Rekomendacja T jest kluczowym dokumentem regulacyjnym, który ma na celu zapewnienie odpowiedzialnego zarządzania ryzykiem detalicznych ekspozycji kredytowych w bankach. Wprowadzenie Rekomendacji T wpłynęło na proces przyznawania kredytów. Dzięki temu, banki mogą lepiej zarządzać ryzykiem kredytowym, co przyczynia się do stabilności i bezpieczeństwa sektora bankowego w Polsce.
Rekomendacja T KNF ma istotny wpływ na zasady funkcjonowania banków w Polsce, zwłaszcza w kontekście udzielania kredytów i zarządzania ryzykiem. Jej główne postanowienie dla kredytobiorców to określenie wskaźnika DTI, który wyraża stosunek wszystkich zobowiązań kredytobiorcy do jego dochodów, co ma zapewnić stabilność finansową klientów i banków.
Wdrażanie wskaźników i wymogów KNF w praktyce wywiera nacisk na banki, by bardziej ostrożnie podchodziły do udzielania kredytów. Dzięki temu, instytucje finansowe ograniczają ryzyko nadmiernego zadłużania się klientów, co z kolei przyczynia się do większej stabilności całego sektora bankowego.
Banki są skłonne bardziej restrykcyjnie oceniać zdolność kredytową potencjalnych kredytobiorców, co może wpłynąć na ich zdolność do zaciągania nowych zobowiązań. Wzrosła również potrzeba bardziej świadomego zarządzania finansami osobistymi przez klientów banków, aby spełniać wymagania stawiane przez rekomendację.
Celem tego artykułu jest dokładne omówienie Rekomendacji T KNF, jej wpływu na rynek kredytowy oraz korzyści wynikających z jej wdrożenia dla klientów bankowych. Przedstawiam również zmiany jej skutki dla rynku kredytowego.
Kluczowe informacje warte zapamiętania:
- Rekomendacja T ustala zasady zarządzania ryzykiem kredytowym przez banki.
- Banki stosują wskaźnik DTI do oceny zdolności kredytowej klientów.
- Regulacja przyczynia się do większej stabilności finansowej rynku.
Czym jest Rekomendacja T i jak wpływa na przyznanie kredytu?
Rekomendacja T, wydana w aktualnej wersji przez Komisję Nadzoru Finansowego (KNF) w 2013 roku (z niewielkimi zmianami w 2018 roku), jest zbiorem zasad dotyczących dobrych praktyk w zakresie zarządzania ryzykiem detalicznych ekspozycji kredytowych w bankach. Dokument ten, oparty na przepisach prawa bankowego, ma na celu zapewnienie stabilności i ostrożności w polityce kredytowej banków, szczególnie w kontekście kredytów udzielanych osobom fizycznym na cele niezwiązane z działalnością gospodarczą i rolniczą.
Jej głównym celem jest zapewnienie, że banki podejmują odpowiedzialne decyzje kredytowe, minimalizując ryzyko niewypłacalności klientów. Wprowadzenie Rekomendacji T wpłynęło na proces przyznawania kredytów poprzez wprowadzenie bardziej rygorystycznych wymogów dotyczących oceny zdolności kredytowej klientów oraz monitorowania i kontroli ryzyka kredytowego.
Główne cele Rekomendacji T obejmują:
- Zwiększenie ostrożności banków przy udzielaniu kredytów.
- Ochrona konsumentów przed nieodpowiedzialnym zadłużeniem.
- Poprawa jakości portfeli kredytowych banków poprzez bardziej rygorystyczne kryteria oceny zdolności kredytowej klientów.
- Zapewnienie większej transparentności w procesie udzielania kredytów.
Rekomendacja T nakłada na banki obowiązek dokładnej analizy zdolności kredytowej klientów, uwzględniając ich dochody, wydatki oraz historię kredytową.
Co to jest detaliczna ekspozycja kredytowa?
Detaliczna ekspozycja kredytowa w banku to pojęcie, które odnosi się do wszystkich zobowiązań kredytowych, jakie bank ma wobec osób fizycznych, które zaciągnęły kredyty na cele niezwiązane z działalnością gospodarczą lub rolniczą. W prostych słowach, są to wszystkie kredyty, pożyczki, limity zadłużenia (np. z kart kredytowych) oraz inne podobne zobowiązania, które bank udzielił indywidualnym klientom na ich osobiste potrzeby.
Kluczowe cechy detalicznej ekspozycji kredytowej:
- Odbiorcy: Osoby fizyczne, czyli indywidualni klienci banku.
- Cel kredytu: Kredyty te są udzielane na cele osobiste, takie jak zakup dóbr konsumpcyjnych, remont mieszkania, edukacja, itp., a nie na cele związane z prowadzeniem działalności gospodarczej czy rolniczej.
- Rodzaje zobowiązań: Obejmuje różne formy kredytów, takie jak kredyty gotówkowe, pożyczki ratalne, limity na kartach kredytowych, a także inne podobne zobowiązania.
- Wyłączenia: Nie obejmuje kredytów zabezpieczonych hipotecznie, kredytów na zakup papierów wartościowych oraz kredytów, gdzie spłata jest związana z przychodami ze sprzedaży papierów wartościowych.
Przykłady detalicznych ekspozycji kredytowych:
- Kredyt gotówkowy: Pożyczka udzielona na dowolny cel konsumpcyjny, np. zakup sprzętu AGD.
- Karta kredytowa: Limit zadłużenia, który klient może wykorzystać na bieżące wydatki.
- Pożyczka ratalna: Kredyt udzielony na zakup konkretnego dobra, np. mebli, samochodu, spłacany w ratach.
Jak wprowadzona Rekomendacja T wpłynęła na rynek kredytowy?
Komisja Nadzoru Finansowego skupia się na wytycznych w zakresie minimalnej wysokości wkładu własnego, jakości zabezpieczeń oraz nałożyła obowiązek regularnego przeglądu polityk kredytowych. Dochodzą tu także wytyczne dotyczące analizy finansowej klientów oraz mechanizmy kontrolne, które pozwalają na bieżąco monitorować ich zdolność spłaty kredytu.
Wprowadzenie Rekomendacji T miało znaczący wpływ na rynek kredytowy w Polsce. Banki musiały dostosować swoje procedury wewnętrzne do nowych wymogów, co wpłynęło na zwiększenie transparentności i odpowiedzialności w procesie udzielania kredytów. W rezultacie, banki zaczęły bardziej rygorystycznie oceniać zdolność kredytową klientów, co mogło prowadzić do zmniejszenia liczby udzielanych kredytów, ale jednocześnie zwiększyło bezpieczeństwo finansowe sektora bankowego.
Wpływ Rekomendacji T na kredytobiorców
Rekomendacja T KNF ma na celu ochronę interesów kredytobiorców oraz zwiększenie stabilności rynku kredytowego poprzez wprowadzenie surowych wymogów dotyczących oceny zdolności kredytowej. Wpływa ona zarówno na procedury bankowe, jak i na samych klientów.
Banki są zobowiązane do przeprowadzania dogłębnej analizy finansowej, która obejmuje:
- Weryfikację historii kredytowej: Obowiązkowe sprawdzenie informacji w Biurze Informacji Kredytowej (BIK) oraz Biurze Informacji Gospodarczej (BIG).
- Wskaźnik DTI (Debt-to-Income): Maksymalny dopuszczalny wskaźnik zadłużenia do dochodów.
- Analiza zdolności do spłaty: Uwzględnienie wszelkich zobowiązań finansowych, takich jak inne kredyty, alimenty czy leasingi.
Na podstawie powyższych analiz bank musi ocenić, czy klient będzie w stanie terminowo spłacać przyszłe zobowiązania.
Procedura oceny zdolności kredytowej
Banki muszą przeprowadzać bardziej rygorystyczne analizy zdolności kredytowej swoich klientów. Obejmuje to weryfikację dochodów, wskaźnika DTI (Debt-to-Income Ratio) oraz analizę historii kredytowej.
Wskaźnik DTI (debt-to-income) jest kluczowym elementem Rekomendacji T, który określa maksymalny poziom zadłużenia kredytobiorcy w stosunku do jego dochodów. Banki są zobowiązane do indywidualnego określenia akceptowalnej wartości wskaźnika DTI, uwzględniając specyfikę prowadzonej działalności oraz akceptowany poziom ryzyka.
Według pierwotnej Rekomendacji T z 2010 roku maksymalny dopuszczalny wskaźnik zadłużenia do dochodów nie powinien przekraczać 50% dla osób zarabiających poniżej średniej krajowej oraz 65% dla osób zarabiających powyżej tej wartości.
Zmiany wprowadzone w ramach nowelizacji Rekomendacji T w 2013 roku znacząco wpłynęły na elastyczność banków w ocenie zdolności kredytowej klientów. Przed nowelizacją z 2013 roku banki musiały przestrzegać sztywnych norm dotyczących maksymalnego wskaźnika DTI (Debt-to-Income), co często ograniczało możliwość udzielania kredytów osobom o niestandardowych źródłach dochodu.
Banki muszą we własnym zakresie określić maksymalny poziom wskaźnika DTI, czyli jaką część dochodów klienta można przeznaczyć na spłatę kredytów i innych stałych zobowiązań. Poziom ten musi być zatwierdzony przez radę nadzorczą banku i uwzględniony w strategii zarządzania ryzykiem.
Po zmianach:
- Zwiększona elastyczność: Banki zyskały większą swobodę w ocenie zdolności kredytowej, co pozwoliło na lepsze dopasowanie ofert do indywidualnych potrzeb klientów.
- Lepsze zarządzanie ryzykiem: Umożliwienie stosowania bardziej zaawansowanych narzędzi analitycznych pozwoliło bankom na dokładniejszą ocenę ryzyka związanego z udzielaniem kredytów.
Wpływ na zdolność kredytową kredytobiorców
Rekomendacja T wprowadza pewne zmiany, które mogą wpłynąć na zdolność kredytową kredytobiorców. Przede wszystkim, bardziej szczegółowe analizy mogą ujawniać ryzyka, które wcześniej były niedostrzegane.
Klienci muszą teraz przedstawić bardziej szczegółową dokumentację swoich dochodów. Może to obejmować m.in. zaświadczenia od pracodawcy, wyciągi bankowe, a także inne dokumenty potwierdzające stabilność finansową.
Wskaźnik DTI jest kluczowym elementem w ocenie zdolności kredytowej. Rekomendacja T wpływa znacząco na politykę kredytową banków. Wymogi te zmuszają instytucje finansowe do bardziej konserwatywnego podejścia przy udzielaniu kredytów. W praktyce oznacza to:
- Zwiększoną ostrożność: Banki dokładniej analizują ryzyko związane z każdym kredytem.
- Wyższe wymagania kapitałowe: Kredyty są udzielane osobom z większym wkładem własnym, co zmniejsza ryzyko niespłacalności.
- Zmniejszenie liczby udzielanych kredytów: Stricte przestrzeganie zasad redukuje liczbę potencjalnych klientów kwalifikujących się do otrzymania kredytu.
Wyższy wskaźnik DTI może negatywnie wpłynąć na decyzję banku o przyznaniu kredytu, co może ograniczyć dostępność kredytów dla osób z większymi zobowiązaniami finansowymi.
Przykład: Klient zarabiający poniżej średniej krajowej z wysokim wskaźnikiem DTI może mieć problemy z uzyskaniem kredytu, mimo posiadania dobrej historii kredytowej.
Uproszczone zasady oceny zdolności kredytowej
Rekomendacja 7 ma na celu ułatwienie procesu oceny zdolności kredytowej dla mniejszych kredytów i pożyczek, jednocześnie zapewniając, że banki zachowują odpowiednie standardy zarządzania ryzykiem.
Rekomendacja wprowadza możliwość stosowania uproszczonych zasad oceny zdolności kredytowej dla niektórych rodzajów kredytów i pożyczek detalicznych. Banki mogą korzystać z tych uproszczonych zasad w przypadku kredytów i pożyczek ratalnych, których kwota nie przekracza czterokrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw.
Dodatkowo, uproszczone zasady mogą być stosowane dla klientów, którzy współpracują z bankiem od co najmniej sześciu miesięcy, pod warunkiem, że kwota kredytu lub pożyczki nie przekracza sześciokrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Dla klientów współpracujących z bankiem od co najmniej dwunastu miesięcy, limit ten wynosi dwunastokrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. W przypadku pozostałych klientów, uproszczone zasady mogą być stosowane, jeśli kwota kredytu lub pożyczki nie przekracza przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw.
Stosując uproszczone zasady, banki mogą oceniać zdolność kredytową klientów na podstawie modeli scoringowych, oświadczeń klientów o wysokości osiąganych dochodów oraz analizy historii kredytowej klientów w oparciu o informacje z wewnętrznych i zewnętrznych baz danych. Oświadczenie klienta powinno zawierać klauzulę potwierdzającą zgodność informacji ze stanem faktycznym oraz upoważnienie dla banku do weryfikacji tych informacji. Jeśli oświadczenie nie zawiera upoważnienia, bank stosuje standardowe zasady oceny zdolności kredytowej określone w Rekomendacji 6.
Banki są zobowiązane do informowania KNF o stosowaniu uproszczonych zasad oceny zdolności kredytowej. Wyniki analizy wpływu tych zasad na jakość portfela kredytowego powinny być uwzględniane w konstrukcji modeli scoringowych co najmniej raz w roku. Banki powinny również porównywać jakość portfela kredytów objętych uproszczonymi zasadami z jakością całego portfela kredytowego, a w przypadku przekroczenia akceptowalnego poziomu ryzyka, podejmować działania mające na celu jego ograniczenie.
Rekomendacja T i jej wpływ na kredyty hipoteczne
Rekomendacja T nie odnosi się bezpośrednio do kredytów hipotecznych, które są objęte odrębną Rekomendacją S. Jednakże, zasady zarządzania ryzykiem kredytowym określone w Rekomendacji T mogą mieć pośredni wpływ na kredyty hipoteczne, szczególnie w kontekście oceny zdolności kredytowej klientów oraz monitorowania ryzyka kredytowego.
Jak rekomendacja chroni interesy klientów bankowych?
Rekomendacja T ma kluczowe znaczenie dla ochrony interesów klientów bankowych. Zasady w niej zawarte mają na celu:
- Zwiększenie transparentności: Banki muszą przedstawiać klientom jasne i zrozumiałe informacje dotyczące warunków kredytowania, co pozwala na świadome podejmowanie decyzji.
- Ograniczenie ryzyka nadmiernego zadłużenia: Dzięki szczegółowym wymogom dotyczącym analizy zdolności kredytowej, banki mogą lepiej ocenić możliwości finansowe kredytobiorców, minimalizując ryzyko niewypłacalności.
- Wzmocnienie procedur zarządzania ryzykiem: Rekomendacja T nakłada obowiązek stosowania rygorystycznych standardów zarządzania ryzykiem, co zwiększa bezpieczeństwo finansowe zarówno klientów, jak i samych instytucji finansowych.
Świadomi klienci, którzy znają swoje prawa i obowiązki związane z korzystaniem z usług bankowych, mogą czerpać wiele korzyści z wprowadzenia Rekomendacji T:
- Lepsza ochrona przed nieuczciwymi praktykami: Przejrzystość i jasność informacji zmniejszają ryzyko wpadnięcia w pułapki finansowe.
- Większa pewność finansowa: Klienci mogą być pewni, że ich zdolność kredytowa została dokładnie oceniona, co zapobiega nadmiernemu obciążeniu ich budżetów.
- Dostęp do odpowiedzialnych produktów finansowych: Banki są zobligowane do oferowania produktów kredytowych dostosowanych do faktycznych potrzeb i możliwości klientów.
Przejrzystość jest jednym z fundamentalnych elementów odpowiedzialnego pożyczania. Banki muszą zapewnić klientom pełną informację na temat:
- Warunków umowy kredytowej: Jasno określone zasady spłaty, koszty dodatkowe oraz ewentualne sankcje za nieterminową spłatę.
- Ryzyka związanego z zadłużeniem: Informacje o potencjalnych skutkach niewypłacalności oraz dostępnych opcjach restrukturyzacji zadłużenia.
Dzięki takim działaniom klienci są lepiej przygotowani do podejmowania świadomych decyzji finansowych, co przekłada się na większe bezpieczeństwo finansowe.
Praktyczne aspekty stosowania Rekomendacji T przez banki
Banki muszą dostosowywać swoje struktury wewnętrzne oraz zapewnić zgodność z wymogami KNF, aby skutecznie realizować Rekomendację T. Istotne są zarówno zmiany wewnętrzne jak i ciągły nadzór nad ich wdrażaniem.
Banki dostosowują swoje wewnętrzne procedury i polityki kredytowe zgodnie z wytycznymi Rekomendacji T. Kluczowe zmiany obejmują:
- Dokładniejsze procedury weryfikacyjne: Banki wprowadziły bardziej rygorystyczne procedury weryfikacyjne, obejmujące dokładniejszą analizę dokumentów potwierdzających dochody klientów oraz ich historię kredytową.
- Zwiększona ocena ryzyka: Zwiększona uwaga na ocenę ryzyka związana z udzielaniem kredytów gotówkowych. Banki muszą dokładniej analizować zdolność klientów do spłaty zobowiązań, biorąc pod uwagę nie tylko bieżące dochody, ale także stabilność zatrudnienia oraz inne źródła dochodów.
W praktyce oznaczało to wprowadzenie nowych algorytmów i mechanizmów oceny ryzyka kredytowego. Banki często korzystają z systemów informatycznych do automatyzacji tego procesu, co redukuje liczbę błędów i przyspiesza procedury kredytowe.
Nadzór KNF nad realizacją Rekomendacji T
KNF (Komisja Nadzoru Finansowego) pełni kluczową rolę w nadzorze nad realizacją Rekomendacji T przez banki. Nadzór ten obejmuje monitorowanie zgodności działań banków z wytycznymi, poprzez regularne audyty i kontrole operacyjne.
KNF ocenia, czy banki właściwie szacują zdolność kredytową swoich klientów i czy stosują wypracowane mechanizmy zarządzania ryzykiem.
W przypadku naruszeń, KNF może nałożyć sankcje na banki, co dodatkowo mobilizuje instytucje finansowe do przestrzegania przepisów.
Taka kontrola zapewnia transparentność działań banków oraz ochronę konsumentów przed nadmiernym obciążeniem kredytowym.
Kluczowe zmiany do Rekomendacji T wprowadzone w 2018 roku
W 2018 roku Komisja Nadzoru Finansowego (KNF) wprowadziła zmiany do Rekomendacji T, które zostały uchwalone uchwałą nr 352/2018 z dnia 14 września 2018 r. Zmiany te miały na celu dostosowanie rekomendacji do aktualnych warunków rynkowych, w tym zwiększenie transparentności i odpowiedzialności banków w zakresie informowania klientów o ryzykach związanych z kredytami walutowymi oraz wzmocnienie ochrony konsumentów poprzez zapewnienie, że klienci są w pełni świadomi ryzyka związanego z zaciąganymi zobowiązaniami kredytowymi.
Zmiana brzmienia Rekomendacji 19:
- Wprowadzono nowe postanowienia dotyczące informowania klientów o ryzykach związanych z kredytami walutowymi oraz wpływie spreadu walutowego na wielkość udostępnionego kredytu i poziom obciążenia jego spłatą.
- Banki zostały zobowiązane do zapewnienia rzetelności i kompletności informacji przekazywanych klientom na etapie przedkontraktowym, w tym informacji o wszystkich czynnikach ryzyka związanych z danym produktem.
- Wprowadzono wymóg uzyskania od klienta pisemnego oświadczenia potwierdzającego, że klient otrzymał od banku informacje niezbędne do podjęcia decyzji w zakresie zaciąganego zobowiązania kredytowego, uzyskał wyjaśnienia do zgłaszanych wątpliwości oraz ma świadomość ryzyka związanego z zaciąganym zobowiązaniem kredytowym.
Termin wprowadzenia zmian: KNF oczekiwała, że zmiany wprowadzone uchwałą nr 352/2018 zostaną wdrożone przez banki nie później niż do dnia 31 października 2018 r.
Szczegółowy opis Rekomendacji T
I. Zarząd i rada nadzorcza
Rekomendacja 1: Zarząd banku jest odpowiedzialny za zatwierdzenie i wprowadzenie polityki zarządzania ryzykiem detalicznych ekspozycji kredytowych, która powinna wynikać z zatwierdzonej przez radę nadzorczą strategii zarządzania ryzykiem. Polityka ta powinna odzwierciedlać określone w strategii i zaakceptowane przez radę nadzorczą banku: apetyt na ryzyko oraz maksymalny poziom wskaźnika DTI.
Rekomendacja 2: Zarząd banku powinien wyznaczyć osoby odpowiedzialne za wprowadzenie i realizację polityki banku w zakresie zarządzania ryzykiem detalicznych ekspozycji kredytowych. Osoby te powinny być odpowiedzialne za przygotowanie, wprowadzenie i prawidłowe stosowanie procedur wewnętrznych związanych z zarządzaniem ryzykiem.
Rekomendacja 3: Zarząd banku jest zobowiązany do przeprowadzania co najmniej półrocznej oceny polityki zarządzania ryzykiem dotyczącym kredytów detalicznych, uwzględniając sposób jej wdrażania oraz potrzebę wprowadzenia koniecznych zmian. Wyniki oceny powinny być przekazywane radzie nadzorczej.
Rekomendacja 4: Rada nadzorcza powinna nadzorować realizację polityki zarządzania ryzykiem detalicznych ekspozycji kredytowych, otrzymując regularne raporty o poziomie ryzyka, wykorzystaniu limitów wewnętrznych oraz jakości i skuteczności procesów kredytowych.
Rekomendacja 5: Struktura organizacyjna banku powinna zapewniać rozdzielenie funkcji sprzedaży, akceptacji ryzyka oraz monitorowania i kontroli ryzyka detalicznych ekspozycji kredytowych, z zachowaniem zasady proporcjonalności oraz uwzględnieniem skali działalności i profilu ryzyka.
II. Identyfikacja, pomiar i ocena ryzyka detalicznych ekspozycji kredytowych
Rekomendacja 6: Przed podjęciem decyzji o zaangażowaniu się w detaliczną ekspozycję kredytową, bank powinien zbadać zdolność kredytową klienta pod względem ilościowym i jakościowym. Posiadanie zdolności kredytowej powinno być podstawowym czynnikiem determinującym możliwość zaciągnięcia zobowiązania kredytowego.
Rekomendacja 7: Bank może stosować uproszczone zasady oceny zdolności kredytowej dla kredytów i pożyczek ratalnych, których kwota nie przekracza określonych limitów, oraz dla klientów o dłuższej historii współpracy z bankiem.
Rekomendacja 8: Bank powinien poinformować KNF o stosowaniu zasad uproszczonych oraz regularnie analizować wpływ tych zasad na jakość portfela kredytowego.
Rekomendacja 9: Zarząd banku ustala poziom wskaźnika DTI, który powinien być określony w zatwierdzonej przez radę nadzorczą strategii zarządzania ryzykiem. Poziom wskaźnika DTI powinien uwzględniać skalę działalności banku, apetyt na ryzyko, jakość portfela kredytowego oraz zmiany w otoczeniu banku.
Rekomendacja 10: W ramach procesu oceny zdolności kredytowej klienta detalicznego, banki powinny korzystać z zewnętrznych baz danych, w tym międzybankowych baz danych, w celu potwierdzenia wielkości wydatków klientów oraz analizy historii kredytowej.
III. Narzędzia wspierające proces zarządzania ryzykiem detalicznych ekspozycji kredytowych
Rekomendacja 11: Bank powinien posiadać wewnętrzne systemy informacyjne, bazy danych oraz narzędzia analityczne wspierające pomiar poziomu ryzyka związanego z detalicznymi ekspozycjami kredytowymi.
Rekomendacja 12: Bank musi określić zakres stosowania, sposób wykorzystania oraz interpretowania wyników uzyskanych przy pomocy modeli. Bank regularnie weryfikuje wykorzystanie i skuteczność modeli, aby zapewnić ich wiarygodność.
IV. Przeciwdziałanie / ograniczanie ryzyka detalicznych ekspozycji kredytowych
Rekomendacja 13: Bank powinien posiadać zatwierdzone przez zarząd wewnętrzne limity ograniczające ryzyko kredytowe odnoszące się do całego portfela oraz poszczególnych rodzajów detalicznych ekspozycji kredytowych. Limity te powinny odzwierciedlać skalę działalności banku, zróżnicowanie ekspozycji kredytowych i przyjętych zabezpieczeń oraz poziom apetytu na ryzyko.
Rekomendacja 14: Bank ma obowiązek przeprowadzać testy warunków skrajnych badające wpływ czynników z otoczenia wewnętrznego i zewnętrznego banku na ryzyko detalicznych ekspozycji kredytowych. Testy te powinny obejmować m.in. wpływ zmian stóp procentowych i kursów walut na ryzyko kredytowe.
Rekomendacja 15: Bank określa maksymalną wartość ekspozycji, dla której nie jest wymagane stosowanie zabezpieczenia. Bank przyjmując zabezpieczenie, powinien dokonać weryfikacji podstawowych kryteriów decydujących o jego skuteczności, takich jak płynność zabezpieczenia, jego wartość oraz dostęp i możliwość kontroli w całym okresie trwania zaangażowania.
V. Monitorowanie i raportowanie w zakresie ryzyka detalicznych ekspozycji kredytowych
Rekomendacja 16: Bank powinien posiadać systemy monitorowania detalicznych ekspozycji kredytowych, które zapewniają spełnienie wymogów regulacji zewnętrznych i wewnętrznych. Systemy te powinny umożliwiać pozyskiwanie informacji zarządczej i szybką reakcję na zaistniałe zagrożenia.
Rekomendacja 17: Bank musi zapewnić skuteczny system raportowania realizacji polityki zarządzania ryzykiem detalicznych ekspozycji kredytowych oraz poziomu ryzyka z tytułu tych ekspozycji. System raportowania powinien dostarczać informacji umożliwiających podjęcie działań zapewniających utrzymanie przyjętego poziomu apetytu na ryzyko.
VI. Kontrola wewnętrzna
Rekomendacja 18: Bank powinien posiadać efektywny system kontroli wewnętrznej obejmujący działalność banku w zakresie detalicznych ekspozycji kredytowych. Regulacje wewnętrzne określające zasady kontroli oraz mechanizmy kontrolne powinny być sporządzone w formie pisemnej i przyjęte przez zarząd banku.
VII. Relacje z klientami
Rekomendacja 19: Bank powinien posiadać sporządzone w formie pisemnej procedury wewnętrzne określające sposób i zakres informowania każdego klienta ubiegającego się o kredyt detaliczny zgodnie z wymogami ustawy o kredycie konsumenckim. W przypadku kredytów walutowych, bank powinien dodatkowo informować klienta o związanym z tą ekspozycją ryzyku i jego konsekwencjach oraz wpływie spreadu walutowego na wielkość udostępnionego kredytu i poziom obciążenia jego spłatą.