Gdzie wymienić uszkodzony banknot?

Gdzie wymienić uszkodzony banknot? To pytanie, które zadaje sobie wiele osób, które posiadają naddarty, pomazany lub w inny sposób uszkodzony banknot. Uszkodzony banknot nie jest prawnym środkiem płatniczym w Polsce, a sprzedawca może odmówić jego przyjęcia. W takim przypadku konieczna jest wymiana uszkodzonego banknotu na nowy.

Kluczowe informacje warte zapamiętania dotyczące uszkodzonych banknotów:

  • Uszkodzony banknot jest wymieniany w kasie dowolnego banku działającego w Polsce.
  • Uszkodzony banknot podlega wymianie na 100% jego wartości, o ile zachowały co najmniej 75% swojej początkowej powierzchni w jednym fragmencie lub 100% powierzchni maksymalnie w 9 kawałkach. Wymiana jest bezpłatna.
  • Banknoty, które nie spełniają warunków wymiany w bankach, przyjmowane są na podstawie wniosku i przesyłane do wymiany, do Departamentu Emisyjno-Skarbcowego Narodowego Banku Polskiego (NBP) odpowiadającego za proces wymiany uszkodzonych znaków pieniężnych.

Kiedy banknot uważany jako uszkodzony? 

Uszkodzony banknot to banknot, który uległ uszkodzeniu mechanicznemu lub chemicznemu.

Reklama

Zgodnie z zarządzeniem Prezesa Narodowego Banku Polskiego z dnia 17 grudnia 2013 r. (nr 31/2013) za banknoty zniszczone lub uszkodzone, podlegające wymianie, uznaje się „banknoty postrzępione, naddarte, podklejone, przerwane, nadmiernie zabrudzone, zaplamione, odbarwione lub uszkodzone w inny sposób, w tym również wskutek umieszczenia na nich trwałego napisu, nadruku, rysunku lub innego znaku”.

Do uszkodzonych banknotów zaliczane są również banknoty zawilgocone, zbutwiałe, nadpalone lub kruszące się, zużyte. Jeśli zużycie lub uszkodzenie banknotów dotyczy ich zanieczyszczenia, zwłaszcza biologicznego lub chemicznego, osoba, która chce je wymienić, powinna podać informacje na temat rodzaju zanieczyszczenia, jeśli takie informacje posiada. 

Czy można odmówić przyjęcia uszkodzonego banknotu?

Banknot, który nosi ślady zużycia lub uszkodzenia przestaje być prawnym środkiem płatniczym w Polsce. Zgodnie z tym, zarówno sprzedawca, któremu chcemy zapłacić oraz kupujący, gdy ma otrzymać resztę, mają pełne prawo takiego banknotu nie przyjąć. Nawet jeśli ktoś umieszcza na banknocie rysunek lub wpisuje liczbę długopisem, co mogłoby wydawać się bez znaczenia, jest to uważane za uszkodzenie banknotu. W takiej sytuacji posiadacz uszkodzonego banknotu musi dokonać jego wymiany.

Zasady wymiany uszkodzonych banknotów

Wymiana uszkodzonych banknotów jest realizowana zgodnie z zasadami określonymi przez NBP. Wymienić można banknoty, które zachowały ponad 45% pierwotnej powierzchni, a także banknoty przerwane lub poplamione, gdy możliwe jest rozpoznanie nominału.

Reklama

Banki mają obowiązek wymiany banknotów, w pełnej wartości nominalnej, zarówno zużytych jak i uszkodzonych, jeśli spełniają poniższe warunki:

  • składają się maksymalnie z dziewięciu części, mogą być sklejone lub niesklejone, o ile wszystkie części są z tego samego banknotu i nie mają uszkodzeń w miejscu podziału oraz razem stanowią 100 proc. pierwotnej powierzchni;
  • jeśli zachowały więcej niż 75% pierwotnej powierzchni w jednym fragmencie

Banki wymieniają banknoty na połowę ich wartości nominalnej, jeśli mają zachowane od 45% do 75% pierwotnej powierzchni w jednym kawałku

Gdzie wymienić uszkodzony banknot?

Jeśli posiadasz uszkodzony lub zniszczony banknot, istnieje kilka miejsc, w których możesz go wymienić.

Wymiana uszkodzonego banknotu jest możliwa bezpłatnie w kasach banków komercyjnych oraz spółdzielczych, które funkcjonują w Polsce, w oddziałach okręgowych NBP oraz bezpośrednio w Centrali NBP. Nie trzeba być klientem banku, aby dokonać w nim wymiany zużytych banknotów. 

Reklama

Jeśli zgłosimy się do banku z uszkodzonym banknotem, który chcemy wymienić, bank może poprosić o wypełnienie odpowiedniego formularza, a następnie złożenie pokwitowania odbioru kwoty pieniędzy, którą otrzymamy w ramach wymiany. Pracownik banku w naszej obecności, składa banknot i nakleja na pustą kartkę oznaczając czy kwalifikuje się do wypłaty 100 procent czy 50 procent wartości nominału banknotu.

Banki są zobowiązane do przyjmowania banknotów, które nie spełniają wymagań określonych powyżej, w celu przesłania ich do Centrali NBP wraz z odpowiednim wnioskiem.

Oczywiście znajdą się banki, w których pracownicy będą utrudniać wymianę banknotów, pomimo, że mają taki obowiązek, ze względu na dodatkową pracę dla nich. 

W przypadku zgłoszenia do oddziału okręgowego NBP w celu wymiany banknotów o wartości przekraczającej 2000 złotych lub banknotów, które są uszkodzone w sposób podejrzany o jakiekolwiek manipulacje, osoba zgłaszająca musi podać swoje dane osobowe, takie jak, imię i nazwisko, obywatelstwo, numer PESEL lub datę urodzenia, nazwę, serię i numer dokumentu tożsamości oraz adres zamieszkania. Dodatkowo, w celu potwierdzenia podanych danych, osoba ta musi również okazać swój dokument tożsamości

Reklama

Procedura wymiany uszkodzonego banknotu w NBP

Jeśli posiadasz uszkodzony banknot i nie masz możliwości udać się do banku, możesz dokonać wymiany wysyłając je listownie. Łączna wartość wymienianych banknotów nie może przekraczać 2000 złotych. Wymiana uszkodzonych banknotów jest bezpłatna.

Wymiana listowna jest realizowana za pośrednictwem Departamentu Emisyjno-Skarbcowego NBP. Zgodnie z Zarządzeniem Prezesa NBP, aby dokonać wymiany listownej, należy wypełnić odpowiedni formularz, który jest dostępny na stronie internetowej NBP. Wniosek o wymianę uszkodzonego banknotu należy przesłać na adres

Narodowy Bank Polski,
Departament Emisyjno-Skarbcowy
ul. Świętokrzyska 11/21
00-919 Warszawa
z dopiskiem: „DES – wymiana”

Przesłanie banknotów do wymiany do centrali Narodowego Banku Polskiego wymaga umieszczenia ich w zaklejonej kopercie, którą należy dołączyć do wniosku. 

Reklama

Po otrzymaniu przesyłki, NBP wykonuje weryfikację uszkodzonych banknotów i dokonuje ich wymiany. Kwota odpowiadająca wymienionym banknotom zostanie przelana na wskazany w wniosku rachunek osoby przesyłającej banknoty do wymiany. Jeżeli bank odmówi, musi uzasadnić swoją decyzję, wówczas pieniądze zostaną zwrócone do osoby, która była ich pierwotnym posiadaczem.

Możliwe utrudnienia związane z wymianą uszkodzonych banknotów

Banknoty, które były przedmiotem badań przez organy ścigania i zostały uszkodzone podczas tych działań, mogą być wymienione tylko w oddziałach okręgowych NBP. 

Banknoty, które posiadają cechy wskazujące na uszkodzenie przez system służący do automatycznego i nieodwracalnego uszkadzania banknotów, w który są wyposażone pojemniki przeznaczone do przechowywania lub transportu banknotów, są również przyjmowane do wymiany wyłącznie w oddziałach okręgowych NBP.

Jeśli uszkodzony banknot jest przedmiotem postępowania karnego lub sądowego, organy ścigania lub sąd mogą zabezpieczyć go jako dowód. W takim przypadku wymiana banknotu może być utrudniona lub niemożliwa.

Reklama

W przypadku, gdy banknot uległ znacznemu zniszczeniu w wyniku działania siły wyższej, np. pożaru lub powodzi, jego wymiana może być uzależniona od decyzji NBP.

Wymiana uszkodzonych banknotów Euro

Wymiana uszkodzonych banknotów Euro w NBP (lub w polskim banku) jest niemożliwa.

W przypadku banknotów euro, wymiana uszkodzonych banknotów jest możliwa w każdym kraju strefy Euro, a także w krajach spoza strefy Euro, które podpisały umowę z Europejskim Bankiem Centralnym.

Warunkiem jest to, że pozostało więcej niż 50% powierzchni banknotu lub właściciel wykaże, że brakujący fragment został bezpowrotnie zniszczony. Banknoty zniszczone lub uszkodzone celowo nie podlegają wymianie. Co do zasady wymiana jest darmowa.

Reklama

Najczęściej zadawane pytania dotyczące uszkodzonych banknotów:

Reklama
Podziel się swoją opinią:

Zapisz się na newslettera

Wprowadź swój adres e-mail poniżej, aby otrzymywać newslettera.

Wyrażam zgodę na przetwarzanie danych osobowych (adres e-mail) w celu otrzymywania wiadomości w ramach newslettera Bankowe ABC.
Zapisując się wyrażasz zgodę na otrzymywanie wiadomości drogą mailową. W celu uzyskania szczegółów zapoznaj się z polityką prywatności. Otrzymasz maksymalnie 2 wiadomości w miesiącu, bez reklam i spamu. Możesz wypisać się w każdej chwili.