Nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu 2025 – wzmocnienie systemu AML/CFT w Polsce

W obliczu rosnących zagrożeń związanych z praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu, Polska podejmuje kroki w celu dostosowania swojego prawodawstwa do międzynarodowych standardów. Nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu ma na celu wzmocnienie krajowego systemu finansowego oraz poprawę współpracy międzynarodowej. 

Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie kluczowych aspektów planowanej zmiany ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz. U. z 2023 r. poz. 1124, z późn. zm.), ze szczególnym uwzględnieniem rozszerzenia jej zakresu o przeciwdziałanie finansowaniu rozprzestrzeniania broni masowego rażenia. Projekt o numerze UC75, wpisuje się w szerszy kontekst dostosowywania polskiego prawa do dynamicznie ewoluujących międzynarodowych standardów w obszarze przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu (AML/CFT).

Planowany termin wejścia w życie nowelizowanej ustawy AML (z pewnymi wyjątkami) to 1 lipca 2025 roku.

Główne cele nowelizacji ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu

Głównymi celami nowelizacji ustawy AML/CFT w 2025 r. są:

• Wzmocnienie systemu przeciwdziałania rozprzestrzenianiu broni masowego rażenia i finansowaniu terroryzmu poprzez uzupełnienie przepisów o regulacje dotyczące środków ograniczających stosowanych w tym celu.
• Dostosowanie przepisów do standardów FATF i prawa UE, w tym wyeliminowanie różnic między wymogami FATF R.7 a przepisami rozporządzeń unijnych oraz stworzenie przepisów służących stosowaniu rozporządzeń 267/2012 i 2017/1509.
• Implementacja przepisów unijnego pakietu AML/CFT poprzez korektę wybranych elementów dotychczasowych przepisów ustawy o p.p.p.f.t..
• Uzupełnienie implementacji poprzednich dyrektyw AML (4AMLD, 5AMLD) poprzez wprowadzenie szczegółowych zmian nawiązujących do tych dyrektyw.
• Realizacja zaleceń z Raportu 5 rundy ewaluacji MONEYVAL, obejmujących m.in. kwestie współpracy między organami krajowymi, oceny ryzyka instytucji obowiązanych i funkcjonowania CRBR.

Kontekst międzynarodowy i unijny zmian

Standardy Grupy Zadaniowej ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy (FATF)

Międzynarodowe standardy przeciwdziałania praniu pieniędzy, ustanowione przez Grupę Zadaniową do spraw Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy (FATF), ewoluowały w odpowiedzi na zmieniające się zagrożenia globalne. 

Nowelizacja ustawy AML jest odpowiedzią na te wymogi, w szczególności Rekomendację FATF nr 7 (FATF R.7). FATF R.7 nakłada na państwa członkowskie obowiązek wdrożenia środków ograniczających mających na celu przeciwdziałanie finansowaniu rozprzestrzeniania broni masowego rażenia (BMR), zgodnie z rezolucjami Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) wydanymi na podstawie rozdziału VII Karty Narodów Zjednoczonych. Aktualnie, rezolucje ONZ w tym zakresie skierowane są przeciwko Republice Iranu (rezolucja 2231 (2015)) oraz Koreańskiej Republice Ludowo-Demokratycznej (KRLD) (rezolucje 1718 (2006), 1874 (2009), 2087 (2013), 2094 (2013), 2270 (2016), 2321 (2016) i 2356 (2017)).

Rezolucje Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych

Wymogi FATF R.7 oraz rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ zostały częściowo implementowane do prawa Unii Europejskiej w postaci rozporządzenia Rady (UE) nr 267/2012 w sprawie środków ograniczających wobec Iranu i uchylającego rozporządzenie (UE) nr 961/2010 (rozporządzenie 267/2012) oraz rozporządzenia Rady (UE) 2017/1509 dotyczącego środków ograniczających skierowanych przeciwko Koreańskiej Republice Ludowo-Demokratycznej i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 329/2007 (rozporządzenie 2017/1509). Niemniej jednak, z uwagi na pewne różnice między wymogami FATF R.7 a przepisami ww. rozporządzeń unijnych oraz potrzebę przyjęcia przepisów służących stosowaniu tych rozporządzeń.

Polska jest zobowiązana do przestrzegania rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ, które dotyczą zapobiegania i zwalczania rozprzestrzeniania broni masowego rażenia. W kontekście tych regulacji, Polska musi dostosować swoje przepisy krajowe do tych wymogów międzynarodowych.

Unijny pakiet AML/CFT

Projekt ustawy AML uwzględnia również przepisy tzw. unijnego pakietu AML/CFT, tj. zbioru regulacji w sprawie przeciwdziałania korzystaniu z systemu finansowego w celu prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu. 

W dniu 30 maja 2024 r. przyjęto tzw. unijny pakiet AML/CFT, który stanowi zbiór regulacji mających na celu przeciwdziałanie korzystaniu z systemu finansowego w celu prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu. Projekt ustawy ma na celu implementację do krajowego porządku prawnego wymogów wynikających z aktów prawnych wchodzących w skład tego pakietu (6AMLD, AMLR, AMLAR, TFR) poprzez korektę wybranych elementów dotychczasowych przepisów ustawy o p.p.p.f.t.. Dodatkowo, ze względu na związek celowościowy z poprzednimi nowelizacjami Dyrektywy 2015/849 (4AMLD i 5AMLD), projekt uwzględnia rozwiązania uzupełniające dotychczasową implementację tych dyrektyw. Nowelizacja uwzględnia również implementację Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1640.

Zalecenia raportu 5. rundy ewaluacji MONEYVAL

Projekt ustawy AML dostosowuje także przepisy ustawy do konkretnych zaleceń zawartych w Raporcie 5 rundy ewaluacji polskiego systemu przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu przeprowadzonej przez MONEYVAL. Zalecenia te dotyczą m.in. poprawy funkcjonowania współpracy między organami krajowymi, uzupełnienia oceny ryzyka instytucji obowiązanych o nowe elementy oraz poprawy funkcjonowania Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR).

Kluczowe zmiany w Ustawie AML 2025

Nowelizacja wprowadza szereg istotnych zmian w ustawie AML.

Wprowadzono zmiany w art. 27 dotyczące oceny ryzyka, w tym obowiązek uwzględniania obowiązującej krajowej oceny ryzyka oraz sprawozdania Komisji Europejskiej. Dodano ustępy 1a-1c do art. 27, doprecyzowujące zakres identyfikacji i oceny ryzyka związanego z nowymi usługami, produktami i technologiami. Zmodyfikowano art. 41 dotyczący możliwości nieprzeprowadzania transakcji oraz wprowadzono obowiązek dokumentowania braku możliwości zastosowania środków bezpieczeństwa finansowego. Zmieniono art. 77 dotyczący obowiązku zgłoszenia informacji do GIIF, uzależniając go od rozpoczęcia działalności. Wprowadzono nowy art. 72 ust. 7 umożliwiający korektę błędów w przekazywanych informacjach do GIIF za pomocą systemu GIIF.

Rozszerzenie zakresu przedmiotowego

Planowane zmiany obejmują rozszerzenie zakresu przedmiotowego ustawy o zasady i tryb stosowania środków ograniczających w celu przeciwdziałania terroryzmowi oraz finansowaniu rozprzestrzeniania broni masowego rażenia. W tym kontekście projekt przewiduje uzupełnienie słownika ustawowego o definicję „rozprzestrzeniania broni masowego rażenia”, zgodną z postanowieniami rezolucji Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych. Zmiany w słowniku ustawowym poprzez dodanie skrótów rozporządzenia Rady (WE) Nr 267/2012 oraz rozporządzenia Rady (UE) 1509/2017 oraz definicji zjawiska rozprzestrzeniania broni masowego rażenia zgodnej z rezolucjami ONZ.

Zmiana wymagań wobec Generalnego Inspektora Informacji Finansowej (GIIF)

Nowelizacja ustawy AML przewiduje zmiany w zakresie wymagań stawianych wobec osoby piastującej stanowisko Generalnego Inspektora Informacji Finansowej (GIIF), która będzie musiała legitymować się wiedzą z zakresu przeciwdziałania rozprzestrzenianiu broni masowego rażenia oraz finansowaniu jej rozprzestrzeniania. co ma na celu zwiększenie efektywności działań kontrolnych. Kadencja obecnego GIIF wygaśnie, jeśli nie spełnia on nowych wymagań. Projekt doprecyzowuje również zakres uprawnień kontrolnych GIIF, w tym o kontrolowanie środków ograniczających w zakresie broni masowego rażenia oraz wykonywania przez instytucje obowiązane obowiązków związanych ze stosowaniem szczególnych środków ograniczających. Kontrola ma dotyczyć przestrzegania przepisów dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu oraz przepisów dotyczących stosowania szczególnych środków ograniczających.

Nowe przepisy mają na celu również usprawnienie współpracy między GIIF a innymi organami odpowiedzialnymi za walkę z przestępczością finansową, co powinno przyczynić się do lepszego monitorowania i wykrywania nielegalnych praktyk.

Modyfikacja funkcjonowania Komitetu Bezpieczeństwa Finansowego (KBF)

Projekt przewiduje modyfikację regulacji dotyczących funkcjonowania działającego przy GIIF ciała o charakterze opiniodawczo-doradczym, tj. Komitetu Bezpieczeństwa Finansowego. Zmiany te zakładają m.in., że członkiem Komitetu będzie mogła zostać osoba posiadająca specjalistyczną wiedzę z zakresu stosowania szczególnych środków ograniczających oraz poszerzenie katalogu zadań KBF o kwestie związane z rozprzestrzenianiem BMR oraz opiniowanie w zakresie stosowania środków ograniczających. Członkowie KBF niespełniający nowych wymagań przestaną pełnić swoją funkcję.

Szczególne środki ograniczające

Zmiany w Rozdziale 10 ustawy AML dotyczącym szczególnych środków ograniczających, w tym zmiana tytułu rozdziału, nowe brzmienie art. 117 ust. 1 rozszerzające zakres przedmiotowy środków ograniczających, oraz dodanie art. 118 ust. 1a dotyczącego stosowania środków ograniczających w celu przeciwdziałania rozprzestrzenianiu BMR. Pozostałe zmiany w tym rozdziale mają charakter dostosowawczy.

Wprowadzenie kar administracyjnych

Zmiany w Rozdziale 13 ustawy AML dotyczące kar administracyjnych poprzez wprowadzenie kar za nieprzestrzeganie przepisów dotyczących finansowych sankcji proliferacyjnych oraz niedopełnienie obowiązku przekazania formularza identyfikującego.

Nowy system teleinformatyczny GIIF (SIGIIF 2.0)

SIGIIF 2.0, oparty na oprogramowaniu goAML, to nowy system teleinformatyczny służący do ustrukturyzowanej wymiany informacji między GIIF a instytucjami obowiązanymi i jednostkami współpracującymi. Jego wdrożenie, planowane od 1 stycznia 2026 r., wiąże się z koniecznością ponownej rejestracji podmiotów w nowym systemie. System ten ma zapewnić bezpieczną i chronioną elektroniczną wymianę informacji między GIIF a właściwymi organami i instytucjami obowiązanymi.

Instytucje obowiązane, które przekazały formularz identyfikujący w dotychczasowym systemie SIGIIF 1.0 do 30 czerwca 2025 r., będą musiały przekazać nowy formularz identyfikujący do SIGIIF 2.0 w terminie od 1 września 2025 r. do 31 grudnia 2025 r. Pozostałe instytucje obowiązane będą zobowiązane do przekazania formularza do 31 grudnia 2026 r., nie później jednak niż przed pierwszym wykonaniem obowiązków sprawozdawczych. Porozumienia dotyczące technicznych warunków przekazywania informacji przez jednostki współpracujące z GIIF, zawarte przed 1 lipca 2026 r., wygasną 30 czerwca 2026 r., ponieważ docelowym kanałem komunikacji stanie się SIGIIF 2.0.

Zmiany dotyczące Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR)

Zmiany są wprowadzane w celu dostosowania polskiego prawa do wyroku Trybunału Sprawiedliwości w sprawach połączonych C-37/20 i C-601/20, który stwierdził nieważność przepisów zapewniających nieograniczony publiczny dostęp do informacji o beneficjentach rzeczywistych. Nowe przepisy mają na celu zwiększenie przejrzystości złożonych struktur korporacyjnych w celu śledzenia przestępców, jednocześnie uwzględniając prawo do prywatności i ochronę danych osobowych.

Charakter zmian:

• Dostęp dla dodatkowych podmiotów: Projekt przewiduje przyznanie dostępu do CRBR różnym organom publicznym.
• Ograniczenie jawności Rejestru: CRBR nie będzie już całkowicie jawny, a dostęp do informacji o beneficjentach rzeczywistych podmiotów o charakterze korporacyjnym oraz innych podmiotów prawnych będzie możliwy tylko dla osób lub organizacji, które mogą wykazać uzasadniony interes. Natomiast informacje o beneficjentach rzeczywistych trustów lub podobnych porozumień prawnych mają być udostępniane każdej osobie fizycznej lub prawnej, która może wykazać uzasadniony interes w dostępie do tych informacji.
• Definicja i weryfikacja uzasadnionego interesu: Organ właściwy w sprawach Rejestru będzie ustalał uzasadniony interes na podstawie funkcji lub zawodu wnioskodawcy oraz jego związku z podmiotem, którego dotyczy wniosek. Wnioskodawca będzie musiał wykazać te okoliczności we wniosku i załączyć odpowiednie dokumenty.
• Kategorie podmiotów z domniemanym uzasadnionym interesem: Za posiadające uzasadniony interes uznaje się m.in. dziennikarzy, organizacje pozarządowe prowadzące działalność pożytku publicznego oraz pracowników podmiotów wskazanych w ustawie Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, pod warunkiem że ich działalność jest związana z zapobieganiem lub zwalczaniem prania pieniędzy, finansowania terroryzmu lub przestępstw bazowych. W przypadku tych podmiotów nie jest wymagane dowodzenie związku z konkretnym podmiotem.
• Dostęp dla instytucji obowiąznych i organów: Właściwe organy i jednostki analityki finansowej (FIU) będą miały nieograniczony dostęp do informacji z CRBR. Instytucje obowiązane będą miały dostęp w ramach stosowania środków należytej staranności wobec klienta.
• Tryb wnioskowy dostępu: Dostęp dla podmiotów wykazujących uzasadniony interes będzie realizowany w trybie wnioskowym. Wniosek będzie zawierał dane identyfikujące wnioskodawcę, wskazanie funkcji lub zawodu, wskazanie podmiotu lub beneficjenta, którego dane mają zostać udostępnione, wykazanie związku z tym podmiotem oraz oświadczenie o prawdziwości informacji.
• Odmowa dostępu: Organ właściwy w sprawach CRBR może odmówić dostępu w określonych przypadkach, takich jak niedostarczenie niezbędnych informacji, brak uzasadnionego interesu, uzasadnione obawy o wykorzystanie informacji w nieodpowiednim celu, niezgodność z RODO w przypadku wnioskodawcy z państwa trzeciego, lub wyłączenie dostępu na podstawie decyzji.
• Potwierdzenie dostępu: W przypadku spełnienia warunków dostępu na podstawie uzasadnionego interesu, organ właściwy może wydać potwierdzenie przyznania dostępu na okres 3 lat, które potwierdza funkcję lub zawód wnioskodawcy i upraszcza przyszłe wnioski.
• Ewidencja dostępu: Organ właściwy będzie prowadził ewidencję podmiotów, którym udostępniono informacje w trybie wnioskowym.
• Wyłączenie dostępu na wniosek beneficjenta: Beneficjent rzeczywisty będzie mógł wnioskować o wyłączenie dostępu do jego danych, jeżeli udostępnienie tych danych narażałoby go na niewspółmierne ryzyko stania się ofiarą określonych przestępstw lub jeżeli jest osobą nieposiadającą pełnej zdolności do czynności prawnych.
• Powiadamianie o odbiorcach danych: W przypadku wniosku beneficjenta rzeczywistego o udzielenie informacji o odbiorcach jego danych, otrzyma on jedynie informację o zawodzie lub funkcji wnioskodawcy, bez podawania jego imienia i nazwiska.
• Dwuetapowe wdrożenie (Faza I i Faza II): Zmiany będą wdrażane w dwóch fazach ze względu na konieczność dostosowania systemu teleinformatycznego CRBR. W Fazie I (do 10 lipca 2025 r.) zostanie wdrożony dostęp na podstawie uzasadnionego interesu, a w trybie wnioskowym udostępniane będą wszystkie informacje wskazane w art. 59 ustawy. W Fazie II (do 10 lipca 2026 r.) zakres udostępnianych informacji zostanie ograniczony do danych wymienionych w dyrektywie 2024/1640. Do 1 lipca 2026 r. ustalenie uzasadnionego interesu będzie następować jedynie na podstawie oświadczenia wnioskodawcy.
• Nowy system teleinformatyczny: W związku ze zmianami planowane jest wdrożenie szeroko zakrojonych zmian w systemie teleinformatycznym CRBR.

Praktyczne implikacje dla instytucji finansowych

Instytucje finansowe będą zobowiązane do dostosowania swoich procedur wewnętrznych do nowych regulacji, co może wiązać się z koniecznością przeprowadzenia szkoleń dla pracowników oraz aktualizacji systemów informatycznych. Mogą napotkać trudności przy wdrażaniu nowych regulacji, takie jak brak odpowiednich zasobów ludzkich czy technologicznych, które są niezbędne do skutecznego monitorowania transakcji.

Technologie takie jak blockchain mogą być wykorzystywane do zwiększenia efektywności systemów przeciwdziałania praniu pieniędzy. Instytucje muszą jednak ocenić i zarządzać ryzykiem związanym z nowymi technologiami.

W kontekście współpracy między organami, nowe regulacje będą wymagały przeprowadzania bardziej szczegółowej oceny ryzyka, co pozwoli na skuteczniejsze identyfikowanie potencjalnych zagrożeń.

W praktyce nowe regulacje mogą obejmować m.in. obowiązek zgłaszania podejrzanych transakcji oraz stosowanie dodatkowych środków bezpieczeństwa przy realizacji transakcji związanych z krajami objętymi sankcjami.

Niektóre obszary regulacyjne mogą wymagać dalszej analizy i poprawy, aby zapewnić pełną zgodność z międzynarodowymi standardami oraz efektywność działań w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy.

Harmonogram wdrożenia ustawy AML 2025

Planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów to I kwartał 2025 r.. Przepisy mają wejść w życie zasadniczo z dniem 1 lipca 2025 r.. Wyjątki obejmują:

• 1 września 2025 r. – przepisy dotyczące składania formularzy identyfikujących przez dotychczas zidentyfikowane instytucje finansowe w SIGIIF 1.0.
• 1 stycznia 2026 r. – planowana operacyjność nowego systemu SIGIIF 2.0 (goAML).
• 1 lipca 2026 r. – wejście w życie przepisów dotyczących komunikacji jednostek współpracujących z GIIF oraz pełne wdrożenie zmian w dostępie do CRBR (faza II).

W okresie od wejścia w życie ustawy do 30 czerwca 2026 r. (faza I) obowiązywać będą przepisy przejściowe dotyczące udostępniania informacji z CRBR na wniosek każdego, kto wykaże uzasadniony interes. Do 30 czerwca 2026 r. wygasną porozumienia zawarte na podstawie art. 82 u.p.p.p.f.t. dotyczące technicznych warunków przekazywania informacji przez jednostki współpracujące.

Podsumowanie

Nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu w 2025 r. stanowi kluczowy krok w dalszym wzmocnieniu polskiego systemu AML/CFT. Wprowadzone zmiany mają na celu przede wszystkim dostosowanie krajowych przepisów do wymogów międzynarodowych i unijnych, w tym standardów FATF oraz przepisów unijnego pakietu AML/CFT.

Szczególny nacisk położono na wzmocnienie przeciwdziałania rozprzestrzenianiu broni masowego rażenia i finansowaniu terroryzmu oraz zmiany w funkcjonowaniu Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych, które mają na celu zwiększenie przejrzystości przy jednoczesnym uwzględnieniu orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w zakresie ochrony danych osobowych.

Nowe regulacje wzmocnią rolę Generalnego Inspektora Informacji Finansowej i Komitetu Bezpieczeństwa Finansowego oraz usprawnią współpracę między organami krajowymi i instytucjami obowiązanymi. Wdrożenie nowoczesnego systemu teleinformatycznego GIIF (SIGIIF 2.0) przyczyni się do bezpieczniejszej i bardziej efektywnej wymiany informacji w ramach systemu AML/CFT. Oczekuje się, że te kompleksowe zmiany przyczynią się do skuteczniejszego przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu w Polsce, wzmacniając integralność systemu finansowego i bezpieczeństwo państwa.

Słowniczek kluczowych terminów

• AML/CFT (Anti-Money Laundering and Counter-Terrorist Financing): Przeciwdziałanie praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Obejmuje zbiór przepisów, procedur i działań mających na celu zapobieganie wykorzystywaniu systemów finansowych do legalizowania dochodów pochodzących z przestępstw oraz finansowania aktów terrorystycznych.
• FATF (Financial Action Task Force): Grupa Zadaniowa ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy. Międzynarodowa organizacja międzyrządowa, która ustanawia standardy i promuje efektywne wdrażanie środków prawnych, regulacyjnych i operacyjnych w walce z praniem pieniędzy, finansowaniem terroryzmu i proliferacją broni masowego rażenia.
• MONEYVAL: Komitet Ekspertów Rady Europy ds. Oceny Środków Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy i Finansowaniu Terroryzmu. Ocenia zgodność krajowych systemów AML/CFT ze standardami międzynarodowymi.
• GIIF (Generalny Inspektor Informacji Finansowej): Polski organ administracji rządowej odpowiedzialny za przeciwdziałanie praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Pełni funkcję jednostki analityki finansowej (FIU).
• KBF (Komitet Bezpieczeństwa Finansowego): Organ opiniodawczo-doradczy działający przy Generalnym Inspektorze Informacji Finansowej, zajmujący się kwestiami związanymi z przeciwdziałaniem praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu.
• CRBR (Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych): Publiczny rejestr zawierający informacje o beneficjentach rzeczywistych spółek i innych podmiotów prawnych działających w Polsce.
• SIGIIF (System Informatyczny GIIF): System teleinformatyczny służący do wymiany informacji między GIIF a instytucjami obowiązanymi oraz innymi uprawnionymi podmiotami w zakresie AML/CFT. W nowelizacji mowa o jego nowej wersji – SIGIIF 2.0 (goAML).
• Instytucje obowiązane: Podmioty, które na mocy ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu są zobowiązane do stosowania środków bezpieczeństwa finansowego i wykonywania innych obowiązków wynikających z tej ustawy (np. banki, instytucje finansowe, notariusze).
• Beneficjent rzeczywisty: Osoba fizyczna lub osoby fizyczne sprawujące bezpośrednio lub pośrednio kontrolę nad klientem poprzez posiadane udziały lub akcje, inne prawa majątkowe lub poprzez pełnienie funkcji w organach zarządzających, lub w przypadku klienta będącego trustem – założyciel, powiernik, nadzorca, beneficjent lub inne osoby sprawujące kontrolę nad trustem.
• Finansowanie rozprzestrzeniania broni masowego rażenia: Udostępnianie lub gromadzenie środków finansowych z zamiarem ich wykorzystania, w części lub w całości, do produkcji, nabycia, posiadania, rozwoju, eksportu, transferu lub użycia broni masowego rażenia.
• Środki ograniczające: Sankcje finansowe i inne środki nakładane w celu przeciwdziałania terroryzmowi, finansowaniu rozprzestrzeniania broni masowego rażenia oraz innym zagrożeniom dla bezpieczeństwa państwa i porządku publicznego.
• Dyrektywa AML: Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu (obecnie obowiązuje jej piąta wersja – 5AMLD).
• Rozporządzenia UE w sprawie środków ograniczających: Akty prawne Unii Europejskiej nakładające sankcje finansowe i inne ograniczenia na określone państwa, podmioty lub osoby. W kontekście nowelizacji ustawy AML wymieniane są m.in. rozporządzenia dotyczące Iranu i Korei Północnej.
• Rezolucje Rady Bezpieczeństwa ONZ: Uchwały przyjmowane przez Radę Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych, które mogą nakładać na państwa członkowskie określone obowiązki, np. w zakresie przeciwdziałania rozprzestrzenianiu broni masowego rażenia.
• Uzasadniony interes: W kontekście dostępu do CRBR, powód, dla którego dany podmiot potrzebuje dostępu do informacji o beneficjentach rzeczywistych, związany z przeciwdziałaniem praniu pieniędzy, finansowaniu terroryzmu lub przestępstwom bazowym. Jego definicja i weryfikacja ulegają zmianie w wyniku nowelizacji.

Najczęściej zadawane pytania – Nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu 2025: