Kary administracyjne i przepisy karne za naruszenie ustawy AML w przeciwdziałaniu praniu pieniędzy

Pranie pieniędzy i finansowanie terroryzmu stanowią poważne zagrożenie dla stabilności systemów finansowych oraz bezpieczeństwa publicznego. W odpowiedzi na te wyzwania, Polska, podobnie jak inne kraje, wprowadziła kompleksowe ramy prawne mające na celu zwalczanie tych przestępstw. Kluczowym elementem tych ram jest Ustawa z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Ustawa AML). Poza ustanawianiem obowiązków dla szerokiej gamy instytucji, ustawa ta przewiduje również kary administracyjne za ich naruszenie. Kary te pełnią funkcję prewencyjną, odstraszającą, a także egzekwującą, zapewniając skuteczność systemu AML.

W niniejszym artykule omówimy kary administracyjne, które mogą być nałożone za naruszenie przepisów ustawy AML, ich rodzaje oraz skuteczność w przeciwdziałaniu przestępczości finansowej.

Instytucje obowiązane i ich obowiązki związane z AML

Ustawa AML nakłada szereg obowiązków na instytucje obowiązane. Definicja tych instytucji jest szeroka i obejmuje między innymi:

• banki,
• instytucje kredytowe,
• zakłady ubezpieczeń,
• notariuszy,
• doradców podatkowych,
• a także przedsiębiorców świadczących usługi w zakresie wymiany walut wirtualnych.

Do kluczowych obowiązków instytucji obowiązanych należą:

• Identyfikacja i ocena ryzyka prania pieniędzy i finansowania terroryzmu (AML/CFT): Instytucje obowiązane są zobowiązane do przeprowadzania analizy ryzyka związanego z ich działalnością, klientami i przeprowadzanymi transakcjami, a także do bieżącej aktualizacji tej analizy. 
• Stosowanie środków bezpieczeństwa finansowego: Ustawa AML nakłada na instytucje obowiązane obowiązek stosowania szeregu środków bezpieczeństwa finansowego, takich jak:
  • Identyfikacja klienta i weryfikacja jego tożsamości.
  • Ustalenie beneficjenta rzeczywistego – osoby fizycznej sprawującej ostateczną kontrolę nad klientem.
  • Monitorowanie transakcji i rachunków klientów pod kątem podejrzanej aktywności.
• Przechowywanie dokumentacji: Instytucje obowiązane mają obowiązek przechowywać dokumentację dotyczącą klientów, transakcji i przeprowadzonych analiz przez okres co najmniej 5 lat.
• Wewnętrzne procedury AML: Każda instytucja obowiązana musi opracować i wdrożyć wewnętrzne procedury AML, które określają zasady postępowania w przypadku podejrzenia prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu.
• Zgłaszanie informacji o transakcjach i podejrzanych działaniach: W przypadku podejrzenia prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu instytucje obowiązane mają obowiązek zgłaszania tego faktu do Generalnego Inspektora Informacji Finansowej (GIIF).

Należy podkreślić, że prawidłowe wypełnianie tych obowiązków jest kluczowe dla uniknięcia kar administracyjnych.

Kary administracyjne AML – katalog i opis

Ustawa o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu przewiduje szeroki wachlarz kar administracyjnych za naruszenia jej przepisów. Katalog kar obejmuje:

• Kary pieniężne: To najpowszechniejsza kara, a jej maksymalna wysokość jest zróżnicowana:
  • Dla osób fizycznych: do 20 868 500 zł.
  • Dla osób prawnych: do równowartości 5 000 000 euro lub 10% obrotu. 
• Publikację informacji o naruszeniu: Kara ta, opisana w art. 150 ust. 1 pkt 1, może znacząco wpłynąć na reputację instytucji.
• Nakaz zaprzestania określonych czynności: Organ nadzoru może nakazać instytucji zaprzestania działań, które naruszają ustawę.
• Cofnięcie koncesji lub zezwolenia: W skrajnych przypadkach, gdy naruszenia są poważne, instytucja może stracić koncesję lub zezwolenie na prowadzenie działalności.
• Zakaz pełnienia funkcji kierowniczych: Kara ta, opisana w art. 150 ust. 1 pkt 4, może być nałożona na osoby odpowiedzialne za naruszenia w instytucji. 

Wysokość kary pieniężnej jest ustalana indywidualnie, biorąc pod uwagę szereg czynników, takich jak stopień winy, waga naruszenia, dotychczasowa działalność instytucji, współpraca z organami nadzoru i sytuacja finansowa instytucji.

Dodatkowo, ustawa przewiduje kary pieniężne do 100 000 zł za prowadzenie działalności na rzecz spółek lub trustów, lub działalności w zakresie walut wirtualnych, bez uzyskania wymaganego wpisu do rejestru.

Należy pamiętać, że nałożenie kary administracyjnej nie wyklucza odpowiedzialności karnej za to samo naruszenie.

Zakaz pełnienia funkcji kierowniczych

Zakaz pełnienia funkcji kierowniczych to jedna z kar administracyjnych, które mogą zostać nałożone na osoby odpowiedzialne za naruszenie przez instytucję obowiązaną przepisów ustawy. Zakaz ten może być orzeczony na okres nie dłuższy niż rok.

Osoby, na które może zostać nałożony zakaz, to te, które w momencie naruszenia przepisów były odpowiedzialne za wykonywanie obowiązków AML w instytucji. Ustawa wskazuje na:

• Kadrę kierowniczą wyższego szczebla odpowiedzialną za wykonywanie obowiązków określonych w ustawie.
• Osobę wyznaczoną spośród członków zarządu lub innego organu zarządzającego, odpowiedzialną za wdrażanie obowiązków określonych w ustawie.
• Pracownika zajmującego kierownicze stanowisko odpowiedzialnego za zapewnienie zgodności działalności instytucji obowiązanej z przepisami AML.

Decyzję o nałożeniu zakazu wydaje Generalny Inspektor Informacji Finansowej (w odniesieniu do większości instytucji obowiązanych), Komisja Nadzoru Finansowego (wobec instytucji nadzorowanych przez KNF) lub inny właściwy organ.

Zakaz pełnienia funkcji kierowniczych to dotkliwa kara, która ma chronić system finansowy przed osobami, które nie dopełniły swoich obowiązków w zakresie AML. Ma ona również charakter prewencyjny – odstrasza potencjalnych sprawców od naruszania przepisów.

Odpowiedzialność karna za nieprzestrzeganie ustawy AML

Ustawa o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Ustawa AML) przewiduje nie tylko kary administracyjne, ale również odpowiedzialność karną za niektóre naruszenia.

• Przepisy karne ustawy AML mają na celu zwiększenie skuteczności systemu przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu.
• Ustawa przewiduje surowe kary za umyślne naruszenia, w tym kary pozbawienia wolności.
• Odpowiedzialność karna dotyczy poszczególnych osób działających w imieniu instytucji.

Art. 156 ust. 1 ustawy przewiduje karę pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5 dla osób, które w imieniu lub na rzecz instytucji obowiązanej:

• nie dopełniają obowiązku przekazania Generalnemu Inspektorowi Informacji Finansowej (GIIF) zawiadomienia o okolicznościach, które mogą wskazywać na podejrzenie prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu,
• przekazują GIIF nieprawdziwe dane lub zatajają prawdziwe dane dotyczące transakcji, rachunków lub osób.

Art. 156 ust. 2 rozszerza odpowiedzialność karną, obejmując karą pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5 także osoby, które wbrew przepisom ustawy ujawniają informacje zgromadzone zgodnie z ustawą AML osobom nieuprawnionym, posiadaczom rachunku lub osobom, których transakcja dotyczy, lub wykorzystują te informacje w sposób niezgodny z przepisami ustawy.

Ustawa przewiduje również kary za czyny związane z kontrolą instytucji obowiązanych. Zgodnie z art. 157, udaremnienie lub utrudnianie przeprowadzenia czynności kontrolnych zagrożone jest karą grzywny, kary ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

W przypadku prowadzenia działalności kantorowej bez wymaganego wpisu do rejestru działalności kantorowej, ustawa przewiduje karę grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku (art. 158).

Kto może nakładać kary na podstawie ustawy AML?

Ustawa AML przewiduje szeroki wachlarz kar administracyjnych za naruszenie jej przepisów. Kompetencje do nakładania tych kar rozdzielone są pomiędzy różne organy, co ma zapewnić skuteczną kontrolę nad systemem AML w Polsce.

Generalny Inspektor Informacji Finansowej (GIIF) posiada najszersze uprawnienia w zakresie nakładania kar. Odpowiada on za kontrolę wszystkich instytucji obowiązanych. GIIF może nałożyć na te podmioty kary pieniężne, nakazy zaprzestania określonych czynności, a także cofnięcie koncesji lub zezwolenia albo wykreślenie z rejestru działalności regulowanej.

Prezes Narodowego Banku Polskiego (NBP) nadzoruje przede wszystkim instytucje finansowe, takie jak banki, spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, instytucje płatnicze i instytucje pieniądza elektronicznego. W przypadku naruszenia przepisów AML przez te podmioty, Prezes NBP może nałożyć kary pieniężne, nakazy zaprzestania określonych czynności, a także cofnąć koncesję lub zezwolenie. Prezes NBP może również nałożyć kary na przedsiębiorców prowadzących działalność kantorową.

Komisja Nadzoru Finansowego (KNF) sprawuje nadzór nad szerokim zakresem instytucji finansowych, w tym nad bankami, spółdzielczymi kasami oszczędnościowo-kredytowymi, zakładami ubezpieczeń, funduszami inwestycyjnymi, a także domami maklerskimi. KNF może nałożyć na te instytucje wszystkie rodzaje kar administracyjnych przewidzianych w ustawie, w tym kary pieniężne, nakazy, cofnięcie zezwoleń i koncesji, a także zakaz pełnienia obowiązków na stanowisku kierowniczym przez osoby odpowiedzialne za naruszenie przepisów.

Oprócz wymienionych organów, kary pieniężne za niedopełnienie obowiązku zgłoszenia lub aktualizacji informacji o beneficjentach rzeczywistych mogą być nakładane również przez sądy rejestrowe. Kary te dotyczą podmiotów wymienionych w art. 58 pkt 1-5 i 7-13 ustawy, powierników lub osób zajmujących stanowisko równoważne w podmiocie, o którym mowa w art. 58 pkt 6 ustawy, a także beneficjentów rzeczywistych.

Przykłady naruszeń ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu skutkujących karami

Ustawa precyzuje szereg obowiązków dla instytucji obowiązanych oraz przewiduje sankcje za ich naruszenie. Poniżej przedstawiono przykłady naruszeń, które mogą skutkować nałożeniem kar administracyjnych lub odpowiedzialnością karną:

1. Brak wdrożenia odpowiednich procedur AML/CFT:

• Niewystarczająca ocena ryzyka: Instytucje obowiązane są zobligowane do przeprowadzania oceny ryzyka prania pieniędzy i finansowania terroryzmu, identyfikując, oceniając i dokumentując ryzyko związane z klientami, produktami, usługami, transakcjami i obszarami geograficznymi. Brak lub niewłaściwie przeprowadzona ocena ryzyka może spowodować nałożenie kary administracyjnej.
• Brak wewnętrznych procedur AML/CFT: Instytucje obowiązane muszą wdrożyć wewnętrzne procedury AML/CFT, które określą zasady postępowania w celu minimalizowania ryzyka prania pieniędzy i finansowania terroryzmu. Brak takich aktualnych procedur lub ich nieadekwatność do charakteru, rodzaju i rozmiaru prowadzonej działalności może spowodować nałożenie kary.
  • Brak wyznaczenia osoby odpowiedzialnej za AML (art. 7, 8 i 147 Ustawy AML) – instytucja obowiązana musi wyznaczyć osobę lub osoby odpowiedzialne za wdrażanie i przestrzeganie przepisów AML.
  • Brak zapewnienia pracownikom udziału w szkoleniach AML (art. 52 i 147 Ustawy AML) – instytucje są zobowiązane do zapewnienia odpowiedniego poziomu wiedzy i świadomości pracowników w zakresie AML poprzez szkolenia.
  • Brak wdrożenia procedury anonimowego zgłaszania naruszeń (art. 53 i 147 Ustawy AML) – instytucja musi stworzyć mechanizm umożliwiający pracownikom bezpieczne zgłaszanie potencjalnych naruszeń AML.
  • Niewłaściwe stosowanie procedury grupowej (art. 51 i 147 Ustawy AML) – jeśli instytucja wchodzi w skład grupy, obowiązkiem jest wdrożenie procedury grupowej, o ile przepisy państwa trzeciego na to pozwalają.
• Niestosowanie środków bezpieczeństwa finansowego: Instytucje obowiązane są zobowiązane do stosowania środków bezpieczeństwa finansowego wobec klientów. Niestosowanie lub niewłaściwe stosowanie tych środków może skutkować karami administracyjnymi:
  • Brak identyfikacji i weryfikacji klienta lub beneficjenta rzeczywistego (art. 34, 36 i 147 Ustawy AML) – należy przeprowadzić należytą staranność klienta (KYC) i ustalić tożsamość klienta i beneficjenta rzeczywistego.
  • Niewłaściwe stosowanie środków bezpieczeństwa finansowego (art. 33, 34 i 147 Ustawy AML) – środki bezpieczeństwa finansowego powinny być adekwatne do zidentyfikowanego ryzyka prania pieniędzy i finansowania terroryzmu.
  • Niestosowanie wzmożonych środków bezpieczeństwa finansowego w przypadku wyższego ryzyka (art. 40, 44 i 147 Ustawy AML) – wobec klientów wysokiego ryzyka, np. PEP, konieczne jest stosowanie wzmożonych środków bezpieczeństwa finansowego.
  • Niewłaściwe stosowanie uproszczonych środków bezpieczeństwa finansowego (art. 42 i 147 Ustawy AML) – uproszczone środki bezpieczeństwa finansowego można stosować tylko w określonych przypadkach niskiego ryzyka.
  • Brak bieżącej analizy przeprowadzanych transakcji (art. 43 i 147 Ustawy AML) – instytucje obowiązane muszą monitorować transakcje i analizować te, które wydają się podejrzane.
  • Niezastosowanie się do decyzji o ograniczeniu relacji korespondenckich z instytucją z państwa wysokiego ryzyka (art. 44c i 153 Ustawy AML) – organy nadzoru mogą nakazać instytucji ograniczenie lub zakończenie współpracy z instytucją z państwa wysokiego ryzyka.

2. Naruszenia obowiązków informacyjnych:

• Nieprzekazanie informacji o podejrzanych transakcjach: Instytucje obowiązane mają obowiązek niezwłocznie zawiadamiać GIIF o okolicznościach, które mogą wskazywać na podejrzenie prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu. Opóźnienie lub zaniechanie przekazania informacji może skutkować karą administracyjną, a w przypadku umyślnego działania – także odpowiedzialnością karną.
• Przekazanie nieprawdziwych lub niepełnych informacji: Instytucje obowiązane są odpowiedzialne za prawidłowość i kompletność przekazywanych informacji. Podanie nieprawdziwych danych lub zatajenie istotnych informacji może spowodować kary administracyjne lub, w przypadku umyślnego działania, odpowiedzialność karną.
• Naruszenie tajemnicy informacji: Ustawa AML zobowiązuje instytucje obowiązane do zachowania w tajemnicy informacji uzyskanych w ramach stosowania przepisów ustawy. Ujawnienie tych informacji osobom nieuprawnionym może spowodować odpowiedzialność karną.

3. Naruszenia dotyczące wstrzymywania transakcji i blokowania rachunków:

• Niezastosowanie się do żądania Generalnego Inspektora o wstrzymanie transakcji lub zablokowanie rachunku (art. 86, 87 i 153 Ustawy AML) – instytucja ma obowiązek zastosować się do decyzji GIIF o wstrzymaniu transakcji lub blokady rachunku.
• Niewykonanie obowiązku wstrzymania transakcji lub blokady rachunku w przypadku podejrzenia, że wartości majątkowe pochodzą z przestępstwa (art. 89, 90 i 153 Ustawy AML) – w określonych sytuacjach, instytucje inne niż banki mają obowiązek samodzielnie wstrzymać transakcję lub zablokować rachunek i powiadomić prokuratora.

4. Niewykonanie zaleceń pokontrolnych:

• Generalny Inspektor Informacji Finansowej (GIIF), Prezes NBP oraz KNF mogą wydawać zalecenia pokontrolne wobec instytucji obowiązanych, w których stwierdzono naruszenia. Niewykonanie lub nieterminowe wykonanie tych zaleceń może skutkować dodatkowymi karami administracyjnymi.

5. Prowadzenie działalności bez wymaganego wpisu:

• Prowadzenie działalności kantorowej bez wpisu do rejestru działalności kantorowej jest wykroczeniem zagrożonym karą grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. 
• Prowadzenie działalności na rzecz spółek lub trustów bez wpisu do rejestru działalności na rzecz spółek lub trustów podlega karze pieniężnej do wysokości 100 000 zł.
• Prowadzenie działalności w zakresie walut wirtualnych bez wpisu do rejestru działalności w zakresie walut wirtualnych podlega karze pieniężnej do wysokości 100 000 zł.

6. Naruszenia dotyczące przepisów UE:

• Niewypełnienie obowiązków wynikających z rozporządzenia 2015/847 w sprawie informacji towarzyszących transferom środków pieniężnych (art. 148 Ustawy AML) – instytucje muszą stosować się do przepisów unijnych dotyczących informacji o płatniku i odbiorcy przelewu.
• Niestosowanie się do przepisów rozporządzeń unijnych dotyczących zamrożenia funduszy terrorystów: (art. 156 Ustawy AML) – instytucje są zobowiązane do stosowania unijnych przepisów dotyczących sankcji finansowych.

Powyższe przykłady pokazują, że zakres potencjalnych naruszeń Ustawy AML jest szeroki. Kary za naruszenia mogą być dotkliwe, a w niektórych przypadkach grozi za nie odpowiedzialność karna. Dlatego też instytucje obowiązane powinny dołożyć należytej staranności w stosowaniu przepisów Ustawy AML i wdrożyć skuteczne mechanizmy zapobiegające praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu.

Proces nakładania kar administracyjnych za naruszenia Ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu

Proces nakładania kar administracyjnych za naruszenia ustawy AML jest złożony i wieloetapowy. W skrócie, można go przedstawić w następujących punktach:

1. Stwierdzenie naruszenia: Naruszenie przepisów Ustawy AML może zostać stwierdzone w wyniku kontroli przeprowadzonej przez Generalnego Inspektora Informacji Finansowej (GIIF) lub inne organy nadzoru, takie jak Prezes NBP i KNF.
2. Wszczęcie postępowania: Po stwierdzeniu naruszenia właściwy organ, w drodze decyzji, wszczyna postępowanie administracyjne w sprawie nałożenia kary.
3. Zebranie dowodów i ocena okoliczności: W toku postępowania organ gromadzi dowody i ocenia okoliczności naruszenia, w tym jego wagę, zakres odpowiedzialności instytucji, skalę korzyści osiągniętych lub strat unikniętych, stopień współpracy z organami, a także uprzednie naruszenia.
4. Wydanie decyzji: Po przeprowadzeniu postępowania organ wydaje decyzję o nałożeniu kary administracyjnej lub o odstąpieniu od jej nałożenia. Decyzja zawiera m.in. dane identyfikacyjne instytucji, rodzaj naruszenia, rodzaj kary i jej uzasadnienie.
5. Publikacja informacji o karze: Informacja o nałożonej karze jest publikowana w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych. Informacja ta jest przekazywana również organowi sprawującemu nadzór nad działalnością instytucji obowiązanej.
6. Możliwość odwołania: Instytucja obowiązana może odwołać się od decyzji o nałożeniu kary do właściwego organu wyższej instancji.

Ustawa przewiduje odstąpienie od nałożenia kary w szczególnie uzasadnionych przypadkach, np. gdy waga naruszenia jest znikoma, a instytucja zaprzestała naruszania przepisów lub gdy za to samo zachowanie została już nałożona inna kara.

Jak uniknąć kar? Dobre praktyki

Aby zminimalizować ryzyko naruszenia przepisów i uniknąć konsekwencji, warto wdrożyć dobre praktyki w zakresie AML/CFT:

1. Przeprowadzenie dogłębnej i aktualizowanej oceny ryzyka:

• Ustawa AML wymaga od instytucji obowiązanych sporządzenia oceny ryzyka prania pieniędzy i finansowania terroryzmu.
• Ocena ta powinna identyfikować, oceniać i dokumentować ryzyko związane z klientami, państwami lub obszarami geograficznymi, produktami, usługami, transakcjami lub kanałami ich dostaw.
• Instytucje obowiązane powinny uwzględniać przy ocenie ryzyka czynniki ryzyka dotyczące klientów, państw lub obszarów geograficznych, produktów, usług, transakcji lub kanałów ich dostaw.
• Ocenę ryzyka należy aktualizować nie rzadziej niż co 2 lata, a także w przypadku zmian czynników ryzyka.

2. Wdrożenie kompleksowych wewnętrznych procedur AML/CFT:

• Procedury te powinny określać zasady postępowania w instytucji obowiązanej, uwzględniając charakter, rodzaj i rozmiar prowadzonej działalności.
• Wewnętrzna procedura powinna obejmować m.in. zasady rozpoznawania i oceny ryzyka, stosowania środków bezpieczeństwa finansowego, przechowywania dokumentów i informacji, a także szkolenia pracowników.
• Procedura grupowa może być stosowana przez instytucje obowiązane wchodzące w skład grup.
• Procedury powinny być na bieżąco weryfikowane i aktualizowane.

3. Stosowanie środków bezpieczeństwa finansowego:

• Środki te obejmują m.in. identyfikację i weryfikację tożsamości klienta i beneficjenta rzeczywistego, ocenę stosunków gospodarczych, a także bieżące monitorowanie stosunków gospodarczych klienta.
• Należy stosować środki bezpieczeństwa finansowego w sposób adekwatny do zidentyfikowanego ryzyka.
• W przypadku wyższego ryzyka prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu, należy stosować wzmożone środki bezpieczeństwa finansowego.
• Ustawa określa przypadki, w których należy stosować uproszczone środki bezpieczeństwa finansowego, ale tylko jeśli ocena ryzyka potwierdziła niższe ryzyko prania pieniędzy i finansowania terroryzmu.

4. Przestrzeganie obowiązków informacyjnych:

• Instytucje obowiązane mają obowiązek niezwłocznie przekazywać Generalnemu Inspektorowi Informacji Finansowej (GIIF) informacje o transakcjach, o których mowa w art. 72 ustawy.
• W przypadku podejrzenia prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu, należy niezwłocznie przekazać GIIF zawiadomienie.
• Informacje przekazywane GIIF powinny być prawdziwe i kompletne.
• Należy zachować tajemnicę informacji uzyskanych w ramach stosowania przepisów ustawy.

5. Zapewnienie odpowiedniego poziomu wiedzy i świadomości pracowników:

• Instytucje obowiązane powinny zapewnić udział pracowników w programach szkoleniowych z zakresu AML/CFT.
• Szkolenia powinny być dostosowane do charakteru wykonywanych przez pracowników zadań.
• Ważne jest, aby pracownicy byli świadomi swoich obowiązków i odpowiedzialności w zakresie AML/CFT.

6. Współpraca z organami nadzoru:

• Instytucje obowiązane powinny współpracować z GIIF, Prezesem NBP oraz KNF w zakresie kontroli i nadzoru nad AML/CFT.
• Należy terminowo i rzetelnie odpowiadać na pytania i wnioski organów nadzoru.
• Otwarta i transparentna współpraca z organami nadzoru może pomóc w uniknięciu nieporozumień i negatywnych konsekwencji.

7. Wdrożenie mechanizmu anonimowego zgłaszania naruszeń (sygnaliści):

• Ustawa AML nakłada na instytucje obowiązane obowiązek wdrożenia wewnętrznej procedury anonimowego zgłaszania przez sygnalistów naruszeń przepisów z zakresu AML/CFT.
• Procedura ta powinna zapewniać ochronę pracownikom dokonującym zgłoszeń przed działaniami odwetowymi.
• Mechanizm anonimowego zgłaszania naruszeń może pomóc w szybszym wykrywaniu i eliminowaniu nieprawidłowości.

Pamiętaj, że przestrzeganie przepisów Ustawy AML jest obowiązkiem każdej instytucji obowiązanej. Wdrożenie dobrych praktyk w zakresie AML/CFT pomoże zminimalizować ryzyko naruszenia przepisów, uniknąć kar i zbudować pozytywny wizerunek instytucji jako partnera godnego zaufania.

Aby zminimalizować ryzyko otrzymania kary, instytucje obowiązane powinny:

• Wdrożyć kompleksowy program AML, który obejmuje wszystkie obszary działalności instytucji i jest dostosowany do jej specyfiki;
• Regularnie szkolić pracowników z zakresu AML;
• Stale monitorować zmiany w przepisach AML i aktualizować swoje procedury wewnętrzne;
• Współpracować z zewnętrznymi ekspertami w zakresie AML;
• Korzystać z narzędzi informatycznych do analizy ryzyka i monitorowania transakcji.

Podsumowanie

Kary administracyjne za naruszenie ustawy AML stanowią istotny element systemu przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Ich celem jest zapewnienie przestrzegania przepisów i ochrona systemu finansowego przed wykorzystaniem do celów przestępczych. Dla instytucji obowiązanych przestrzeganie tych przepisów jest nie tylko obowiązkiem prawnym, ale także elementem budowania wiarygodności i reputacji na rynku. Ich skuteczność zależy jednak od wielu czynników, takich jak egzekwowanie przepisów czy współpraca między instytucjami. Przestrzeganie regulacji jest niezbędne dla zapewnienia bezpieczeństwa ekonomicznego zarówno na poziomie krajowym, jak i międzynarodowym.

Słowniczek kluczowych pojęć

• Ustawa AML: Ustawa z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.
• Pranie pieniędzy: Proces ukrywania pochodzenia nielegalnie uzyskanych środków finansowych.
• Finansowanie terroryzmu: Dostarczanie lub gromadzenie środków finansowych w celu wspierania działalności terrorystycznej.
• Instytucja obowiązana: Podmiot, na który ustawa AML nakłada szereg obowiązków związanych z przeciwdziałaniem praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu.
• GIIF (Generalny Inspektor Informacji Finansowej): Centralny organ administracji rządowej odpowiedzialny za przeciwdziałanie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu w Polsce.
• Beneficjent rzeczywisty: Osoba fizyczna sprawująca ostateczną kontrolę nad klientem lub podmiotem.
• Środki bezpieczeństwa finansowego: Działania podejmowane przez instytucje obowiązane w celu identyfikacji i weryfikacji klienta, monitorowania transakcji i zgłaszania podejrzanych działań.
• PEP (Politically Exposed Person): Osoba zajmująca eksponowane stanowisko polityczne.
• AML/CFT: Skrót oznaczający przeciwdziałanie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu (Anti-Money Laundering/Combating the Financing of Terrorism).
• KNF (Komisja Nadzoru Finansowego): Organ nadzoru nad rynkiem finansowym w Polsce.

Najczęściej zadawane pytania – Kary administracyjne i przepisy karne za naruszenie ustawy AML

Poniżej odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące kar administracyjnych za naruszenie ustawy AML.