Polska lista sankcyjna – lista osób i podmiotów objętych sankcjami w 2023 roku

Polska lista sankcyjna to zestawienie osób i podmiotów objętych sankcjami nałożonymi przez rząd polski w celu egzekwowania polityki międzynarodowej i zachowania bezpieczeństwa narodowego. Lista ta obejmuje te osoby i firmy, które mają powiązania z działalnością terrorystyczną, naruszeniami praw człowieka, a także z państwami znajdującymi się w konflikcie zbrojnym.

Wprowadzenie sankcji często obejmuje m.in. zakaz wjazdu do Polski, zamrożenie środków finansowych czy ograniczenie wymiany handlowej. Polska lista sankcyjna opiera się głównie na sankcjach nałożonych przez Unię Europejską i ONZ, które są skoordynowane na szczeblu międzynarodowym. W praktyce oznacza to, że restrykcje dotyczące poszczególnych osób czy podmiotów powinny być respektowane przez wszystkich członków wspólnoty międzynarodowej.

Czym są sankcje?

Sankcje to środki stosowane przez różne kraje, w tym Polskę, aby wywierać presję polityczną i gospodarczą na inne państwa, organizacje oraz osoby. Szczególnie ważne stały się sankcje w kontekście konfliktu na Ukrainie. Polska lista sankcyjna skupia się przede wszystkim na podmiotach i osobach zaangażowanych w działania związane z wspieraniem agresji Rosji na Ukrainę.

Jednym z celów sankcji jest zmuszenie państwa-agresora, w tym przypadku Rosji, do rekompensaty za szkody rzeczywiste poniesione przez Ukrainę. W przypadku Polski, ustawa z dnia 13 kwietnia 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego (ustawa sankcyjna) wprowadziła polską listę sankcyjną dotyczącą oligarchów oraz firm rosyjskich a także białoruskich powiązanych z nimi osobowo lub kapitałowo.

Ustawa wymienia różne sankcje, które mają wpływ na osoby i podmioty objęte listą. Ustawa ta ma na celu przeciwdziałanie wspieraniu agresji na Ukrainę oraz ochronę bezpieczeństwa narodowego Polski oraz naruszeniom praw człowieka i represjom wobec społeczeństwa obywatelskiego oraz demokratycznej opozycji na Białorusi.

Celem wprowadzenia sankcji jest ograniczenie finansowania budżetu Rosji z podatków a co za tym idzie przeznaczanie środków na działania wojenne. Wprowadzone przez Unię Europejską oraz m.in. Wielką Brytanię czy Stany Zjednoczone listy sankcyjne wymagały uzupełnienia o podmioty prowadzące bezpośrednią działalność na terenie Polski.

Celem sankcji jest wywarcie nacisku na Federację Rosyjską, aby zakończyć agresywne działania, takie jak wojna na Ukrainie. Implementacja sankcji ma również na celu zmuszenie osób i podmiotów, o których mowa, do zmiany swojego zachowania i odejścia od wspierania działań politycznych i militarnych, które szkodzą Polsce.

Do podmiotów i osób objętych sankcjami można zaliczyć zarówno organizacje, jak i konkretnych biznesmenów czy polityków, których działalność wpływa lub wpłynęła na konflikt w Ukrainie. Nałożenie sankcji na te podmioty i osoby wpłynie na zmniejszenie przychodów rosyjskiej gospodarki, co pośrednio może zachęcić Rosję do zakończenia konfliktu.

Wprowadzone sankcje na rosyjskie firmy w Polsce wiążą się z:

• A. zamrożeniem wszystkich środków finansowych i zasobów gospodarczych,
• B. zakazem udostępniania podmiotowi wpisanemu na listę lub na jego rzecz – bezpośrednio lub pośrednio – jakichkolwiek środków finansowych lub zasobów gospodarczych,
• C. zakazem świadomego i umyślnego udziału w działaniach, których celem lub skutkiem jest ominięcie środków wskazanych w lit. A i B
• D. wykluczeniem z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego lub konkursu

W praktyce spółka wpisana na listę nie ma możliwości dalszego funkcjonowania, ponieważ od momentu wpisania na listę sankcyjną, nie mogą z nią współpracować m.in. dostawcy, podwykonawcy, firmy transportowe, banki. Niezastosowanie się do sankcji grozi nałożeniem kary do 20 milionów złotych.

Warto zauważyć, że sankcje – choć są ważnym narzędziem – nie zawsze przynoszą natychmiastowe efekty. Proces implementacji sankcji oraz ich oddziaływanie na podmioty może być zróżnicowane w zależności od rodzaju sankcji i wpływu na określone podmioty gospodarcze.

Polska lista sankcyjna

Polska lista sankcyjna to oficjalny dokument zawierający informacje o osobach i podmiotach objętych sankcjami. Jest to reakcja na działania niezgodne z prawem międzynarodowym, takie jak agresja na Ukrainę. Lista została opublikowana przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji (MSWiA). Polska lista sankcyjna podlega aktualizacjom, aby uwzględniać nowe osoby i podmioty, które mają znaczący wpływ na sytuację na Ukrainie.

Zgodnie z ustawą, na wniosek służb państwowych, decyzją ministra MSWiA, następuje wpisanie lub wykreślenie podmiotu z listy sankcyjnej. Opublikowana 26 kwietnia 2022 r. lista nie jest ostateczna i jest aktualizowana. Na listę trafiają nie tylko podmioty, których bezpośrednio udziałowcami są osoby objęte sankcjami, ale również tzw. beneficjenci rzeczywiści. Na dzień opublikowania zawierała 50 osób i podmiotów objętych sankcjami.  W dalszej części artykułu zamieściłem tabelę z listą podmiotów objętych sankcjami wraz z branżami w jakich działają oraz powiązaniami osobowymi i kapitałowymi. Aktualna lista sankcyjna jest dostępna na stronie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Polska lista sankcyjna obejmuje osoby fizyczne oraz podmioty objęte sankcjami ze względu na powiązania osobiste, organizacyjne, gospodarcze lub finansowe z Rosyjską Federacją lub mają bliskie związki z prezydentem Rosji Władimirem Putinem. Objęcie ich sankcjami przyczyni się do zmniejszenia przychodów powiązanych z nimi podmiotów, a tym samym wpłynie na zmniejszenie przychodów budżetu Federacji Rosyjskiej.

Wybrane podmioty znajdujące się polskiej liście sankcyjnej objęte sankcjami

Wśród osób i podmiotów objętych sankcjami znajdują się osoby odpowiadające za działalność w sektorach energetycznym, wojskowym, finansowym oraz przemysłowym, które znacząco wpływają na funkcjonowanie gospodarki Federacji Rosyjskiej.

W ramach sankcji należy również wspomnieć o zakazie importu węgla z Rosji i Białorusi, zakazie przemieszczania go przez Polskę między państwami trzecimi oraz zakazie przywożenia go do Polski z obszaru Unii Europejskiej.

Wiele z tych podmiotów działa na rynku hurtowym i nie obsługuje bezpośrednio obywateli. Jednak szczególną uwagę należy zwrócić na podmioty, które prowadzą działalność produkcyjno-handlową i świadczą usługi dla klientów indywidualnych.

Wśród tych spółek znajduje się Novatek Green Energy Sp. z o.o. dostarczająca gaz do kilkunastu miejscowości. W związku z wprowadzeniem sankcji spółka przestałą dostarczać gaz do odbiorców, przede wszystkim gospodarstw domowych. Na szczęście w ciągu kilku dni udało się przywrócić dostawę gazu przez PGNIG.

W przypadku sieci sklepów Go Sport Polska Sp. z o.o. wszystkie sklepy stacjonarne i sklep internetowy zostały zamknięte. W tym momencie nie jest możliwe dalsze prowadzenie działalności z powodu m.in. zerwania umów z dostawcami, braku możliwości wysyłki towaru, dokonania płatności kartą. Pracownicy nie mogą otrzymać wynagrodzeń a klienci odebrać zamówionych towarów lub dokonać zwrotów.

Ciekawym przypadkiem jest podwarszawska spółka Maga Foods Sp. z o.o., producent surówek. Spółka została wpisana na listę sankcyjną ze względu na powiązania kapitałowe funduszu inwestycyjnego posiadającego udziały w spółce z oligarchą Michaiłem Fridmanem (Mikhail Fridman). Według oświadczenia prezesa spółki, po wybuchu wojny, udziały zostały wykupione przez obywatela Holandii. Spółka wnioskuje o szybkie wykreślenie z listy.

10 sierpnia spółki MAGA DYSTRYBUCJA 2 Sp. z o.o. oraz MAGA FOODS Sp. z o.o. zostały wykreślone z listy sankcyjnej.

Gazprom

Gazprom to rosyjski gigant energetyczny, który został objęty sankcjami w związku z sytuacją na Ukrainie. Sankcje będą miały wpływ na realizację projektów zagranicznych, takich jak Gazociąg Północnobiały, wprowadzając ograniczenia finansowe i gospodarcze. Jako jedno z większych przedsiębiorstw energetycznych na świecie, Gazprom już odczuwa skutki wprowadzenia sankcji. Zgodnie z informacjami Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, wprowadzenie działań sankcyjnych przeciwko Gazpromowi są konsekwencją rosyjskiej agresji na Ukrainie.

Wildberries

Wildberries, największa rosyjska platforma zakupów internetowych, także jest na polskiej liście sankcyjnej, ze względu na swoje związki z Rosją. Firma działa na terenie Polski, ale ze względu na sankcje została wykluczona z polskiego rynku, co wpłynie na jej lokalne inwestycje oraz sprzedaż w kraju. Według danych Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji prowadzi tę listę sankcyjną, by zapobiec wspieraniu podmiotów powiązanych z rosyjskimi działaniami na Ukrainie.

Tatiana Bakalczuk

Tatiana Bakalczuk to rosyjska przedsiębiorczyni, której nazwisko znalazło się na polskiej liście sankcyjnej w wyniku sankcji gospodarczych nałożonych z powodu rosyjskiej agresji na Ukrainie. Jest to jedna z wielu osób fizycznych objętych tymi restrykcjami. W rezultacie tego wpisu, Bakalczuk jest objęta sankcjami, takimi jak zakaz wjazdu do Polski, ograniczenia w przepływie kapitału, a także w sprawach biznesowych.

Podmioty takie jak Kaspersky, SUEK, Phosagro i Go Sport również zostały dotknięte wprowadzonymi sankcjami w związku z konfliktem na Ukrainie. Wprowadzenie sankcji ma na celu ograniczenie możliwości działań gospodarczych i biznesowych tych podmiotów w Polsce oraz w Unii Europejskiej. 

Zakaz wjazdu i wykluczenie z postępowań zamówień publicznych

Polska lista sankcyjna obejmuje podmioty, osoby oraz działania, które są objęte sankcjami w Polsce. Wśród tych sankcji można wyróżnić zakaz wjazdu do kraju oraz wykluczenie z postępowań o udzielenie zamówienia publicznego.

Zakaz wjazdu dotyczy osób i podmiotów, które zostały objęte sankcjami na tle politycznym, gospodarczym lub związanym z łamaniem praw człowieka. Zakaz ten ma na celu ograniczenie możliwości wpływania tych osób na obszar Polski oraz ograniczenie współpracy z nimi. 

Wykluczenie z postępowań o udzielenie zamówienia publicznego to środek wprowadzony w ramach przepisów ustawy i oznacza, że podmioty i osoby, które znajdują się na liście sankcyjnej, nie mogą uczestniczyć w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego na terytorium Polski.

Zamówienia publiczne i inne przepisy

W Polsce, lista sankcyjna obejmuje osoby oraz podmioty objęte sankcjami w związku z konfliktem zbrojnym w Ukrainie. Lista ta skutkuje wykluczeniem tych podmiotów i osób z uczestnictwa w postępowaniach zamówień publicznych opartych o Prawo zamówień publicznych.

Zgodnie z przepisami, wpis na listę sankcyjną może wpłynąć na ograniczenie swobody biznesowej i obrotu gospodarczego podmiotów i osób wpisanych na tę listę. W szczególności, może to skutkować wykluczeniem ze uczestnictwa w zamówieniach publicznych.

W praktyce, przedsiębiorstwa, instytucje oraz osoby fizyczne uczestniczące w postępowaniach zamówień publicznych powinny stosować się do przepisów oraz restrykcji związanych z listą sankcyjną. Wymaga to świadomości statusu sankcji wobec konkretnych osób i podmiotów, a także monitorowania zmian w stosownych przepisach i aktualizacji na bieżąco.

Konsekwencje wpisania na listę sankcyjną

Podważenie decyzji o wpisie na listę sankcyjną możliwe jest w drodze skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego lub wniosku o skreślenie z listy, lecz żadna z tych procedur nie powoduje automatycznie wstrzymania wpisu ani zawieszenia jego skuteczności.

W kontekście przepisów dotyczących cudzoziemców, osoby wpisane na listę sankcyjną mogą również napotkać ograniczenia w zakresie wpisów do wykazu cudzoziemców i prawo do pobytu na terytorium Polski.

Warto pamiętać o ścisłym przestrzeganiu przepisów związanych z sankcjami i konsekwencjami związanymi z ich łamaniem. W szczególności dotyczy to podmiotów, które prowadzą interesy na obszarze Polski oraz mają kontakt z osobami czy podmiotami objętymi sankcjami.

Polska lista sankcyjna rosyjskich firm w Polsce

źródło: strona internetowa gov.pl oraz Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych

Najczęściej zadawane pytania: