Projekt ustawy o systemach sztucznej inteligencji stanowi kluczowy krok w kierunku uregulowania dynamicznie rozwijającej się dziedziny technologii. Sztuczna inteligencja (AI) zyskuje na znaczeniu w różnych sektorach gospodarki, w tym w bankowości, medycynie oraz produkcji. Regulacje AI w Polsce są niezbędne do zapewnienia:
- Bezpieczeństwa użytkowników i przedsiębiorstw.
- Przejrzystości działania systemów AI.
- Ochrony danych osobowych oraz praw konsumentów.
Znaczenie regulacji AI wykracza poza tworzenie ram prawnych. Pozwala na:
- Wsparcie innowacji i badań naukowych.
- Zwiększenie konkurencyjności polskich firm na rynku europejskim.
- Umożliwienie odpowiedzialnego wdrażania rozwiązań opartych na AI.
Sztuczna inteligencja (AI) odgrywa kluczową rolę w nowoczesnym świecie, wpływając na różne sektory gospodarki i życia codziennego. W związku z dynamicznym rozwojem tej technologii, konieczne stało się wprowadzenie regulacji prawnych, które zapewnią jej bezpieczne i etyczne wykorzystanie. Projekt ustawy o systemach sztucznej inteligencji w Polsce ma na celu dostosowanie krajowego prawa do wymogów unijnego rozporządzenia 2024/1689.
Celem niniejszego artykułu jest szczegółowe omówienie projektu ustawy o systemach sztucznej inteligencji, jego założeń oraz potencjalnych skutków dla sektora technologicznego w Polsce. Analiza przepisów dotyczących AI dostarczy informacji niezbędnych dla przedsiębiorców oraz instytucji zainteresowanych wdrożeniem technologii sztucznej inteligencji w swoim biznesie.
Kluczowe informacje warte zapamiętania dotyczące projektu ustawy o systemach sztucznej inteligencji:
- Kompleksowy nadzór nad AI: Projekt ustawy ustanawia Komisję Rozwoju i Bezpieczeństwa Sztucznej Inteligencji jako centralny organ nadzoru, odpowiedzialny za monitorowanie zgodności systemów AI z przepisami oraz ochronę praw obywateli.
- Współpraca i innowacje: Ustawa promuje współpracę międzynarodową i krajową oraz wspiera rozwój innowacyjnych technologii AI poprzez utworzenie piaskownic regulacyjnych do testowania nowych rozwiązań.
- Kary i ochrona prawna: Ustawa wprowadza administracyjne kary pieniężne za naruszenia przepisów oraz umożliwia odwołanie się od decyzji Komisji do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Kluczowe założenia projektu ustawy
Projekt ustawy o systemach sztucznej inteligencji (AI) w Polsce ma na celu uregulowanie i wspieranie rozwoju technologii AI w zgodzie z zasadami etyki oraz ochrony praw obywateli. Główne cele ustawy obejmują:
- Ustanowienie ram prawnych dla implementacji i użytkowania systemów AI.
- Ochrona danych osobowych oraz prywatności użytkowników, co jest szczególnie istotne w kontekście rosnącej liczby aplikacji opartych na AI.
- Promocja innowacji, która umożliwi polskim przedsiębiorstwom konkurowanie na międzynarodowej arenie dzięki nowoczesnym rozwiązaniom technologicznym.
Ustawa ma charakter proaktywny, co oznacza, że jej zapisy są dostosowane do dynamicznie zmieniającego się środowiska technologicznego. W ramach regulacji przewidziano m.in.:
- Wsparcie dla badań i rozwoju: Ustawa stwarza korzystne warunki dla inwestycji w technologie AI oraz badania naukowe, co przyczyni się do wzrostu konkurencyjności polskich firm.
- Współpracę z sektorem prywatnym: Wzmocnienie dialogu między administracją a przedsiębiorstwami, co pozwoli na lepsze dostosowanie przepisów do rzeczywistych potrzeb rynku.
Przykłady zastosowania technologii AI w różnych branżach, takich jak bankowość czy medycyna, pokazują potencjał rozwojowy. Regulacje te mogą przyczynić się do:
- Zwiększenia efektywności operacyjnej firm poprzez automatyzację procesów.
- Poprawy jakości usług, co przekłada się na większą satysfakcję klientów.
Zastosowanie przepisów zawartych w projekcie ustawy o AI będzie kluczem do zrównoważonego rozwoju i zapewnienia bezpieczeństwa użytkowników technologii.
Tło prawne projektu ustawy o systemach sztucznej inteligencji
Projekt ustawy o systemach sztucznej inteligencji jest kluczowym krokiem w kierunku zapewnienia bezpiecznego i etycznego rozwoju AI w Polsce. Jego wdrożenie przyniesie długoterminowe korzyści dla gospodarki i społeczeństwa, wspierając innowacje i ochronę praw obywateli.
Rozporządzenie 2024/1689
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1689 (AI Act) ustanawia zharmonizowane przepisy dotyczące sztucznej inteligencji, mające na celu poprawę funkcjonowania rynku wewnętrznego UE. Jego celem jest promowanie zorientowanej na człowieka i godnej zaufania AI, przy jednoczesnym zapewnieniu ochrony zdrowia, bezpieczeństwa i praw podstawowych.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1689 z dnia 13 czerwca 2024 r. jest pierwszym kompleksowym aktem prawnym regulującym sektor sztucznej inteligencji w Unii Europejskiej. Jego głównym celem jest ustanowienie jednolitych ram prawnych dla rozwoju, wprowadzania do obrotu i wykorzystywania systemów sztucznej inteligencji (AI) w UE.
Rozporządzenie ma na celu promowanie zorientowanej na człowieka i godnej zaufania AI, zapewniając jednocześnie wysoki poziom ochrony zdrowia, bezpieczeństwa oraz praw podstawowych zapisanych w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej. Wprowadza ono również mechanizmy ochrony przed szkodliwymi skutkami systemów AI oraz wspiera innowacje w tym zakresie.
Implementacja w Polsce
W Polsce, Ministerstwo Cyfryzacji jest odpowiedzialne za przygotowanie regulacji, które umożliwią skuteczne stosowanie rozporządzenia 2024/1689.
Aby dostosować się do wymogów rozporządzenia, konieczne jest przyjęcie krajowych aktów prawnych. Projekt ustawy o systemach sztucznej inteligencji ma na celu stworzenie systemu nadzoru nad AI zgodnego z unijnymi przepisami.
Projekt ustawy przewiduje powołanie Komisji Rozwoju i Bezpieczeństwa Sztucznej Inteligencji, która będzie odpowiedzialna za nadzór nad rynkiem AI w Polsce. Komisja ta ma działać jako organ kolegialny, złożony z przedstawicieli kluczowych instytucji publicznych.
Kluczowe elementy regulacji
- Organizacja nadzoru: Ustawa przewiduje utworzenie nowego organu nadzoru rynku, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i kontrolę systemów AI.
- Procedury i regulacje: Określono procedury zgłaszania poważnych incydentów związanych z AI oraz mechanizmy nakładania administracyjnych kar finansowych za naruszenia przepisów.
- Kary administracyjne: Komisja będzie mogła nakładać kary za naruszenia przepisów rozporządzenia 2024/1689, co ma na celu zapewnienie zgodności z prawem i bezpieczeństwa stosowanych systemów AI.
Harmonogram wdrożenia
Zgodnie z rozporządzeniem, przepisy dotyczące systemów zakazanych wejdą w życie 2 lutego 2025 r., a przepisy dotyczące organów notyfikujących i jednostek notyfikowanych oraz kar za naruszenia przepisów zaczną obowiązywać od 2 sierpnia 2025 r.. Proces wdrażania ma zakończyć się do 2 sierpnia 2027 r..
Kluczowe elementy projektu ustawy o systemach sztucznej inteligencji
Projekt ustawy o systemach sztucznej inteligencji wprowadza kompleksowe regulacje mające na celu zapewnienie bezpiecznego i etycznego rozwoju AI w Polsce. Jego wdrożenie przyniesie korzyści dla gospodarki i społeczeństwa, wspierając innowacje i ochronę praw obywateli.
Cel i potrzeba ustawy o systemach sztucznej inteligencji
Celem projektowanej ustawy jest stworzenie systemu nadzoru nad systemami sztucznej inteligencji w Polsce, zgodnego z ramami prawnymi ustanowionymi przez rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1689.
Potrzeba regulacji:
- Harmonizacja przepisów: Ustawa ma na celu harmonizację przepisów dotyczących AI w Polsce z unijnymi standardami, co jest niezbędne do poprawy funkcjonowania rynku wewnętrznego.
- Ochrona praw podstawowych: Rozporządzenie 2024/1689 kładzie nacisk na ochronę zdrowia, bezpieczeństwa oraz praw podstawowych, takich jak demokracja, praworządność i ochrona środowiska.
- Wspieranie innowacji: Ustawa ma wspierać innowacje w zakresie AI, promując zorientowaną na człowieka i godną zaufania sztuczną inteligencję.
- Nadzór i egzekwowanie przepisów: Konieczne jest utworzenie krajowych organów nadzoru, które będą odpowiedzialne za eliminowanie z rynku systemów AI niespełniających wymogów.
- Zgłaszanie incydentów i nakładanie kar: Ustawa przewiduje mechanizmy zgłaszania poważnych incydentów związanych z AI oraz nakładania administracyjnych kar finansowych za naruszenia.
Organizacja nadzoru nad systemami sztucznej inteligencji
Ustawa przewiduje powołanie Komisji Rozwoju i Bezpieczeństwa Sztucznej Inteligencji, która będzie odpowiedzialna za nadzór nad rynkiem AI. Komisja ma działać jako organ kolegialny, złożony z przedstawicieli kluczowych instytucji publicznych.
Powołanie Komisji Rozwoju i Bezpieczeństwa Sztucznej Inteligencji
Projekt ustawy przewiduje utworzenie nowego organu nadzoru rynku dla systemów sztucznej inteligencji, którym będzie Komisja Rozwoju i Bezpieczeństwa Sztucznej Inteligencji. Komisja ta ma pełnić rolę centralnego organu nadzoru, odpowiedzialnego za koordynację działań związanych z nadzorem nad sektorem technologii cyfrowych, w tym AI.
Przy Komisji działać będzie Społeczna Rada do spraw Sztucznej Inteligencji, która będzie organem opiniodawczo-doradczym, skupiającym ekspertów z różnych dziedzin związanych z AI.
Komisja będzie współpracować z innymi organami publicznymi, takimi jak Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych, oraz z instytucjami unijnymi, co ma na celu zapewnienie spójności działań nadzorczych i regulacyjnych.
Struktura i funkcje Komisji
- Skład Komisji: Komisja będzie składać się z Przewodniczącego, dwóch Zastępców Przewodniczącego oraz członków reprezentujących kluczowe instytucje publiczne, takie jak Ministerstwo Cyfryzacji, Urząd Ochrony Danych Osobowych, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Komisja Nadzoru Finansowego, Rzecznik Praw Obywatelskich, i inne.
- Niezależność i bezstronność: Komisja ma działać jako niezależny organ, co jest wymagane przez rozporządzenie 2024/1689. Jej członkowie będą reprezentować różne instytucje, co zapewni szeroką perspektywę i zintegrowane podejście do nadzoru.
- Zadania Komisji: Do głównych zadań Komisji należeć będzie nadzór nad rynkiem systemów AI, współpraca z organami krajowymi i unijnymi, opiniowanie projektów aktów prawnych oraz prowadzenie działań edukacyjnych i informacyjnych.
Biuro Komisji
Biuro Komisji Rozwoju i Bezpieczeństwa Sztucznej Inteligencji będzie odpowiedzialne za obsługę administracyjną Komisji. Biuro ma być niezależne od administracji rządowej, a jego pracownicy nie będą częścią korpusu służby cywilnej.
Społeczna Rada do spraw Sztucznej Inteligencji
Społeczna Rada do spraw Sztucznej Inteligencji, która będzie organem opiniodawczo-doradczym i ma odgrywać kluczową rolę w zapewnieniu, że rozwój i regulacja AI w Polsce są zgodne z najlepszymi praktykami i standardami. Jej działalność wspiera Komisję w podejmowaniu decyzji i kształtowaniu polityki w zakresie sztucznej inteligencji. Rada skupi ekspertów z różnych dziedzin związanych z AI.
Cel i funkcje Rady
Jej głównym celem będzie wspieranie Komisji poprzez dostarczanie ekspertyz i opinii w zakresie sztucznej inteligencji.
Skład i powołanie
- Członkowie: Rada składa się z 9 do 15 członków, którzy są wybierani przez Komisję na dwuletnią kadencję. Kandydatów mogą zgłaszać różne podmioty, takie jak izby gospodarcze, związki zawodowe, fundacje i stowarzyszenia.
- Wymagania: Członkowie Rady muszą posiadać wiedzę i doświadczenie w obszarze sztucznej inteligencji, w tym w dziedzinach takich jak informatyka, cyberbezpieczeństwo, ochrona danych osobowych, prawo nowych technologii czy prawa człowieka.
Działalność i zadania
- Opiniowanie: Rada wyraża opinie i stanowiska w sprawach przekazanych jej przez Komisję. Może również z własnej inicjatywy wyrażać opinie w zakresie spraw związanych z AI.
- Wsparcie dla Komisji: Rada wspiera Komisję w realizacji jej zadań, dostarczając wiedzy eksperckiej i doradzając w kwestiach związanych z rozwojem i regulacją AI.
- Publikacje: Stanowiska i opinie Rady są publikowane w Biuletynie Informacji Publicznej, co zapewnia transparentność jej działań.
Organizacja i funkcjonowanie
- Przewodniczący Rady: Komisja powołuje Przewodniczącego Rady i jego Zastępcę spośród członków Rady. Przewodniczący kieruje pracami Rady i reprezentuje ją na zewnątrz.
- Bez wynagrodzenia: Członkowie Rady nie otrzymują wynagrodzenia za udział w jej pracach, co podkreśla społeczny charakter tego organu.
- Obsługa administracyjna: Obsługę Rady zapewnia Biuro Komisji, co umożliwia sprawne funkcjonowanie i realizację zadań.
Procedury i regulacje w projekcie ustawy o systemach sztucznej inteligencji
Procedury i regulacje zawarte w projekcie ustawy mają na celu zapewnienie zgodności z unijnymi przepisami oraz skuteczny nadzór nad systemami sztucznej inteligencji w Polsce. Ustawa wprowadza mechanizmy zgłaszania incydentów, kontroli, skarg oraz nakładania kar, co ma na celu ochronę praw podstawowych, zdrowia i bezpieczeństwa obywateli.
Zgłaszanie incydentów
Projekt ustawy o AI przewiduje obowiązek zgłaszania poważnych incydentów związanych z systemami sztucznej inteligencji. Dostawcy systemów AI muszą zgłaszać takie incydenty do Komisji Rozwoju i Bezpieczeństwa Sztucznej Inteligencji. Zgłoszenie powinno zawierać szczegółowe informacje, takie jak dane kontaktowe, opis incydentu, jego wpływ na systemy informacyjne oraz podjęte działania naprawcze.
Postępowanie kontrolne
Komisja ma prawo przeprowadzać kontrole działalności podmiotów zobowiązanych do przestrzegania przepisów rozporządzenia 2024/1689. Kontrole mogą być prowadzone zdalnie lub w siedzibie podmiotu, a ich celem jest ustalenie zgodności działalności z przepisami.
Procedura skargowa
Ustawa o AI umożliwia składanie skarg na naruszenia przepisów rozporządzenia 2024/1689. Skargi mogą być składane przez osoby fizyczne, prawne lub jednostki organizacyjne. Komisja rozpatruje skargi i może współpracować z innymi organami w zakresie ich właściwości.
Nakładanie kar
Komisja ma uprawnienia do nakładania administracyjnych kar pieniężnych za naruszenia przepisów. Kary mogą być nałożone w drodze decyzji administracyjnej, a ich wysokość jest określona w rozporządzeniu 2024/1689.
Postępowanie dowodowe
W przypadku potrzeby uzupełnienia dowodów, Komisja może przeprowadzić postępowanie dowodowe, stosując odpowiednie przepisy o kontroli. Okres prowadzenia postępowania dowodowego nie wlicza się do ogólnych terminów postępowania.
Decyzje i odwołania
Decyzje Komisji mogą być zaskarżane do Sądu Okręgowego w Warszawie – Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Wniesienie odwołania wstrzymuje wykonanie decyzji w zakresie administracyjnej kary pieniężnej.
Kary administracyjne w projekcie ustawy o systemach sztucznej inteligencji
Kary administracyjne w projekcie ustawy o systemach sztucznej inteligencji są kluczowym narzędziem zapewniającym zgodność z przepisami i ochronę praw podstawowych. Mechanizmy te mają na celu nie tylko karanie naruszeń, ale także prewencję i edukację podmiotów działających w sektorze AI.
Cel i zasady nakładania kar
Projekt ustawy o systemach sztucznej inteligencji przewiduje mechanizmy nakładania administracyjnych kar pieniężnych za naruszenia przepisów rozporządzenia 2024/1689.
Zakres i wysokość kar
- Podstawy prawne: Kary są nakładane na podstawie art. 5 rozporządzenia 2024/1689, które określa zakazane praktyki w zakresie sztucznej inteligencji.
- Wysokość kar: Kara może wynosić do 35 milionów euro lub 7% całkowitego rocznego światowego obrotu przedsiębiorstwa z poprzedniego roku obrotowego, w zależności od tego, która z tych kwot jest wyższa.
- Zróżnicowanie kar: W przypadku mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw, kary mogą być niższe, co ma na celu uwzględnienie ich specyfiki i możliwości finansowych.
Procedura nakładania kar
- Postępowanie jednoinstancyjne: Decyzje o nałożeniu kar są wydawane w postępowaniu jednoinstancyjnym, co oznacza, że nie ma możliwości odwołania w ramach procedury administracyjnej. Od decyzji można się odwołać do Sądu Okręgowego w Warszawie – Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
- Ostrzeżenia i rekomendacje: Przewodniczący Komisji może wydać ostrzeżenie z rekomendacjami dotyczącymi przywrócenia stanu zgodnego z prawem. Wywiązanie się z tych rekomendacji może być podstawą do odstąpienia od nałożenia kary.
Egzekucja kar
- Egzekucja administracyjna: Kary podlegają egzekucji w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
- Odroczenie i rozłożenie na raty: Komisja może odroczyć termin uiszczenia kary lub rozłożyć ją na raty, jeśli istnieje ważny interes wnioskodawcy. W przypadku odroczenia lub rozłożenia na raty, naliczane są odsetki.
Współpraca międzynarodowa w kontekście ustawy o systemach sztucznej inteligencji
Współpraca międzynarodowa w ramach ustawy o systemach sztucznej inteligencji jest niezbędna do zapewnienia spójności działań nadzorczych i regulacyjnych na poziomie europejskim. Dzięki współpracy z innymi krajami i instytucjami, Polska może aktywnie uczestniczyć w kształtowaniu polityki AI, wspierając jednocześnie innowacyjność i bezpieczeństwo technologii.
Ustawa przewiduje współpracę z organami unijnymi oraz innymi państwami członkowskimi w zakresie nadzoru nad AI. Komisja będzie pełnić rolę punktu kontaktowego, co umożliwi koordynację działań na poziomie europejskim.
Cel współpracy międzynarodowej
Ustawa ma na celu harmonizację przepisów krajowych z unijnymi standardami, co jest niezbędne do poprawy funkcjonowania rynku wewnętrznego UE.
Mechanizmy współpracy
- Koordynacja z organami unijnymi: Komisja Rozwoju i Bezpieczeństwa Sztucznej Inteligencji będzie współpracować z Urzędem do spraw AI oraz Europejską Radą do spraw Sztucznej Inteligencji. Celem tej współpracy jest wymiana informacji i koordynacja działań w zakresie nadzoru nad systemami AI.
- Współpraca z państwami członkowskimi: Komisja będzie współpracować z odpowiednimi organami państw członkowskich UE, co umożliwi wymianę doświadczeń i najlepszych praktyk w zakresie regulacji AI.
- Udział w międzynarodowych inicjatywach: Polska, poprzez Komisję, będzie uczestniczyć w międzynarodowych projektach i inicjatywach dotyczących rozwoju i regulacji AI, co pozwoli na aktywne kształtowanie polityki AI na poziomie globalnym.
Cele współpracy
- Zapewnienie zgodności z prawem UE: Współpraca międzynarodowa ma na celu zapewnienie, że krajowe regulacje są zgodne z unijnymi przepisami, co jest kluczowe dla funkcjonowania jednolitego rynku.
- Wspieranie innowacji: Współpraca z innymi krajami i instytucjami ma na celu wspieranie innowacyjności w zakresie AI, co jest jednym z głównych celów rozporządzenia 2024/1689.
- Bezpieczeństwo i ochrona praw: Współpraca międzynarodowa ma również na celu zapewnienie wysokiego poziomu ochrony zdrowia, bezpieczeństwa oraz praw podstawowych, co jest kluczowe w kontekście rozwoju i stosowania systemów AI.
Przykłady międzynarodowe
- Hiszpania: W Hiszpanii powołano Agencję Nadzoru nad Sztuczną Inteligencją, która współpracuje z innymi organami krajowymi i międzynarodowymi w zakresie nadzoru nad AI.
- Austria: Austria ustanowiła punkt kontaktowy ds. AI oraz Radę Doradczą ds. AI, które wspierają wdrażanie Aktu o sztucznej inteligencji.
Wsparcie dla innowacji w projekcie ustawy o systemach sztucznej inteligencji
Projekt polskiej ustawy o sztucznej inteligencji wprowadza mechanizmy wspierające innowacyjność, które mają na celu promowanie zrównoważonego rozwoju AI w Polsce. Dzięki temu możliwe będzie tworzenie nowoczesnych rozwiązań technologicznych, które będą zgodne z wartościami europejskimi i przyczynią się do wzrostu gospodarczego.
Projekt ustawy zakłada wspieranie innowacyjności w zakresie AI, ze szczególnym uwzględnieniem sektora MŚP. Ustawa promuje europejskie, zorientowane na człowieka podejście do AI.
Cel wsparcia innowacji
Projekt ustawy o systemach sztucznej inteligencji ma na celu wspieranie innowacyjności w zakresie AI, co jest jednym z kluczowych celów rozporządzenia 2024/1689. Wspieranie innowacji ma na celu promowanie zorientowanej na człowieka i godnej zaufania sztucznej inteligencji, przy jednoczesnym zapewnieniu ochrony zdrowia, bezpieczeństwa i praw podstawowych.
Mechanizmy wsparcia
- Piaskownice regulacyjne: Ustawa przewiduje utworzenie piaskownic regulacyjnych, które umożliwią testowanie innowacyjnych systemów AI w bezpiecznych i kontrolowanych warunkach. Piaskownice te mają zapewnić przedsiębiorcom możliwość eksperymentowania z nowymi technologiami, jednocześnie chroniąc konsumentów i środowisko.
- Współpraca międzynarodowa: Projekt ustawy zakłada współpracę z organami unijnymi oraz innymi państwami członkowskimi, co ma na celu wspieranie innowacyjności i konkurencyjności europejskiej gospodarki.
- Wsparcie dla MŚP i startupów: Ustawa kładzie nacisk na wspieranie małych i średnich przedsiębiorstw oraz startupów, które są kluczowe dla rozwoju innowacji w sektorze AI.
- Działania edukacyjne i informacyjne: Komisja Rozwoju i Bezpieczeństwa Sztucznej Inteligencji będzie prowadzić działania edukacyjne i informacyjne, które mają na celu popularyzację wiedzy o AI oraz promowanie najlepszych praktyk w zakresie jej stosowania.
Długoterminowe korzyści
Wsparcie dla innowacji w ramach ustawy ma na celu nie tylko rozwój technologii AI, ale także zwiększenie konkurencyjności polskiej gospodarki na arenie międzynarodowej. Dzięki temu Polska może stać się liderem w dziedzinie bezpiecznej i etycznej sztucznej inteligencji.
Notyfikacja i akredytacja w projekcie ustawy o systemach sztucznej inteligencji
Notyfikacja i akredytacja są kluczowymi procesami w zapewnieniu, że systemy sztucznej inteligencji w Polsce spełniają wysokie standardy jakości i bezpieczeństwa. Procesy te są ściśle regulowane i nadzorowane, aby zapewnić zgodność z przepisami unijnymi i krajowymi.
Ustawa reguluje tryb i zasady notyfikacji jednostek oceniających zgodność systemów AI. Polskiemu Centrum Akredytacji powierzono zadania związane z akredytacją.
Cel i znaczenie
Notyfikacja i akredytacja są kluczowymi elementami zapewniającymi, że jednostki oceniające zgodność systemów sztucznej inteligencji działają zgodnie z wymaganiami określonymi w rozporządzeniu 2024/1689. Proces ten ma na celu zapewnienie, że systemy AI spełniają odpowiednie standardy bezpieczeństwa i jakości.
Procedura notyfikacyjna
- Organ notyfikujący: Minister właściwy do spraw informatyzacji jest odpowiedzialny za notyfikację jednostek oceniających zgodność. Proces ten odbywa się na wniosek jednostki i zgodnie z zasadami określonymi w art. 29 i 30 rozporządzenia 2024/1689.
- Wymagania dla jednostek: Jednostki muszą przedstawić dokumenty potwierdzające ich kompetencje, w tym certyfikat akredytacji zgodny z rozporządzeniem 2024/1689.
- Polskie Centrum Akredytacji (PCA): PCA współpracuje z ministrem właściwym do spraw informatyzacji, opracowując szczegółowy program akredytacji i aktualizując go co 24 miesiące. PCA przekazuje informacje o wnioskach o akredytację, udzielonych akredytacjach oraz ich zmianach.
Akredytacja
- Proces akredytacji: Akredytacja jest niezbędna do notyfikacji jednostek oceniających zgodność. PCA jest odpowiedzialne za przeprowadzanie akredytacji zgodnie z ustawą o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku.
- Wymogi akredytacyjne: Jednostki muszą spełniać określone wymogi, w tym te dotyczące kompetencji i zgodności z normami.
Współpraca międzynarodowa w zakresie notyfikacji
Minister właściwy do spraw informatyzacji współpracuje z organami notyfikującymi z innych państw oraz Komisją Europejską, co zapewnia spójność i zgodność z unijnymi standardami.
Wpływ ustawy o systemach sztucznej inteligencji
Ustawa o systemach sztucznej inteligencji ma na celu nie tylko regulację i nadzór nad AI, ale także wspieranie innowacji i ochronę praw obywateli. Jej wdrożenie przyniesie korzyści zarówno dla przedsiębiorstw, jak i społeczeństwa, promując zrównoważony rozwój technologii AI w Polsce.
Na przedsiębiorstwa
- Obowiązki regulacyjne: Ustawa nakłada na przedsiębiorstwa obowiązki związane z przestrzeganiem zakazów określonych w rozporządzeniu 2024/1689. Dotyczy to szczególnie firm korzystających z narzędzi AI, które muszą spełniać określone standardy bezpieczeństwa i zgodności.
- Kary administracyjne: Przedsiębiorstwa mogą być obciążone karami finansowymi za naruszenia przepisów. Wysokość kar może sięgać do 35 milionów euro lub 7% całkowitego rocznego obrotu, co ma na celu zapewnienie zgodności z przepisami.
- Wsparcie dla MŚP: Ustawa uwzględnia specyfikę mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw, oferując im wsparcie w dostosowaniu się do nowych regulacji.
Na obywateli i społeczeństwo
- Ochrona praw podstawowych: Ustawa ma na celu ochronę praw obywateli, takich jak prawo do prywatności, ochrona danych osobowych, wolność wypowiedzi i niedyskryminacja. Wprowadza mechanizmy zgłaszania incydentów i skarg, co zwiększa bezpieczeństwo użytkowników.
- Zwiększenie zaufania do AI: Dzięki regulacjom, obywatele mogą mieć większe zaufanie do systemów AI, które będą musiały spełniać wysokie standardy etyczne i bezpieczeństwa.
- Edukacja i świadomość: Ustawa przewiduje działania edukacyjne i informacyjne, które mają na celu zwiększenie świadomości społecznej na temat AI i jej bezpiecznego stosowania.
Długoterminowe korzyści
- Wzrost konkurencyjności: Regulacje mogą przyczynić się do wzrostu konkurencyjności polskich przedsiębiorstw na rynku europejskim, promując innowacyjne i bezpieczne technologie.
- Rozwój sektora AI: Ustawa wspiera rozwój sektora AI w Polsce, co może prowadzić do wzrostu gospodarczego i tworzenia nowych miejsc pracy.
- Bezpieczeństwo i etyka: Długoterminowym celem jest zapewnienie, że systemy AI będą rozwijane i stosowane w sposób bezpieczny, etyczny i zgodny z wartościami europejskimi.
Proces legislacyjny i konsultacje
Proces legislacyjny i konsultacje dotyczące ustawy o systemach sztucznej inteligencji były kompleksowe i obejmowały szeroki zakres interesariuszy. Dzięki temu możliwe było uwzględnienie różnorodnych perspektyw i potrzeb, co przyczyniło się do stworzenia bardziej zrównoważonego i efektywnego aktu prawnego.
Proces legislacyjny
- Przygotowanie projektu: Projekt ustawy o systemach sztucznej inteligencji został opracowany przez Ministerstwo Cyfryzacji, które jest odpowiedzialne za wdrożenie rozporządzenia 2024/1689 w polskim porządku prawnym.
- Konsultacje społeczne: Ministerstwo Cyfryzacji przeprowadziło szeroko zakrojone prekonsultacje, które odbyły się od 2 do 23 kwietnia 2024 roku. Celem było zebranie opinii od różnych interesariuszy, w tym przedstawicieli sektora sztucznej inteligencji oraz organów publicznych.
- Publikacja projektu: Projekt ustawy został udostępniony w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie Rządowego Centrum Legislacji, co umożliwiło publiczny dostęp do dokumentu i zgłaszanie uwag.
- Konsultacje publiczne: Projekt ustawy został przesłany do wielu organizacji i instytucji, takich jak izby gospodarcze, fundacje, stowarzyszenia oraz związki zawodowe, w celu uzyskania ich opinii.
- Opiniowanie przez instytucje publiczne: Projekt został skierowany do opiniowania przez kluczowe instytucje, takie jak Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, oraz inne organy.
- Czas na zgłaszanie uwag: Wyznaczono 30-dniowy termin na zgłaszanie uwag w ramach konsultacji publicznych, uzgodnień oraz opiniowania.
Wyniki konsultacji
- Szeroki zakres konsultacji: Konsultacje objęły różnorodne podmioty, co miało na celu uzyskanie wszechstronnych opinii i uwag dotyczących projektu ustawy.
- Uwzględnienie opinii: Zebrane opinie i uwagi miały wpływ na ostateczny kształt projektu ustawy, co jest standardową praktyką w procesie legislacyjnym, aby zapewnić, że regulacje są adekwatne i odpowiadają potrzebom różnych interesariuszy.
Podsumowanie projektu ustawy o systemach sztucznej inteligencji
Projekt ustawy o systemach sztucznej inteligencji jest kluczowym krokiem w kierunku zapewnienia bezpiecznego i etycznego rozwoju AI w Polsce. Jego wdrożenie przyniesie długoterminowe korzyści dla gospodarki i społeczeństwa, wspierając innowacje i ochronę praw obywateli
Ustawa ma na celu nie tylko regulację i nadzór nad AI, ale także wspieranie innowacji i ochronę praw obywateli. Jej wdrożenie przyniesie korzyści zarówno dla przedsiębiorstw, jak i społeczeństwa, promując zrównoważony rozwój technologii AI w Polsce.