwiązanie, które pozwoli na uregulowanie zaległości w płatnościach.
Transport
Kolejnym istotnym źródłem zaległości w płatnościach młodego pokolenia są koszty związane z transportem. Osoby, które korzystają z komunikacji miejskiej lub posiadają samochód, muszą liczyć się z wydatkami związanymi z paliwem, ubezpieczeniem, przeglądami technicznymi i naprawami.
W przypadku braku środków na pokrycie tych kosztów, często zdarza się, że młode osoby zaczynają zaniedbywać swoje zobowiązania finansowe. W takiej sytuacji warto rozważyć zmianę nawyków i poszukiwanie alternatywnych rozwiązań, takich jak korzystanie z roweru lub komunikacji miejskiej, które pozwolą na obniżenie kosztów transportu.
Zaległości płatnicze pokolenia Z według BIG InfoMonitor w poszczególnych województwach
Według danych Rejestru Dłużników BIG InfoMonitor, najwięcej zaległości mają młodzi z województwa śląskiego. Łączna kwota nieopłaconych w terminie bieżących rachunków, opłat karnych za jazdę bez biletu czy alimentów wynosi tam ponad 350 mln zł. Na drugim miejscu pod względem zadłużenia jest województwo lubuskie, gdzie młodzi ludzie zalegają na ponad 120 mln zł.
Warto zauważyć, że zaległości pozakredytowe stanowią ponad połowę (51 proc.) zaległego zadłużenia osób między 18 a 24 r.ż. w Polsce.
W województwie świętokrzyskim zaległości młodego pokolenia wynoszą około 50 mln zł, co czyni je jednym z najmniej zadłużonych regionów w Polsce. W warmińsko-mazurskim zaległości wynoszą około 70 mln zł, a w zachodniopomorskim około 40 mln zł.
Poniżej przedstawiono zestawienie zaległości młodego pokolenia w poszczególnych województwach:
źródło: Biuro Informacji Gospodarczej InfoMonitor S.A.,
źródło: Biuro Informacji Gospodarczej InfoMonitor S.A.,
Wnioski dla młodych z pokolenia Z
Zaległości finansowe młodego pokolenia w Polsce osiągnęły alarmujący poziom. Rosnące koszty życia, szczególnie wynajmu mieszkania, żywności oraz transportu, wpływają na zwiększenie zadłużenia.
Zaciąganie kredytów bez odpowiedniej wiedzy i planowania budżetu, prowadzi do problemów finansowych, a w skrajnych przypadkach, do niespłacalnych zobowiązań. Problemy finansowe wśród młodych ludzi nie są łatwe do rozwiązania i wynikają często z braku edukacji finansowej oraz niskiej świadomości dotyczącej konsekwencji zaciągania zobowiązań.
Dlatego też, warto zachęcać młodych ludzi do świadomego zarządzania swoimi finansami oraz do korzystania z usług doradczych przed podjęciem decyzji o zaciągnięciu długu. W takiej sytuacji pomocne mogą okazać się różnego rodzaju programy edukacyjne, które pozwolą młodym ludziom zrozumieć zasady funkcjonowania rynku finansowego oraz nauczą ich odpowiedzialnego podejścia do finansów osobistych. Warto także edukować młodzież w szkołach na temat finansów osobistych, aby uniknąć sytuacji, w której młodzi ludzie zaciągają długi bez wiedzy o konsekwencjach.
Warto zwracać uwagę, że zaciąganie długów w młodym wieku może mieć poważne konsekwencje w przyszłości. Długoterminowe zobowiązania finansowe mogą wpłynąć na zdolność kredytową, a tym samym na możliwość zaciągania kolejnych pożyczek, kredytów czy leasingów.
Podsumowując, zaległości płatnicze stanowią poważny problem społeczny, któremu należy przeciwdziałać poprzez edukację finansową oraz wsparcie dla osób znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej.
