Czy wiesz, że jako nowy przedsiębiorca możesz zaoszczędzić na składkach ZUS ponad 40 000 zł w ciągu pierwszych 2,5 roku działalności? To nie chwyt marketingowy, a realna możliwość, jaką daje polski system ubezpieczeń społecznych, zaprojektowany, by wspierać firmy na starcie. Jednak, aby w pełni wykorzystać ten potencjał, musisz świadomie nawigować po ścieżce ulg, unikając przy tym kosztownych błędów.

Źródło: Obliczenia własne na podstawie danych ZUS i Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Jak prawidłowo przejść z Ulgi na Start na ZUS preferencyjny?

Aby przejść na ZUS preferencyjny, należy w ciągu 7 dni od zakończenia Ulgi na Start wyrejestrować się z ZUS (formularz ZUS ZWUA) i ponownie zarejestrować (formularz ZUS ZUA) z nowym kodem ubezpieczenia 05 70.

Niedopełnienie tego obowiązku w terminie skutkuje utratą prawa do ulgi i koniecznością opłacania pełnych składek ZUS.

Etap 3: Czym jest „Duży ZUS” i kogo obowiązuje w 2025 roku?

„Duży ZUS” to standardowe, pełne składki społeczne obowiązujące przedsiębiorcę po zakończeniu okresu ulg, których podstawa wymiaru w 2025 roku wynosi 5203,80 zł (60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia), co daje łączne składki w wysokości 1773,96 zł.

Jest to docelowy system oskładkowania dla większości doświadczonych przedsiębiorców.

Tabela 2: „Duży ZUS” w 2025 roku

Podstawą wymiaru pełnych składek jest 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Na 2025 rok kwota ta wynosi 8673 zł, więc podstawa wymiaru to 5203,80 zł.

Źródło: Obliczenia własne na podstawie danych ZUS i projektu ustawy budżetowej.

Jak obliczyć składkę zdrowotną, która obowiązuje na każdym etapie?

Składka zdrowotna jest obowiązkowa na każdym etapie, a jej wysokość zależy od formy opodatkowania: 9% dochodu na skali podatkowej, 4,9% dochodu na podatku liniowym lub jest zryczałtowana dla ryczałtu.

Analiza przypadku: Jak wygląda ścieżka ZUS dla graficzki Anny?

Graficzka Anna, zakładając firmę 2 maja 2025, będzie korzystać z Ulgi na Start do 30 listopada 2025, następnie z ZUS-u preferencyjnego do 30 listopada 2027, a na Duży ZUS przejdzie od 1 grudnia 2027, oszczędzając ponad 40 000 zł.

1. Ulga na Start (6 pełnych miesięcy + maj):
   • Okres: od 2 maja 2025 do 30 listopada 2025.
   • Składki społeczne: 0 zł.
   • Obowiązek: Opłacanie tylko składki zdrowotnej.
2. ZUS Preferencyjny (24 pełne miesiące):
   • Okres: od 1 grudnia 2025 do 30 listopada 2027.
   • Składki społeczne: ok. 443 zł miesięcznie.
   • Obowiązek: Opłacanie składek społecznych + składki zdrowotnej.
   • Kluczowy termin: Do 8 grudnia 2025 Anna musi przerejestrować się w ZUS z kodu 05 40 na 05 70.
3. Duży ZUS:
   • Okres: od 1 grudnia 2027.
   • Składki społeczne: ok. 1774 zł miesięcznie.
   • Obowiązek: Opłacanie pełnych składek społecznych + składki zdrowotnej.

Czym jest „Mały ZUS Plus” i kogo dotyczy?

„Mały ZUS Plus” to ulga dla przedsiębiorców z rocznym przychodem poniżej 120 000 zł, dostępna po zakończeniu ZUS-u preferencyjnego, pozwalająca na opłacanie składek od indywidualnie obliczonego dochodu przez maksymalnie 36 miesięcy.

Jest to odrębny mechanizm, przeznaczony dla firm o niższych dochodach, który pozwala na dalsze obniżenie składek po standardowym okresie ulg.

Jakie są ukryte koszty i negatywne skutki ulg w ZUS dla nowych firm?

Ukryte koszty ulg w ZUS to przede wszystkim drastycznie niższa przyszła emerytura, brak prawa do jakichkolwiek świadczeń z ubezpieczeń społecznych na „Uldze na start” oraz symbolicznie niskie zasiłki chorobowe i macierzyńskie na ZUSie preferencyjnym, co tworzy iluzję bezpieczeństwa. Chociaż ulgi te oferują natychmiastową korzyść w postaci niższych miesięcznych obciążeń, ich długoterminowe konsekwencje finansowe i społeczne są często niedoceniane przez osoby rozpoczynające działalność gospodarczą. Decyzja o skorzystaniu z tych preferencji jest w istocie strategicznym wyborem, który zamienia bieżącą oszczędność na przyszłe, znacznie większe ryzyko.

Dlaczego „Ulga na start” to 6-miesięczna „dziura” w Twojej przyszłej emeryturze?

Okres korzystania z „Ulgi na start” nie jest wliczany do okresów składkowych, co oznacza, że przez 6 miesięcy na Twoje indywidualne konto w ZUS nie trafiają żadne środki, trwale obniżając kapitał początkowy do wyliczenia przyszłej emerytury.

Mechanizm „Ulgi na start” polega na całkowitym zwolnieniu przedsiębiorcy z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, czyli emerytalne, rentowe i wypadkowe. W tym okresie obowiązkowa pozostaje jedynie składka na ubezpieczenie zdrowotne, która gwarantuje dostęp do publicznej opieki medycznej, ale nie ma żadnego wpływu na przyszłe świadczenia pieniężne. Zgodnie z Ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych, prawo do świadczeń i ich wysokość są nierozerwalnie związane z opłacaniem składek. Okres, w którym składki nie są opłacane z powodu „Ulgi na start”, jest traktowany jako okres niepodlegania ubezpieczeniom społecznym. W konsekwencji nie jest on zaliczany do tzw. „okresów składkowych”, które stanowią fundament przyszłej emerytury.

Wpływ tej sześciomiesięcznej przerwy na finalną wysokość świadczenia jest znacznie większy, niż mogłoby się wydawać. Polski system emerytalny opiera się na zasadzie zdefiniowanej składki. Wysokość przyszłej emerytury jest wynikiem prostego działania matematycznego:

​

Każda złotówka, która nie trafia na konto emerytalne, to nie tylko strata tej konkretnej kwoty, ale również utrata jej wieloletniej waloryzacji, która ma za zadanie chronić kapitał przed inflacją i odzwierciedlać wzrost gospodarczy.

Symulacja liczbowa wpływu „Ulgi na start”:

• Scenariusz A (Bez ulgi): Przedsiębiorca od pierwszego dnia opłaca pełne składki ZUS (tzw. „duży ZUS”). W 2025 roku podstawa wymiaru składek wynosi 5 203,80 zł, a składka emerytalna (19,52%) to 1 015,78 zł miesięcznie. Przez 6 miesięcy na jego konto w ZUS trafia kwota 6 × 1 015,78 zł = 6 094,68 zł.
• Scenariusz B (Z „Ulgą na start”): Przedsiębiorca korzysta z ulgi. Przez 6 miesięcy na jego konto w ZUS trafia 0 zł.

Różnica na starcie wynosi ponad 6 000 zł. Jednak po 30-40 latach aktywności zawodowej, dzięki mechanizmowi waloryzacji, ta początkowa „dziura” w kapitale może urosnąć do kilkudziesięciu tysięcy złotych. Ostatecznie przełoży się to na permanentnie niższe miesięczne świadczenie emerytalne. Struktura tej ulgi w sposób naturalny skłania do faworyzowania natychmiastowej, łatwo policzalnej korzyści (oszczędność ok. 400 zł miesięcznie, czyli 2400 zł w pół roku ) nad odległą w czasie, abstrakcyjną stratą. Jest to klasyczny przykład pułapki poznawczej, gdzie decyzja postrzegana jako krótkoterminowa optymalizacja kosztów staje się de facto zaciągnięciem niewidocznego, długoterminowego długu wobec samego siebie na starość.

Co w praktyce oznacza brak ubezpieczeń, gdy zachorujesz lub urodzi Ci się dziecko na „Uldze na start”?

Oznacza to całkowity brak prawa do jakichkolwiek świadczeń pieniężnych z ZUS, w tym zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego czy odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy, pozostawiając przedsiębiorcę bez żadnego źródła dochodu.

Korzystanie z „Ulgi na start” jest równoznaczne z niepodleganiem ubezpieczeniom społecznym, co ma natychmiastowe i dotkliwe konsekwencje w przypadku wystąpienia zdarzeń losowych. Przedsiębiorca w tym okresie traci prawo do całego katalogu świadczeń, które stanowią siatkę bezpieczeństwa finansowego dla osób ubezpieczonych :

• Zasiłek chorobowy: w przypadku niezdolności do pracy z powodu choroby.
• Świadczenie rehabilitacyjne: gdy po wyczerpaniu okresu zasiłkowego nadal istnieje niezdolność do pracy.
• Zasiłek macierzyński: z tytułu urodzenia lub przyjęcia dziecka na wychowanie.
• Zasiłek opiekuńczy: w razie konieczności sprawowania opieki nad chorym dzieckiem lub innym członkiem rodziny.
• Świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego: w tym jednorazowe odszkodowanie z tytułu stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu spowodowanego wypadkiem przy pracy.

Co istotne, przedsiębiorca na „Uldze na start” nie ma możliwości dobrowolnego przystąpienia do samego ubezpieczenia chorobowego. Zgodnie z przepisami, dobrowolne ubezpieczenie chorobowe jest dostępne wyłącznie dla osób, które podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Ponieważ „Ulga na start” zwalnia z tych obowiązkowych ubezpieczeń, automatycznie zamyka drogę do zabezpieczenia się na wypadek choroby w ramach systemu ZUS.

Studium Przypadku: „Wypadek w trzecim miesiącu”

• Scenariusz: 30-letnia graficzka rozpoczyna działalność, korzystając z „Ulgi na start” w celu maksymalizacji przepływów pieniężnych na początku działalności. W trzecim miesiącu, podczas jazdy na rowerze, ulega wypadkowi i łamie rękę, co całkowicie uniemożliwia jej pracę przy komputerze przez 8 tygodni.
• Analiza konsekwencji: Jej przychód natychmiast spada do zera. Z ZUS nie otrzymuje ani złotówki zasiłku chorobowego. Musi samodzielnie pokryć wszystkie koszty życia (czynsz, rachunki, jedzenie) oraz stałe koszty firmowe (leasing na sprzęt, abonamenty na oprogramowanie) ze zgromadzonych oszczędności. Jeśli nie posiada wystarczającego bufora finansowego, staje przed wyborem: zadłużenie się lub przedwczesne zamknięcie firmy.

Ten przykład ilustruje, jak „Ulga na start”, promowana jako narzędzie zmniejszające ryzyko na starcie biznesu, w rzeczywistości działa jak akcelerator ryzyka osobowego. Każda nowa firma jest obarczona ryzykiem rynkowym. Ulga dokłada do tego stuprocentowe ryzyko związane ze zdrowiem i zdarzeniami losowymi. Sytuacja, która dla osoby na etacie lub opłacającej pełny ZUS byłaby finansowo uciążliwa, ale zarządzalna, dla przedsiębiorcy na „Uldze na start” staje się kryzysem egzystencjalnym, mogącym zniweczyć cały włożony w firmę wysiłek.

Ile realnie wyniesie Twój zasiłek na ZUSie preferencyjnym w 2025 roku?

Twój zasiłek chorobowy na ZUSie preferencyjnym wyniesie około 966 zł brutto za pełny miesiąc choroby, ponieważ jest on obliczany od minimalnej podstawy wymiaru składek, wynoszącej zaledwie 30% minimalnego wynagrodzenia.

Choć opłacanie tych składek daje prawo do świadczeń, ich wysokość jest rażąco niska i często nieadekwatna do realnych potrzeb. Wysokość zasiłku chorobowego nie jest liczona bezpośrednio od podstawy wymiaru składek. ZUS najpierw pomniejsza tę podstawę o wskaźnik 13,71% (suma procentowych stawek składek na ubezpieczenia społeczne finansowanych przez ubezpieczonego).

Obliczenie zasiłku chorobowego na ZUS preferencyjnym (dane na 2025 r.):

1. Podstawa wymiaru składek: 1 399,80 zł
2. Podstawa wymiaru zasiłku (netto): 1 399,80 zł − (1 399,80 zł × 13,71%) = 1 399,80 zł − 191,91 zł = 1 207,89zł
3. Stawka dzienna zasiłku (80%): (1 207,89 zł / 30 dni) × 80% = 40,26 zł × 80% = 32,21 zł
4. Zasiłek za 30 dni choroby (brutto): 32,21 zł × 30 dni = 966,30 zł

Poniższa tabela w sposób jednoznaczny ukazuje przepaść w poziomie zabezpieczenia w zależności od wybranego wariantu opłacania składek.

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych ZUS i Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej na 2025 r.

Jak widać, zasiłek na ZUS preferencyjnym jest ponad 3,7-krotnie niższy niż świadczenie przysługujące przy opłacaniu pełnych składek. Kwota rzędu 966 zł brutto miesięcznie nie jest w stanie pokryć nawet minimalnych kosztów utrzymania, nie wspominając o bieżących kosztach prowadzenia działalności.

Podobna sytuacja ma miejsce w przypadku zasiłku macierzyńskiego, który standardowo wynosi 81,5% podstawy wymiaru. Na ZUS preferencyjnym daje to kwotę ok. 984,43 zł miesięcznie. Jest to paradoksalnie mniej niż świadczenie rodzicielskie w wysokości 1000 zł miesięcznie, które przysługuje osobom niepodlegającym ubezpieczeniu chorobowemu. System tworzy więc sytuację, w której osoba opłacająca składki może otrzymać niższe wsparcie od państwa niż osoba, która ich nie opłaca.

Przejście na ZUS preferencyjny daje psychologiczne poczucie „bycia w systemie” i posiadania ubezpieczenia. W rzeczywistości jest to iluzja bezpieczeństwa. Przedsiębiorca, opłacając składki, nabywa jedynie formalne prawo do świadczenia, którego wysokość w praktyce nie spełnia funkcji zabezpieczającej dochód. To fałszywe poczucie bezpieczeństwa może zniechęcać do poszukiwania alternatywnych, bardziej efektywnych form ochrony, takich jak prywatne polisy ubezpieczeniowe.

Czy okresy ulg wliczają się do stażu pracy wymaganego do emerytury?

Nie, okres „Ulgi na start” nie jest okresem składkowym i nie jest uwzględniany przy ustalaniu prawa do minimalnej emerytury, które wymaga określonej liczby lat składkowych (20 dla kobiet, 25 dla mężczyzn).

W debacie publicznej często dochodzi do mylenia dwóch fundamentalnie różnych pojęć, co może prowadzić do podejmowania błędnych decyzji finansowych. Należy precyzyjnie rozróżnić:

• „Staż pracy” w rozumieniu Kodeksu Pracy: Jest to okres zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze, takie jak wymiar urlopu wypoczynkowego, długość okresu wypowiedzenia czy prawo do dodatku stażowego. Nowe przepisy, tzw. „ustawa stażowa”, mają na celu wliczenie okresów prowadzenia działalności gospodarczej (w tym na „Uldze na start”) do tego właśnie stażu. Oznacza to, że osoba, która przez 5 lat prowadziła firmę, a następnie zatrudni się na umowę o pracę, będzie miała te 5 lat zaliczone przy ustalaniu np. wymiaru urlopu.
• „Okresy składkowe i nieskładkowe” w rozumieniu ustawy o emeryturach i rentach z FUS: Są to jedyne okresy, które Zakład Ubezpieczeń Społecznych bierze pod uwagę przy ustalaniu prawa do emerytury, renty oraz obliczaniu ich wysokości. Okresy składkowe to te, w których opłacane były składki na ubezpieczenia społeczne. Okres „Ulgi na start” nie jest ani okresem składkowym, ani nieskładkowym.

Kluczowe jest zrozumienie, że projektowane zmiany w prawie pracy nie mają żadnego wpływu na system emerytalny. Okres korzystania z „Ulgi na start” nadal pozostanie „białą plamą” w historii ubezpieczeniowej przedsiębiorcy.

Ma to szczególne znaczenie w kontekście prawa do emerytury minimalnej. Aby otrzymać gwarantowane przez państwo minimalne świadczenie (w 2024 r. 1 780,96 zł), nie wystarczy osiągnąć wieku emerytalnego. Należy również udowodnić posiadanie wymaganego stażu ubezpieczeniowego – 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn. Każde 6 miesięcy spędzone na „Uldze na start” to pół roku, które oddala przedsiębiorcę od spełnienia tego warunku. W skrajnych przypadkach może to doprowadzić do sytuacji, w której osoba po osiągnięciu wieku emerytalnego otrzyma świadczenie niższe od minimalnego, ponieważ nie zgromadziła wymaganego stażu ubezpieczeniowego.

Asymetria informacyjna, wynikająca z używania podobnego terminu („staż pracy”) w dwóch różnych systemach prawnych, stwarza poważne ryzyko dezinformacji. Przedsiębiorca, słysząc w mediach, że „działalność wliczy się do stażu pracy”, może błędnie założyć, że dotyczy to również jego uprawnień emerytalnych, co jest nieprawdą i może prowadzić do katastrofalnych w skutkach zaniedbań w planowaniu finansowym na starość.

Jakie strategie pozwalają zminimalizować ryzyko i zabezpieczyć swoją przyszłość?

Kluczowe strategie to świadoma rezygnacja z części ulg, dobrowolne opłacanie wyższych składek ZUS w celu budowania realnych świadczeń oraz dywersyfikacja ryzyka poprzez prywatne ubezpieczenia od utraty dochodu.

Zrozumienie negatywnych skutków ulg jest pierwszym krokiem do świadomego zarządzania ryzykiem. Zamiast biernie akceptować ustawowe minimum, przedsiębiorca powinien aktywnie kształtować swoje zabezpieczenie społeczne.

Strategia 1: Świadome zarządzanie składkami ZUS

• Rezygnacja z „Ulgi na start”: Przedsiębiorca ma prawo w dowolnym momencie zrezygnować z „Ulgi na start” i zgłosić się do ubezpieczeń społecznych. Przejście od razu na ZUS preferencyjny lub, jeśli pozwala na to sytuacja finansowa, na „duży ZUS”, zapewnia budowanie kapitału emerytalnego i dostęp do świadczeń od pierwszego dnia działalności.
• Dobrowolne podwyższenie podstawy wymiaru składek: Zarówno na ZUS preferencyjnym, jak i na „dużym ZUS”, przedsiębiorca nie musi opłacać składek od minimalnej wymaganej podstawy. Może zadeklarować dowolną, wyższą kwotę, co bezpośrednio przełoży się na wyższe świadczenia w przyszłości. Należy jednak pamiętać o dwóch ograniczeniach:
  1. Istnieje roczny limit podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (w 2025 r. to 260 190 zł).
  2. Aby uzyskać wysoki zasiłek chorobowy lub macierzyński, liczony od podwyższonej podstawy, wyższe składki należy opłacać regularnie. Jednorazowa wpłata wyższej składki tuż przed planowanym zwolnieniem nie przyniesie oczekiwanego efektu; ZUS uśrednia podstawę z ostatnich 12 miesięcy.

Strategia 2: Prywatne ubezpieczenia jako uzupełnienie systemu

• Ubezpieczenie od utraty dochodu: Jest to produkt oferowany przez komercyjne towarzystwa ubezpieczeniowe, zaprojektowany specjalnie w celu ochrony przed skutkami niezdolności do pracy. W zamian za miesięczną składkę, polisa gwarantuje wypłatę określonej sumy za każdy dzień przebywania na zwolnieniu lekarskim. Może to być skuteczne uzupełnienie niskich świadczeń z ZUS preferencyjnego lub całkowity substytut zabezpieczenia dla osób na „Uldze na start”.
• Analiza kosztów i korzyści: Decyzja między podwyższeniem składek ZUS a wykupieniem prywatnej polisy wymaga indywidualnej analizy. Wyższy ZUS buduje kapitał emerytalny i daje dostęp do szerokiego wachlarza świadczeń publicznych (w tym renty z tytułu niezdolności do pracy), podczas gdy polisa prywatna jest zazwyczaj celowana w konkretne, wąskie ryzyko (np. czasowa niezdolność do pracy z powodu choroby lub wypadku).

System ulg w ZUS, w połączeniu z dostępnością prywatnych polis, tworzy de facto hybrydowy model zabezpieczenia społecznego dla przedsiębiorców. Państwo, oferując ulgi, wycofuje się z części swoich zobowiązań, a powstałą lukę wypełnia rynek komercyjny. W efekcie, odpowiedzialność za zarządzanie kluczowymi ryzykami życiowymi jest w dużej mierze przenoszona z systemu publicznego na barki samego przedsiębiorcy.

Dostęp do realnego bezpieczeństwa staje się kwestią indywidualnej świadomości finansowej, zdolności do analizy skomplikowanych produktów ubezpieczeniowych i, co najważniejsze, zamożności. Może to w przyszłości prowadzić do pogłębiania stratyfikacji społecznej wśród samozatrudnionych – na tych, których stać na „sprywatyzowanie” swojego bezpieczeństwa, i na tych, którzy, korzystając z ustawowych ulg, pozostają w strefie podwyższonego ryzyka.

Podsumowanie

System składek ZUS dla nowych firm w Polsce jest zaprojektowany tak, aby wspierać przedsiębiorców na starcie. Kluczem do sukcesu jest zrozumienie poszczególnych etapów i świadome korzystanie z dostępnych ulg. Pamiętaj o trzech filarach: maksymalnym wykorzystaniu 6-miesięcznej „Ulgi na Start”, płynnym przejściu na 24-miesięczny ZUS preferencyjny i skrupulatnym pilnowaniu 7-dniowego terminu na przerejestrowanie. To wiedza, która bezpośrednio przekłada się na realne oszczędności i pozwala Twojej firmie złapać oddech w kluczowym okresie rozwoju.

Gotowy/a na kolejny krok? Zobacz, jak wybrać najkorzystniejszą formę opodatkowania dla Twojej firmy: Jaką formę opodatkowania wybrać na start firmy? Skala podatkowa, podatek liniowy czy ryczałt.

Słowniczek kluczowych pojęć

• Ulga na Start: Uregulowane w art. 18 Prawa przedsiębiorców zwolnienie z opłacania składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, wypadkowe) przez pierwsze 6 pełnych miesięcy kalendarzowych prowadzenia działalności. W tym okresie obowiązkowe jest opłacanie składki zdrowotnej.
• ZUS preferencyjny („Mały ZUS”): Prawo do opłacania obniżonych składek społecznych przez 24 miesiące po zakończeniu „Ulgi na Start”. Podstawą wymiaru składek jest 30% minimalnego wynagrodzenia. W 2025 r. składka z dobrowolnym chorobowym wynosi 442,90 zł miesięcznie.
• Duży ZUS: Standardowe, pełne składki na ubezpieczenia społeczne obowiązujące przedsiębiorcę po zakończeniu okresu ulg. Podstawą wymiaru jest 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia. W 2025 r. składka z dobrowolnym chorobowym i FP/FS wynosi 1773,96 zł miesięcznie.
• Mały ZUS Plus: Odrębna ulga dla przedsiębiorców z rocznym przychodem poniżej 120 000 zł, dostępna po zakończeniu ZUS-u preferencyjnego. Pozwala na opłacanie składek od indywidualnie obliczonego dochodu przez maksymalnie 36 miesięcy.
• Składka zdrowotna: Obowiązkowa składka na ubezpieczenie zdrowotne, płacona na każdym etapie prowadzenia działalności. Jej wysokość jest niezależna od ulg na składki społeczne i zależy od wybranej formy opodatkowania.
• Okresy składkowe: Okresy, w których opłacane były składki na ubezpieczenia społeczne. Są one brane pod uwagę przez ZUS przy ustalaniu prawa do emerytury (w tym minimalnej) i jej wysokości. Okres „Ulgi na Start” nie jest okresem składkowym.
• Podstawa wymiaru składek: Kwota, od której procentowo oblicza się wysokość składek na ubezpieczenia społeczne. Dla „ZUS-u preferencyjnego” w 2025 r. wynosi 1399,80 zł, a dla „Dużego ZUS-u” 5203,80 zł.
• Podstawa wymiaru zasiłku: Kwota stanowiąca podstawę do obliczenia wysokości świadczeń chorobowych i macierzyńskich. Jest to podstawa wymiaru składek pomniejszona o wskaźnik 13,71%.
• Formularz ZUS ZZA: Formularz zgłoszeniowy do ZUS, który należy złożyć w ciągu 7 dni od rozpoczęcia działalności, aby skorzystać z „Ulgi na Start”. Zgłasza on przedsiębiorcę tylko do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego.
• Formularz ZUS ZUA: Formularz zgłoszeniowy do ZUS, który służy do zgłoszenia do pełnego pakietu ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. Składany jest przy przejściu na „ZUS preferencyjny” lub „Duży ZUS”.
• Formularz ZUS ZWUA: Formularz służący do wyrejestrowania z ubezpieczeń w ZUS. Należy go złożyć przed ponownym zarejestrowaniem się na formularzu ZUS ZUA przy przejściu z „Ulgi na Start” na „ZUS preferencyjny”.
• Kod tytułu ubezpieczenia: Specjalny kod identyfikujący rodzaj ubezpieczenia w ZUS. Dla „Ulgi na Start” jest to 05 40, a dla „ZUS-u preferencyjnego” 05 70.
• Zasada zdefiniowanej składki: Zasada polskiego systemu emerytalnego, według której wysokość przyszłej emerytury jest bezpośrednim wynikiem sumy zwaloryzowanych składek zgromadzonych na indywidualnym koncie w ZUS, podzielonej przez średnie dalsze trwanie życia.

Źródła i Bibliografia

• Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz.U. 2024 poz. 236).
• Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity).
• Oficjalny portal informacyjno-usługowy dla przedsiębiorcy Biznes.gov.pl.
• Zakład Ubezpieczeń Społecznych, zus.pl.
• Dane dotyczące minimalnego i prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia na 2025 r. (Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, projekt ustawy budżetowej).